مقاله کشاورزی رایگان








































































بسم الله الرحمن الرحیم
مسلماني كه درختي بكارد ويا زراعتي كسب نمايد اجر وپاداشصدقه را در راه خدا خواهد داشت ( رسول خدا(ص) )
بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران ( وبلاگ دانشجویاندانشکده کشاورزی سراوان ) در فروردین ماه سال ۸۷توسط دانشجویان ترویج ۸۵ دانشکده کشاورزیسراوان راه اندازی شد و با جذب دانشجویان مستعد دانشکده به کار خود ادامه داد و در حدود 2سال و شش ماه مقالات و تحقیق موجود خود را به 10000مقاله و تحقیق رساند.
توجه
به علت اتمام تحصیل توسط نویسندگان وبلاگ و مشغله کاری نویسندگان قبلی این وبلاگ از علاقه مندان به همکاری که توانایی درج مطلب و آشنایی با وبلاگنویسی را دارند دعوت به همکاری مینماید. علاقه مندان جهت ایجاد اکانت کاربری مشخصات خود از جمله
نام و نام خانوادگی
شماره تماس
ایمیل
رشته تحصیلی
نام دانشکده
و توانایی ارسال چند پست در ماه را دارند
را در قسمت نظرات به صورت خصوصی برای ما ارسال کنند
تماس با مدیریت:akeatoom@gmail.com
موفق و پیروز باشید مهندس محمد اکرم ایرندگانی
ماری جوانا که یکی از فراورده های گیاه شاهدانه می باشد تا قبل از سال ۱۹۶۰ کمتری کسی نامی از آن شنیده بود. اما اخیرا از این ماده مخدر بسیار شنیده می شود. ماری جوانا هم به صورت خوراکی و هم به صورت دود کردن مورداستفاده قرار می گیرد. بعضی افراد برگ های خرد شده شاهدانه را ریز کرده و آن را داخل سیگار ریخته ومی کشند به این عمل joint گفته می شود؛ البته استفاده از ماری جوانا روش های مختلفی دارد با استفاده از ابزاری مانند پیپ تا سیگار های معمولی و حتی گاهی اوقات از ظروف مخروطی شکل و قلیان نیز برای مصرف ماری جوانا استفاده می شود. جوینت و سیگاری را می توان با داروهای توهم زا و مسکن مخلوط کرده و مصرف کرد ماری جواناهای ترکیبی با نام های متفاوتی مانند Happy Sticks ، Wicky Sticks و Love Boat در بازار عرضه شده و مورد استفاده افراد قرار می گیرند.
مقاله احداث گلخانه و تجهیزات مورد نیاز آن
3-2- سالنهای گلخانه ای تولید قارچ دکمه ای و قارچ صدفی
از نظر نوع سازه گلخانه ها به دو دسته چوبی یا سنتی و مدرن یا فلزی تقسیم می شوند.اسکلت اصلی این گلخانه ها از چوب با پوشش پلاستیک مـی باشد. ارتفاع در ایـن سازه هـا 2 تا 3 متر و سیستم گرمایی و تهویه مناسبی ندارد و بدلیل ارتفاع پایین مناسب کشت محصولاتی نظیر خیار و گوجه فرنگی نمی باشد. مزیت این گلخانه ها قیمت ارزان احداث هر واحد آن می باشد ولی بدلیل نامناسب بودن محیط داخلی برای رشد گیاه معمولاً میزان تولید در واحد سطح در مقایسه با گلخانه های مدرن بسیار کمتر است. بدلایل ذکر شده این نوع گلخانه ها توسعه نیافته است و گلخانه های چوبی که قبلاً احداث شده به تدریج به گلخانه های مدرن تبدیل می شوند.
بخشدار زرآباد از توابع شهرستان كنارك گفت: هندوانه خارج از فصل زرآباد كه كیفیت بالا و طعم لذیذی دارد به سه كشور منطقه خاورمیانه در حال صادر شدن است. 'مجتبی شجاعی' روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هندوانه خارج از فصل امسال از طریق زمینی به كشورهای عراق و تركیه و برای نخستین بار از طریق دریایی به كشور امارات صادر شده است. وی بیان كرد: در آبان ماه سال 90
هندوانه خارج از فصل در سه هزار هكتار از اراضی زرآباد كشت شد.
وی افزود: برداشت هندوانه خارج از فصل در زرآباد از اواخر بهمن ماه سال گذشته آغاز و به طور متوسط به ازای هر هكتار 25 تا 30 تن هندوانه برداشت شد.
وی اظهار داشت: دفع آفات و مراقبت های ویژه جهاد كشاورزی و همچنین اقلیم مناسب موجب شد كه امسال برداشت هندوانه خارج از فصل در زرآباد از رونق قابل توجهی برخوردار و این محصول عاری از هر گونه بیماری های ویروسی و قارچی باشد.
بخشدار زرآباد گفت: برداشت محصول طالبی خارج از فصل نیز همزمان با هندوانه در آبان ماه سال 90 در 25 هكتار از اراضی زرآباد كشت و از اواخر بهمن ماه سال گذشته برداشت آن آغاز شد.
وی افزود: به طور متوسط در هر هكتار از اراضی زیر كشت طالبی در زرآباد 10 تن از این محصول در حال برداشت است و این محصول تنها در بازارهای سیستان و بلوچستان عرضه می شود.
وی یادآور شد: برداشت محصولات هندوانه و طالبی خارج از فصل در زرآباد تا اواخر اردیبهشت ماه امسال ادامه دارد.
به گزارش ایرنا، بخش زرآباد از توابع شهرستان بندری كنارك در جنوب سیستان و بلوچستان است كه قطب كشاورزی منطقه و محل تولید انواع محصولات گرمسیری و خارج از فصل به شمار می رود.
نام و نام خانوادگی
شماره تماس
ایمیل
رشته تحصیلی
نام دانشکده
و توانایی ارسال چند پست در ماه را دارند
را در قسمت نظرات به صورت خصوصی برای ما ارسال کنند
شماره تماس مدیریت:09159561200
موفق و پیروز باشید
سوپر
جاذب چیست ؟
یک ماده افزودنی خاک بوده که آب و
مواد غذایی را جذب و حفظ می کنند
و با خاک کشت همراه
گشته و به رشد مطلوب گیاه ،کاهش اتلاف آب و هزینه های آبیاری کمک می نماید اساس ساخت این پلی مرها آلی
بوده و به صورت مصنوعی تولید می گردند از پلی اکریلات پتاسیم و کوپلمیرهای پلی
اکریل آمید ساخته شده و ویژگی منحصر به فرد آن بالا بودن ظرفیت جذب آب و حفظ آن است این مواد
پس از استفاده مستمر ، در خاک کشت هیچگونه
تغییری ایجاد نمی نماید و گیاهان ، ارگانیسم های زنده خاک یا آب سطحی را آلوده نمی سازند. مطالعات توسط سازمان محیط آلمان و
سایر کشورها نشان داده که استفاده از این ماده هیچگونه عوارضی برای انسان ، گیاه و
خاک و محیط زیست ندارد این مواد تقریباً 500 – 200 برابر وزن خود آب جذب می کنند ، در این
حال پس از آبگیری دانه های خشک مواد سوپر جاذب ژل دانه دانه بوجود می آورند با
نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند. بنابراین گیاهان را از نظر نیاز نوری به سه گروه بزرگ تقسیم میکنیم:
گیاهان روزبلند:
برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر احار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روزکوتاه:
برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار میگیرند، مثل گل داوودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز:
برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند. به گل بردن گیاهان روز کوتاه در طی ساعات روشنایی، طولانی به موضوع کنترل نور بر میگردد. در کشور ما با توجه به اینکه روزهای آفتابی خیلی زیاد است باید نیاز نوری گیاه شناخته شود تا گیاه در طی روزهای بلند بخوبی از رشد رویشی برخوردار باشد. لذا گیاهان روز کوتاه را به وسیلهٔ پایین آوردن ساعات روشنایی، بوسیله یک پرده تیره رنگ، و اصطلاحاً ایجاد شبهای طولانی به گل میبریم.
نور در گلخانه ها در گلخانهها مقدار نور را به وسیلهٔ پوشاندن شیشه ها با حصیر، پاشیدن گل ومل و یا رنگهای قابل شست و شو و یا با استفاده از چادرهای الکترونیکی، کنترل میکنیم.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
عوامل قابل کنترل در گلخانه ها
.درجه حرارت
.نور
. مقدار گاز کربنیک(Co2).
هر کدام از عوامل قابل کنترل در گلخانه ها جداگانه توضیح داده میشوند. درجه حرارت در گل خانه ها تنظیم درجه حرارت در گلخانه ها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنه های مختلفی دارد. بعضی از گیاهان دماهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شدهاند نظیر پامچال که در جنگلهای شمال دیده میشود. اما چگونگی تنظیم دما در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاریها یا سیستمهای گازی و ... میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند. اما دو شرط اولیه موجود در عامل گرم کننده عبارتند از: 1- توان توزیع یکنواخت دما در سطح گلخانه را دارا باشد؛ 2- فاقد اثرات مخرب زیست محیطی باشد. 3دی اکسید کربن را هم تامین کند. نوع دیگر گلخانه گلخانه های استوانه ای است که برای دریافت نور بیشترومقاومت کمتر در برابر باد است
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
اطلاعاتی در مورد گلخانه و کشت گلخانه ای
گلخانه :
به فضای محدودی اطلاق میشود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است. گلخانه ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آنها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیمبندی میشوند. گلخانه های ثابت و متحرک بنا بر نیاز در موقعیت معین، در جایی که مدنظر ما است احداث میشوند. گلخانههای ثابت، به گلخانه هایی گفته میشود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آنها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آنها استفاده کرد.
بنابراین نکاتی در ساخت گلخانههای ثابت باید در نظر گرفته شود.
نکات مهم در احداث گلخانه
انواع گلخانه های ثابت
عوامل قابل کنترل در گلخانه
نیاز نوری گیاهانشهرک گلخانه ای
مجموعه ای از گلخانه هاست که در یک فضای مشترک متمرکز می باشند، این کشت یکپارچه و هماهنگ و جلوگیری از خردشدن مجدد اراضی
-کاهش هزینه های تولید.بالا بردن تولید و در نتیجه افزایش در آمد کشاورزان
- استفاده مشترک از ماشین آلات و تسهیل در ارائه خدمات با توجه به افزایش سطح مکانیزاسیون در نتیجه صرفه جویی در منابع مالی
- ایجاد صنایع تبدیلی و جلوگیری از گسترش مهاجرت
- تشویق کشاورزان به مشارکت در کارهای دسته جمعی
معایب شهرکهای گلخانه ای آن است که به علت جمع شدن گلخانه ها دارای اثرات زیست محیطی می باشند و باعث آلودگی محیط زیست می شوند.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم در گلخانه ها است. برای رشد و نمو گیاهان، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعضی از گیاهان به رطوبتهای خیلی بالا نیاز دارند و بعضی دیگر به رطوبت کمتری نیاز دارند، مثل گل کاغذی. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آنها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمیشوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته میشود. راهها و روشهای مختلفی برای تأمین رطوبت گلخانهها وجود دارد که عبارتست از: 1. آبیاری؛ 2. پاشیدن آب به سقف و کف و جدار گلخانه؛ 3.کاربرد دستگاههای بخار ساز.
گاز کربنیک در گلخانهها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند میتوان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد. وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز یا عملکرد گیاه میشود. در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی میشود.
فرمول نور ساخت (فتوسنتز)
6 CO2 + 6 H2O à C6H12O6 + 6 O2 گلخانههای ایزوله و با شرایط استاندارد دارای Co2هستند. ازاینرو گلخانههایی که ارتباط کمتری با فضای خارج دارند و یا گلخانههایی که تبادل گازی کمی دارند و در معرض رفت و آمدهای مکرر و متوالی نیستند برای مصرفCo2 مناسبتر هستند.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
نیاز نوری گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیازمند نیستند. بعضی از گیاهان نیاز به نور فراوانی دارند و بعضی دیگر به نور کمتری نیاز دارند. بنابراین گیاهان را از نظر نیاز نوری به سه گروه بزرگ تقسیم میکنیم:
گیاهان روزبلند:
برای به گل رفتن بین 10 تا 14 ساعت به نور نیاز دارند، مانند گیاهان فصلی تابستانه نظیر احار، اطلسی، ناز و میمون.
گیاهان روزکوتاه:
برای به گل رفتن نیاز نوری کمتر از 12 ساعت دارند. که در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار میگیرند، مثل گل داوودی.
گیاهان بی تفاوت به طول روز:
برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند. به گل بردن گیاهان روز کوتاه در طی ساعات روشنایی، طولانی به موضوع کنترل نور بر میگردد. در کشور ما با توجه به اینکه روزهای آفتابی خیلی زیاد است باید نیاز نوری گیاه شناخته شود تا گیاه در طی روزهای بلند بخوبی از رشد رویشی برخوردار باشد. لذا گیاهان روز کوتاه را به وسیلهٔ پایین آوردن ساعات روشنایی، بوسیله یک پرده تیره رنگ، و اصطلاحاً ایجاد شبهای طولانی به گل میبریم.
نور در گلخانه ها در گلخانهها مقدار نور را به وسیلهٔ پوشاندن شیشه ها با حصیر، پاشیدن گل ومل و یا رنگهای قابل شست و شو و یا با استفاده از چادرهای الکترونیکی، کنترل میکنیم.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
عوامل قابل کنترل در گلخانه ها
.درجه حرارت
.نور
. مقدار گاز کربنیک(Co2).
هر کدام از عوامل قابل کنترل در گلخانه ها جداگانه توضیح داده میشوند. درجه حرارت در گل خانه ها تنظیم درجه حرارت در گلخانه ها شرط اولیه برای رشد و نمو بسیاری از گیاهان است. نیاز گیاهان به درجه حرارت دامنه های مختلفی دارد. بعضی از گیاهان دماهای بالاتری نیاز دارند مثل گیاهان مناطق گرمسیری. بعضی دیگر در درجه حرارتهای کمتر از 20 درجه سانتیگراد هم بخوبی رشد و نمو میکنند، مانند گیاهانی که از مناطق سردسیری منقل شدهاند نظیر پامچال که در جنگلهای شمال دیده میشود. اما چگونگی تنظیم دما در گلخانهها بستگی به سیستم گرمایی دارد. انواع بخاریها یا سیستمهای گازی و ... میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند. اما دو شرط اولیه موجود در عامل گرم کننده عبارتند از: 1- توان توزیع یکنواخت دما در سطح گلخانه را دارا باشد؛ 2- فاقد اثرات مخرب زیست محیطی باشد. 3دی اکسید کربن را هم تامین کند. نوع دیگر گلخانه گلخانه های استوانه ای است که برای دریافت نور بیشترومقاومت کمتر در برابر باد است
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
نکات مهم در احداث گلخانه های ثابت
1. فاصله گلخانه تا بازار مصرف
2. کیفیت آب از نظر سختی
3. وجود بازارهای فروش محلی
4. دسترسی به کارگران متخصص
5.مناسب بودن آب وهوای محیط
6در دسترس بودن عوامل تولید مانند سم و کود
انواع گلخانههای ثابت
گلخانه یکطرفه:
از یک جهت از نور کامل آفتاب بر خوردار است و از جهت دیگر از مصالح ساختمانی پوشیده شده است. این نحوه ساخت و ساز گلخانه برای مناطقی با شرایط محیطی نسبتاً دشوار بسیار مطلوب است. در مناطقی که سرمای شدید یا یخبندانهای طولانی وجود دارد، ساخت این گلخانهها به صرفه میباشد.
گلخانه دو طرفه:
از دو جهت بطور کامل از نور آفتاب بهرهمند است. این گلخانه برای کشت و پرورش بسیاری از محصولات، ایدهآل و مناسب است. زیرا از جهت نور و درجهٔ حرارت بطور کامل از نور خورشید بهره میبرد. گلخانه نیمه دو طرفه: از یک جهت بطور کامل از نور آفتاب برخوردار است و از جهت مقابل تا نیمه از مصالح ساختمانی پر شده و نیمه دیگر از جنس شفاف (شیشه) است. گلخانههای سه گانه هر کدام برای یک اقلیم معین مناسب میباشند. اما بطور کلی برای مناطق مختلف ایران گلخانههای دو طرفه بسیار مناسب و مطلوب هستند. چرا که در کشور ما، به علت برخورداری از نور فراوان مخصوصاً در زمستان میتوان در مصرف سوخت صرفه جویی بسیار خوب و با ارزشی داشت.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
اطلاعاتی در مورد گلخانه و کشت گلخانه ای
گلخانه :
به فضای محدودی اطلاق میشود که قابلیت کنترل شرایط محیطی مناسب را برای رشد گیاهان از نواحی مختلف در طی فصول مختلف یک سال داشته باشد. طبق این تعریف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرایط محیطی لازم و مورد نیاز محصولی معین است. گلخانه ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی در آنها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسیمبندی میشوند. گلخانه های ثابت و متحرک بنا بر نیاز در موقعیت معین، در جایی که مدنظر ما است احداث میشوند. گلخانههای ثابت، به گلخانه هایی گفته میشود که مصالح ساختمانی بکار رفته در آنها از جنس پایدار و با دوام باشد. پس باید سالیان سال از آنها استفاده کرد.
بنابراین نکاتی در ساخت گلخانههای ثابت باید در نظر گرفته شود.
نکات مهم در احداث گلخانه
انواع گلخانه های ثابت
عوامل قابل کنترل در گلخانه
نیاز نوری گیاهان
گازکربنیک در گلخانه
شهرک گلخانه ای
پیوند به بیرون
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
اسهال خونی باکتریایی
شرح بیماری :
اسهال خونی باکتریایی (شیگلوز) عبارت است از یک عفونت باکتریایی در لایههای سطحی پوشاننده جدار داخلی روده ها. این بیماری در اثر تماس نزدیک فردی است و به صورت همهگیری رخ میدهد. از زمان ورود باکتریها تا ظهور علایم 4-1 روز طول میکشد.
علایم شایع :
دل پیچه
تب
اسهال (تا 20 یا حتی 30 بار اجابت مزاج آبکی در روز)
وجود خون، مخاط، یا چرک در مدفوع
تهوع یا استفراغ
دردهای عضلانی
گاهی در شروع بیماری، شمارش گلبولهای سفید کمتر از حد طبیعی است.
علل:
یک نوع باکتری به نام شیگلا که به جدار روده بزرگ تهاجم میکند. این باکتری معمولاً از طریق دستها، غذا، یا آب آلوده، از یک فرد به فرد دیگر انتقال مییابد.
عوامل تشدید کننده بیماری:
مسافرت به کشورهای خارجی
محیط زندگی شلوغ یا غیر بهداشتی
پیشگیری :
دستان خود را پس از اجابت مزاج و قبل از دست زدن به مواد غذایی بشویید.
هر کس که علایم اسهال خونی باکتریایی را دارد جداسازی نمایید.
لباسهای آلوده و ملحفهجات را در سطلهای پوشیده و پر از آب و صابون قرار دهید تا زمانی که بتوان آنها را جوشاند.
عواقب مورد انتظار : با درمان معمولاً در عرض 7 روز قابل معالجه است. اغلب عفونتهای شیگلایی خفیف هستند و درمان جدی احتیاج ندارند. البته در موارد شدید، اگر درمان موفقیتآمیز نباشد، از دست رفتن آب زیاد از بدن ممکن است مرگبار باشد (خصوصاً در شیرخواران و کودکان کم سن و سال.
عوارض احتمالی:
کم آبی بدن به طور خطرناک، خصوصاً در کودکان
در موارد نادر، باکتری ها ممکن است از مجرای گوارش به خون وارد شوند و سایر اعضای بدن را درگیر سازند، مثل کلیه ها، کیسه صفرا، کبد، یا قلب و مفاصل. این حالت شاید به شوک و مرگ بیانجامد.
درمان :
اقدامات تشخیصی ممكن است شامل بررسی آزمایشی و كشت نمونه مدفوع باشد. اطلاع از بروز همهگیری بیماری و نیز آشنایی به نواحی بومی میتواند در رسیدن به تشخیص كمك كننده باشد.
▪ درمان شامل جایگزینی مایعات از دست رفته، غذای كم حجم، و نیز گاهی دارو میشود.
▪ بیمار را از بقیه جدا نمایید.
▪ برای تخفیف درد، یك صفحه گرم كننده یا شیشه آب داغ را روی شكم قرار دهید.
▪ بیمار باید مرتباً مایعات دریافت كند.
▪ بستری كردن بیمارانی كه شدیداً مریض احوالند (خصوصاً كودكان كم سن و سالی كه كمآبی دارند). بیمار جدا از بقیه بستری میشود و مایعات تكمیلی از راه سرم به وی رسانده خواهد شد.
اصول کلی :
اقدامات تشخیصی ممکن است شامل بررسی آزمایشی و کشت نمونه مدفوع باشد. *اطلاع از بروز همهگیری بیماری و نیز آشنایی به نواحی بومی میتواند در رسیدن به تشخیص کمک کننده باشد.
درمان شامل جایگزینی مایعات از دست رفته، غذای کم حجم، و نیز گاهی دارو میشود.
بیمار را از بقیه جدا نمایید.
برای تخفیف درد، یک صفحه گرم کننده یا شیشه آب داغ را روی شکم قرار دهید.
بیمار باید مرتباً مایعات دریافت کند.
بستری کردن بیمارانی که شدیداً مریض احوالند (خصوصاً کودکان کم سن و سالی که کمآبی دارند). بیمار جدا از بقیه بستری میشود و مایعات تکمیلی از راه سرم به وی رسانده خواهد شد .
داروها :
امکان دارد آنتی بیوتیک تجویز شود
از مصرف ترکیبات ضد اسهال خودداری کنید مگر اینکه با نظر پزشک تجویز شده باشند. این ترکیبات ممکن است بیماری را طولانی کنند. اگر تا کنون مورد استفاده قرار میگرفتهاند بلافاصله مصرف آنها را متوقف کنید.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری :
تا حداقل 3 روز پس از رفع تب، اسهال، و سایر علایم، استراحت در رختخواب ضروری است مگر برای توالت. البته پاها را در رختخواب باید مرتباً ورزش داد.
رژیم غذایی :
مایعات یا جامدات نرم تا زمانی که اسهال متوقف شود، سپس رژیم عادی.
● رژیم غذایی
مایعات یا جامدات نرم تا زمانی كه اسهال متوقف شود، سپس رژیم عادی.
● در این شرایط به پزشك خود مراجعه نمایید
▪ اگر شما یا كودكتان علایم اسهال خونی باكتریایی را دارید.
▪ اگر یكی از موارد زیر هنگام درمان رخ دهد:
▪ تب ۹/۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر
▪ گلودرد، سردرد، یا گوش درد
▪ تنگی نفس یا سرفه شدید
انواع عسل:
تصور اینکه زنبور های برخی ازنژادها، عسل های خوشمزه تریا خوش رنگتری را جمع آوری می کنند عقیدهای یامیانه و خلاف واقعیت است.
چون نژاد زنبور ها در مزه ، رنگ وبوی عسل هیچ اثری نمی تواند بگذارد و عسل را بر حسب منبع جمع آوری شهد گل و یا به عبارت دیگر نوع گیاه طبقه بندی می کنند.مثل عسل مرکبات ، عسل شبدر ، عسل یونجه ، عسل اقاقیا ، عسل گون و غیره
ارزیابی و داوری در مورد عسل:
مهمترین عامل در ارزیابی عسل عطر و درجه خلوص ان از مواد خارجی است.
عوامل دیگری که در ارزیابی عسل اهمیت دارند، مقدار آب موجود در عسل و عاری بودن از کریستال می باشد که در درجه دوم اهمیت قرار دارند.جهت داوری و ارزیابی عسل میتوان بشرح زیر برای هر یک از مشخصاتنسبت به اهمیت ان نمره داد.
١- چگالی عسل ٢٠ نمره (تمام عسل هایی که بیشتر از ٦/ ١٨درصد آب دارند فاقد کیفیت لازم هستند.)
٢- عاری بودن از کریستالها ١٠ نمره
٣- درجه خلوص وتمیز بودن عسل(شفافیت) ٣٠ نمره
٤- تمیز و یکنواخت بودن ظرف عسل ١٠ نمره
٥- طعم وعطر عسل ٣٠ نمره
در ایران به خصوص در مناطق روستایی به علت تنوع زیاد نباتات و استفاده زنبوران عسل از گیاهان وحشی و کوهستانی عسل ها معمولا مخلوط هستند و عسلهایی را که از شهد نباتات کوهستانی تهیه میگردد بنام عسل های کوهستانی نام گذاری می کنند.
در مورد ارزیابی و داوری عسل در بعضی از کشور های جهان عسل را بسته به میزان شفافیت ، مقدار آب و عطر آن از یک تا چهار ویا بر حسب حروف لاتین (D.C.B.A) درجه بندی می کنند.
شفافیت عسل بستگی به وجود دانه های گرده ، حباب های هوا و سایر مواد معلقه در عسل دارد.
طعم و عطر عسل بستگی به نوع گلی که شهد آن توسط زنبور جمع آوری شده است دارد.
رنگ عسل یک فاکتور تعیین کننده کعفیت عسل نبوده و از بی رنگی تا زرد کهربایی و حتی قرمز وتیره رنگ تغییر می کند.
مثال:
عسل اقاقیا ← بی رنگ عسل اویشن ← قرمز
عسل گون ← بی رنگ عسل شوید ← پر رنگ
ترکیبات عسل:
١- آب: مقدار رطوبت عسل بستگی به مقدار شهد گل ، شرایط ذخیره شدن ان در سلولهای قاب و همچنین شرایط جوی خارج از کندو دارد.
عسل های مختلف معمولا بین٪٢٠- ١٣رطوبط دارند.و همانطور که ذکر شد در عسل درجه یک میزان رطوبت ٦/ ١٨درصد است.
رطوبت عسل به وسیله رفراکتومتر (بازتاب سنج)قابل اندازهگیری است.
قندها:
حدود٪٩٩- ٩٥ مواد جامد عسل را قند ها تشکیل می دهند.حدود٢٠نوع قند مختلف در عسل وجود داردکه بر اساس پیچیدگی و اندازه مولکولی می توان انها را طبقه بندی نمود.شیرینی عسل ٢٥برابر قند معمولی یعنی ساکارز وی باشد.(بعلت وجود قندهای مختلف در عسل).
مهمترین قندهای موجود در عسل:
١- لوولوز(فروکتور)٣٨٪ :قندهای عمده عسل می باشند و عمده شیرینی عسل از این دو قند است.
٢- گلوکز٣٠٪ : قندهای عمده عسل می باشند و عمده شیرینی عسل از این دو قند است.
٣- ساکارز :١-٢٪ (تغییرات تا ٨٪)
٤- کمتر از ١٠٪ میلیسیتوزو قندهای دیگر مانند مالتوز، لاکتوز و غیره.
لو ولوز مسئول خاصیت رطوبت پذیری عسل بوده وحلالیت پذیری بیشتری نسبت به دکستروز (دی گلوکز)دارد:
به طور کلی آب وقندها حدود %97.9 ترکیبات عسل را تشکیل می دهندو مواد دیگر حدود %2.1 عسل را تشکیل می دهند.
٣- اسیدها:
در عسل اسیدهای مختلفی وجود دارد که بدلیل شیرینی زیاد عسل اشکار نیستند.
بدلیل وجود این اسیدها عسل دارای PH اسیدی می باشد.(PH~3.9)
قبل از ورود به بحث اصلی ذکر این نکته ضروری است که ما دو لغت مشابه با دو معنی متفاوت داریم: (عسل تقلبی و عسل مصنوعی) عسل مصنوعی یا صنعت (http://www.7gardoon.com/Hotkey-3619.html)ی عسلی است که از تغلیظ آب میوه ها تحت فرایندهای خاصی بدست می آید مانند عسل خرما،ولی عسل تقلبی از راههای مختلف بوجود می آید که در این مورد بحث خواهیم کرد.
عدهای معتقدند که وقتی که عسل متبلور شده و در اصطلاح عامیانه شکرک زد ، تقلبی بوده و عسل سالم و طبیعی همیشه صاف و شفاف باقی می ماند ، در صورتی که این طرز فکر اشتباه می باشد.
عسلهای مختلف در طول مدت نگهداری ایجاد کریستال می نمایند، برخی در هنگام تهیه و برخی در هنگام چند ماه و حتی چند سال شکرک می زنند.
مدلسازی خشک کن های بستر سیال Batch با شبکه های عصبی با پسخور
عمليات خشك كردن در صنايع غذايي اهميت ويژه دارد.از آنجا كه آب موجود در مواد غذايي به صورت ملكولهاي آزاد مي باشند،مي توانند به صورت مستقيم در فعل و انفعالات شيميايي و ميكروبي شركت كنند يا به صورت واسطه اي باعث فساد سريع سيستم غذايي گردد. به همين دليل خارج كردن آب از محصولات غذايي در افزايش عمر انبار داري موثر است. استفاده از خشك كن هاي خورشيدي يكي از بهترين روش هاي خشك كردن مواد غذايي است كه مقرون به صرفه است.
دو مرحله اصلي در عمليات خشك كردن در خشك كن هاي خورشيدي عبارت است از گرم شدن سيال به كار رفته و عمل خشك كردن . بدين ترتيب هواي گرم شده آب درون موادي كه بايد خشك شوند را جذب مي نمايند.
نخستين مرحله به دو صورت انجام مي شود:
- غير مستقيم : در اين روش كلكتور خورشيدي جدا از محلي كه محصول مورد نظر قرار داده شده است تعبيه مي گردد و هواي محيط به صورت طبيعي و يا تحت مكش هواكش در اين محيط گرم شده و رطوبت آن كاهش مي يابد و به محلي كه محصولات قرار گرفته اند هدايت مي شود.
- مستقيم: به وسيله گرم كردن هوايي كه در تماس مستقيم با محصول صورت مي گيرد كه متعاقب آن محصول شروع به خشك شدن مي كند.
يكي از خواص مهم موادي كه به طريق مستقيم خشك مي شوند ميزان جذب اشعه آنهاست. خوشبختانه اكثر مواد داراي خاصيت جذبي بالايي هستند. ولي ممكن است اين خاصيت با پيشرفت عمل خشك شدن تغيير يابد. سطح محصولات در جريان خشك شدن كم و بيش تيره می شود و رو به سياهي می گذارد.در خشك كن هاي عظيم ، انتقال حرارت بوسيله نيروي خارجي نظير فن كه معمولا با نيروي برق يا مشابه كار مي كنند موجب افزايش نسبت خشك شدن محصولات وبالا رفتن كيفيت آن مي گردد.
طبقه بندي خشك كن هاي خورشيدي
اين خشك كن ها بر حسب روش گرمايي يا طريقي كه گرما از تشعشعات خورشيدي مشتق گردد طبقه بندي مي شوند.
- خشك كن هاي خورشيدي طبيعي:
كه از تشعشع طبيعي در محيط و از درجه حرارت و رطوبت و حركت هوا در محيط طبيعي براي خشك كردن محصولات استفاده مي كنند.
گزارش ميكروب مواد ؟ در مورد چه ميكروبي ؟
تاريخچه :
آب پنير بخش آبكي جدا شده از شير است كه معمولا بر اثر اضافه كردن اسيد ، حرارت دادن ، يا انعقاد مايه پنيري به دست مي آيد .اين ماده ، غير شفاف و زرد رنگ مايل به سبز است ، كل ماده جامد آن معمولا بيت 6 تا 5/6 درصد و BOD آن 320000 يا بيشتر مي باشد رابطه انسان و آب پنير ، هم با عشق و هم با تنفر همراه است در دوران مياته آب پنير به عنوان داروي تقويت كننده تمايلات جنسي و مرهم پوست مورد ستايش بود آب پنير ماده راحت كننده و مرهمي براي تسكين سوختگيها ، الهام دادن نيروي زيست و شفا بخش بيماريهاي گوناگون به شما رمي فت .
جوانان و سالخوردگان ، در مناطقي كه آب پنير به وفور يافت مي شده از حمام آب پنير به منظور بر طرف كردن چين و چروك و نرم كردن پوست بطور يكسان لذت مي بردند . بشر در همان دوران اوليه مانند عصر حاضر ، آب پنير را بطور مستقيم به عنوان يك نوع غذاكمتر مصرف مي كرد .
نخستين استفاده كه از آب پنير شد در تغذيه حيوانات و زماني بود كه انسان متوجه شد كه نگهداري شير گرم در پوست تازه گوسفند يا بز باعث دلمه و آب پنير به وجود مي آيد
بدوياني كه هزاران گوسفند و بز را مي چراندن آب پنير خود را در ديگهاي مسي مي جوشاندن و از آن يك ماده غذائي جامد به دست مي اوردن اين هنر هنوز هم در مناطقي از جهان كه چادرنشينان زندگي مي كنند رواج دارد .
آب پنير سيال سرشار از مواد غذائي است و در آن تقريباً 52% مواد غذائي شير كامل به كار رفته ولي علي رغم اين همه مواد غذايي موجود در آب پنير مسئله پر هزينه اي در برابر تهيه كنندگان پنير قرار دارد دور ريختن و گاهي خنثي كردن آب پنير است .
معمولا براي يك كارخانه دار غير ممكن است كه آب پنير را در رودخانه ها يا نهرها محلي نزديك سرازير كند زيرا مواد آلي موچود در آن خيلي سريع اكسيژن قابل جذب را مصرف مي كند و بدين ترتيب باعث از بين رفتن ماهي ها مي شود . بخشهاي حفاظتي كارخانه با دستورهاي كه دريافت كرده اند ملزم شده اند در برابر اينگونه الودگي ها رعايتهاي لازم را بعمل آورند ، شهرداريها هم از سرازير كردن آب پنير به سيستم فاضلاب شهري جلوگيري مي كنند زيرا BOD آب پنير و اثر خوردگي آن بسيار بالاست آب پنير در واقع لاكتيك اسيد بالاي دارد بطور قطع ايجاد خورندگي مي كند
شهرداريها تاكيد دارند اگر BOD مواد دور ريختني كارخانه كه به سيستم فاضلاب شهري وارد مي شود كمتر از 200 باشد هزينه اي دريافت نخواهد شد ولي آب پنير داراي BOD برابر 3500 است كه مستلزم آن است كه با كمك پره هاي چرخان اكسايش انجام گيرد تا به سطح قابل قبولي كاهش يابد . و اين مشكلات باعث شد كه صاحبان كارخانه ها استفاده از وسائل و امكانات ديگري را براي از بين بردن آب پنير مورد توجه قرار دهند از جمله خشك كردن ، غليظ كردن ، يا بر پا كردن سيستم هايي پر هزينه براي اكسيد كردن مواد . محصولاتي را كه از خشك كردن يا غليظ كردن آب پنير به دست مي آيد مي توان براي مصارف انساني يا تغذيه دامها به فروش رساند .
ولي انتخاب راه سوم يعني ريختن آب پنير به مردابها و به دنبال آن دميدن اكسيژن به آنها يا استفاده از ديسك هاي چرخان عظيم ، هيچ گونه در آمدي را كه بتوان با در آمد حاصل از دوراه ديگر مقايسه كرد به دست نمي آيد .
پاشيدن آب پنير بر سطح زمين
در استراليا و حتي ايلات امريكا مقدار زيادي آب پنير را در سطح چراگاهها مي پاشند ولي با زهم داراي محدوديت مي باشد زيرا خاك از نمك موجود در آ ب پنيراشباع مي شود و گياهان به كندي رشد مي كنند مگر انكه اين كار به دقت و با توجه به نيازهاي هر منتطقه انجام شود ولي امروزه روشهاي جديد ي براي استفاده مفيد از اين مايع در دست است .
مشخصات عمومي :
1- مايعي زرد مايل به سبز كه پس از انعقاد شير بوسيله مايه پنير در فرآيند توليد 2- پنير در مرحله آب گيري از دلمه شير جدا مي شود .
3- حاوي پروتئين ، لاكتوز ، مواد معدني موجود در شير
4- ارزش غذايي بالا
5- محصول فرعي كارخانجات آب پنير سازي است
6- دارا بودن 60تا 90 درصد ازمواد تشكيل دهنده شير
آب پنير تقريبا شامل 50% كل مواد خشك شير اوليه مي باشد دو نوع عمده آب پنير وجود دارد آب پنير شيرين و آب پنير ترش( اسيد ) آب پنير حاصله مي تواند نرم سفت يا نيمه سفت مانند كازئين رنت باشد . آب پنير مخلوط بسيار پيچيده اي از اجزا بسيار زيادي است كه غلظت برخي از آنها خيلي كم است بعضي از اجزاء مي توانند بصورت مجزا خيلي با ارزش باشند حتي اگر در اختلاط با ساير مواد خشك آب پنير مخلوط شده باشند ارزش بسيار محدودي نشان دهند مواد خشك عمده در آب پنير عبارتند از پروتئين هاي محلول لاكتوز ، مواد معدني ، ويتامين ها
شير اوليه را مي توان از نژادهاي گوناگون حيوانات شيرده تهيه نمود تمام اين نوع شيرها داراي تركيبات مشابه اما با مقادير متنوع مي باشند و نهايتاً آب پنير توليدي از آنها داراي درصد تركيبات مختلف مي شود .
ميزان توليد آب پنير :
بطور متوسط از هر 10 كيلوشير 1 كيلو پنير 9 كيلو آب پنير حاصل مي شود كه نشان مي دهد حجم زياد آب پنير توليد شده است توليد جهاني آب پنير حدود 120 ميليون تن بوده است كه حدود 0.7 ميليون تن از آن پروتئيني با ارزش بالا است كه اين پروتئين تقريباً معادل 2 ميليون تن دانه سويا است .
در كشور ما ساليانه حدود 2 ميليون تن توليد آب پنيرتخمين زده مي شود
انواع آب پنير :
توليد آب پنير به سرعت افزايش مي يابد و به موازات آن مقدار آب پنير هم بالا مي رود بالا مي رود تخمين زده مي شود كه اين مقدار در جهان بطور كلي به 72 بيليون كيلوگرم برسد اين حجم عظيم از منبع غذايي بالقوه اگر مورد استفاده بشر يا دامها تحت مديريت قرار نگيرد در جهاني كه با كمبود مواد غذايي رو به روست يك فاجعه بشمار مي آيد .
بر حسب اينكه شير از چه دامي به دست مي آبد ، چه نوع پنيري توليد مي شود و تغييرات فرايند چگونه باشد طبقه بندي هاي گوناگوني از آب پنير به دست خواهد آمد كه ييك نوع آن مبني بر قدرت اسيد ي آب پنير است
آب پنير شيرين
آب پنير شيرين كه بنام آب پنير پنير يا آب پنير رنت هم شناخته شده است آب پنير شيرين با PH 9/5 – 3/6 مي باشد آب پنير شيرين در اينجا ، يعني آب پنير شيريني كه مستقيماً از دستگاه ساخت پنير در دماي 32 -38 درچه سانتي گراد گرفته مي شود . آب پنير از روي يك ***** سيمي عبور مي كند تا ذرات پنير آن تا جاي ممكن گرفته شود و آب پنير با ظرفيت ثابت به يك صافي سانتريفوژ پمپ مي شود تا آخرين مقادير تاچيز ذرات پنير هم گرفته شود پس از صافي ، آب پنير از يك مبدل حرارتي تخت مي گذرد كه تا 8 – 10 درجه سانتي گراد سرد مي شود حالا آ ب پنير را مي توان براي انجام فرايندها بيشتر ذخيره كرد . كه مي توان 10 تا 12 ساعت نگه داري كرد هر نوع پنير ي ، نوع ويژه اي آب پنير با قدرت اسيدي معين و PH مشخص توليد مي كند پنيرهاي بدست آمده از انعقاد با عصاره مايه پنير مانند چدار ، امنتال ، گروير، ادام ، گودا در آب پنيرشان فقط مقدار كمي اسيد وجود دارد مگر آنكه آب پنير حاصل از آنها بطور نامطلوبي حمل يا انبار شود .
فراوردهاي آب پنير شيرين :
nاين گروه شامل خانواده بزرگي از فراوردهاي با ساختار مشابه و در عين حال عملكرد هاي متفاوت مي باشند . كاربرد آب پنير در نانوائي ، مخلوطهاي بستني ، شربت ، صبحانه ، نوشابه و پنير تقريبا به ميزان زيادي مي باشد
آ ب پنير ترش
آب پنير ترش يا آب پنير اسيدي كه بر اثر توليد كازئين با استفاده از اسيدها براي انعقاد پروتئين شير منجر به توليد آب پنير ترش با PH 3/4 – 6/4 مي شود .همچنين آب پنير ترش از توليد پنيرهاي هلندي و پنير محلي ( سنتي ) تازه حاصل مي شود . پنيرهاي مانند كاممبرت و پيكلدوايت نسبتا مقدار اسيد آب پنيرشان بالاست .آب پنير اسيدي سيال به دست آمده از پنير كاتيج ، به عنوان يك منبع غذايي براي انسان كمتر پذيرفته شده است زيرا لاكتيك اسيد آن بالا و خشك كردن آن نيز با مشكلاتي همراه است . عذم توجه كافي در تهيه آب پنير ، موجب ترش شدن آب پنير در اثر فرايند تبخير طبيعي مي شود . اين فرايند كاملا نا خواسته بوده و آب پنير ترشيده بعنوان يك فرايند طبيعي در نظر گرفته نمي شود .
پودر آب پنير حاصله از آب پنير سرشار از لاكتوز ، پروتئين كل، و مواد معدني است در مقايسه با پودر حاصل از آب پنير شيزين پودر بدست آمده از آب پنير ترش داراي لسيتين كمتر ولي لاكتيك اسيد ، فسفر ، كلسيم ، روي ، آهن ، و مس بيشتري است .
كوششهاي زيادي شده است كه به كمك سديم هيدروكسيد ، لاكتيك اسيد را در پودر آب پنير خنثي سازند ولي كار پر هزينه اي است .
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
انواع نوشابه ها :
♦ نوشابه ورزشي :
نوشابه اي است حاوي قند و الكتروليت هاي مختلف كه در هنگام مصرف به جبران و جايگزيني آب ، انرژي و مواد معدني از دست رفته كمك مي كند.
شكل ظاهري :
نوشابه ورزشي مي تواند بصورت پودر ، مايع و افشرده ، وجود داشته باشد.
مزه و بو :
مزه و بوي نوشابه ورزشي بايد مطابق با نوع و طعم دهنده هاي مخصوص به خود بوده و بدور از مزه و بوي نامطبوع و فاسد شدگي باشد.
-انواع نوشابه هاي ورزشي
1- نوشابه ورزشي ايزوتونيك(isotonic)
نوشابه اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي 15% ± 290 ميلي اسمول در ليتر باشد .
2 - نوشابه ورزشي هيپرتونيك (hypertonic)
نوشابه اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي بيش از 340 ميلي اسمول در ليتر باشد .
3 - نوشابه ورزشي هيپوتونيك (hypotonic)
نوشابه اي ورزشي است كه پس از بسته بندي داراي اسمولاليتي كمتر از 250 ميلي اسمول در ليتر باشد.
4-نوشابه هاي انرژي زا (drink energy)
نوشابه اي ورزشي است كه براي بدن انرژي فراهم مي كند و در صورتي به آن ” پر انرژي ” گفته مي شود كه كمينه داراي 250 كيلوژول انرژي بصورت كربوهيدرات در 100 ميلي ليتر باشد.
و در صورتيكه 80-250 كيلو ژول انرژي در 100 ميلي ليتر باشد به آن نوشابه ”منبع انرژي" (source of energy) گفته مي شود.
روغن هسته انگور چنان که از نامش بر میآید از روغنیاست که از هستهٔ انگور به دست میآید. این روغن فاقد سدیم و کلسترول بوده و میزان اسیدهای چرب غیر اشباع آن تا ۹۰ درصد می رسد. خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره انگوربرابر بیشتر از ویتامین و ۲۰ برابر بیشتر از ویتامین C است .
خواص درمانی و پزشکی
اسید لینولنیک برای تولید هورمون هایی مثل پروستاگلاندین ضروری و در پیشگیری از لخته شدن خون در رگها و تورم شریان ها موثر است.
روغن هسته انگور به طور طبیعی فاقد کلسترول است به همین دلیل این روغن با پایین آوردن مصرف چربی اشباع شده خطر بیماریهای قلبی و دیگر مشکلات گردش خون را کاهش می دهد.
استفاده از روغن هسته انگور چه به عنوان چاشنی و چه در پخت و پز روش قابل توجهی برای کاهش چربی های اشباع شده در برنامه های غذایی است.
این روغن در حالی که خاصیت ازدیاد میزان کلسترول مفید یا اچ دی ال را دارد میزان کلسترول مضر یا ال دی ال و تری گلیسیرید (نمک های آلی حاصل از ترکیب گلیسیرین و اسیدهای چرب ) را کاهش می دهد.
خصوصیات روغن هسته انگور سبب می شود تا به میزان زیادی از عوارض قلبی و بخصوص از تصلب شرایین پیش گیری شود.
روغن هسته انگور به سبب خاصیت نرم کنندگی و نیز تطابق با لوسیون ها و کرمهای آرایشی به مقدار زیادی در تولید لوازم آرایش کاربرد دارد.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
روغن نارگیل
روغن نارگیل، نوعی چربی اشباع شده است که از میوه درخت نارگیل بهدست می آید. از این روغن در تهیه ی مواد آرایشی بهداشتی و همچنین در غذاها استفادهمی شود. این روغن سرشار از لوریک اسید (نوعی اسید چرب با زنجیره متوسط) می باشد. روغن نارگیل های هیدروژنه نشده معمولاً بین دمای 22 تا 24 درجه سانتی گراد ذوب می شوند. روغن نارگیل بین دیگر انواع روغن از همه پایدارتر است و بین روغن های مخصوص سرخ کردن، حرارت لازم برای سوختن روغن نارگیل از همه روغن ها بالاتراست. بنابراین، حتی در دماهای بالا هم این روغن نمی سوزد و دود از آن بلند نمی شود.
اثرات روغن نارگیل بر سلامتی
بر خلاف تصور عموم، اگر این روغن راهیدروژنه نکرده باشند، برای سلامتی بسیار مفید است. برخی متخصصین تغذیه عقیده دارند که روغن نارگیل،سرعت سوخت و ساز بدن را بالا می بردو بنابراین، ازوزن افرادی که از این روغن استفاده می کنند کاسته می گردد. برخی تحقیقات هم نشان داده اند که مصرف روغن نارگیل، خطر ابتلا بهسرطان سینه را در خانم ها کاهش می دهد. با وجود این، برخی محققین اعتقاد دارند که روغن نارگیل در هر حال، نوعی چربی اشباع شده است و حتی مصرف مقدار کمی از آن، خطر ابتلا به بیماری های قلبی راافزایش می دهد. همچنین طی آزمایشی که بر روی موش ها انجام شده، مشخص شده است که مالیدن روغن نارگیل بر پوست موش ها،آسیب های جدی به پوست وارد می آورد.
بزرگترین تولید کننده ی روغن نارگیل در جهان، کشورفیلیپین است که صادرات این روغن، 7 درصداز کل درآمد صادراتی این کشور را تشکیل می دهد.
روغن آفتاب گردان
این روغن را از دانه های روغنی گل آفتاب گردان استخراج می کنند. از این روغن برای مصارف خوراکی استفاده می شود. البته روغن زیتون ازروغن آفتابگردان سالم تر است و خطر کمتری برای سلامتی ایجاد می نماید. پس از آن که ازدانه ی آفتاب گردان روغن گرفتند، آن چه که باقی می ماند را به عنوان خوراک دام مورداستفاده قرار می دهند. این روغن، یکی از روغن های رایجی است که برای سرخ کردن و پخت و پز مواد غذایی، کاربرد گسترده ای دارد. امروزه دانه گل های آفتاب گردان راتغییرات ژنتیکی داده اندو با استفاده از اصلاح نباتات، بذرهای مرغوب تر و در نتیجه، گل های بهتری تولیدکرده اند که هم محصول دهی بهتر داشته و هم در برابر بیماری ها و آفت های گیاهی مفاوم تر باشند.
شمارش باكتري هاي كلي فرم
باكتري هاي كلي فرم به باكتري هاي ميله اي ، گرم منفي ، هوازي ( گاهي بي هوازي اختياري ) و بدون اسپور اطلاق مي گردد كه لاكتوز را در مجاورت املاح صفراوي در دماهاي 30 تا 38 تخمير نموده و توليد اسيد و گاز مي نمايد
منشأ باكتري هاي كلي فرم ممكن است مدفوع يا غير مدفوع باشد . غير از جنس هاي اشرشيا كلي و آئروباكتر، گروه كلي فرم شامل تعداد محدودي از انواع ساير جنس ها كه لاكتوز را تخمير مي كنند نيز مي شود . ( از جمله كلبسيلا و ستيروباكتر ) .
باكتري هاي گروه كلي فرم در روده و مكانهايي غير از روده مانند خاك ، آب و غلات نيز زندگي مي كنند . همچنين اين باكتريها قادرند درجه حرارت هاي بين 2تا 50 را تحمل نمايند . رشد و تكثير آنها در مواد غذايي در درجه حرارتهاي 6-3 به كندي انجام مي پذيرد .همچنين كلي فرم ها قادرند طيف نسبتأ وسيع را تحمل نمايند .
اشرشيا كلي يكي از باكتري هاي گروه كلي فرم است كه منشأ مدفوعي دارد بطوريكه در هر گرم از مدفوع فرد انساني بالغ بر باكتري وجود دارد .
تحقيقات در اين زمينه نشان دادند كه حضور اين باكتري در موارد ديگر از يك منشأ مدفوع انسان يا حيوان ناشي شده است . بنابراين اين باكتري بعنوان شاخص بهداشتي براي تعيين كيفيت بهداشتي مواد غذايي بخصوص آب و شير پيشنهاد شده و تقريبا مورد قبول همگان نيز قرار گرفته نيز قرار گرفته است .
براي جدا سازي اشرشيا كلي از مواد غذايي آلوده و مشكوك ازمحيطهاي انتخابي كه حاوي مواد رنگي و باكتريواستاتيك است استفاده مي كنند . اين محيط ها مانع رشد برخي ميكربهاي گردند و بعلاوه كلني هاي اشرشيا در روي آنها منظره مشخصي دارد . بعنوان مثال كلني اين ميكروب در محيط داراي رنگ بنفش جلادار و در محيط كشت قرمز رنگ مي باشد . براي تشخيص
كلي فرم هاي مدفوع از ساير كلي فرم هايي كه منشأ آنها غير مدفوع انسان و حيوانات خو.نگرم مي باشد از روش كشت آنها در محيط هاي ويژه استفاده مي شود . به اين ترتيب كه نمونه مورد آزمايش را ابتدا در محيط هاي آبگوشت و يا آبگوشت لوريل تريپتوز سولفات كشت داده ، سپس در درجه حرارت هاي 46-44 ( معمولا
قرار مي دهند .
در صورتيكه كلي فرم ها با منشأ مدفوع باشند ، در محيط هاي مذكور رشد حاصل نموده و توليد گاز مي نمايند .
ساير كلي فرم ها با منشأ غير مدفوع قادر به رشد بر روي محيط هاي مذكور نمي باشند .
بطور كلي براي شمارش باكتري هاي كلي فرم از دو روش بهره مي جويند.
1) روش شمارش سطحي كه در اين روش ازمحيط كشت ويژه ميكروارگانيسم يعني محيط كشت آگار سبز درخشان استفاده مي شود وپس از كشت سطحي نمونه ، آن را در دماي37 بمدت 17 ساعت قرار داده و ظرفهايي كه بين 30 تا 300 كلني دارند شمارش مي گردند .
مقدمه
واژه یروغنبرای آن دسته از مایعات به کار می رود که باآب مخلوط نمی شوند و به دلیل آن کهچگالی آنها کمتراز آب است، روی آب شناور می مانند. اصولاً روغن بهچربی اطلاق می شود کهدر دمای اتاق معمولاً به حالت مایع باشد.
روغن ها هم همچون چربی ها متشکل ازتری گلیسرید،مونوگلیسریدو مقداری همدی گلیسریدمی باشند. از آنجا که روغن حاویمقدار زیادی چربی اشباع نشده است، در دمای اتاق مایع می باشد. اصل واژهروغن لاتین است. روغن ها انواع مختلف دارند. می توانندصنعتیبوده یا تنها برای مصارف خوراکی و پختو پز مورد استفاده قرار گیرند. در این بخش به توضیح در موردروغن های خوراکیکه معمولاً برای پختن غذاها مورد استفاده قرار میگیرند، می پردازیم.
روغن های خوراکی
روغن های خوراکیرا معمولاً از چربی های نباتییا حیوانی به دست می آورند. چربی های نباتی در دمای اتاق مایعند. این نوع روغن هارا اغلب ازگیاهان، مغز میوه،دانه گیاه و... تهیه میکنند. البته اغلب چربی های حیوانی در دمای اتاق به حالت جامدند و بنابراین نمی توانآنها را جزو روغن به حساب آورد. اما برخیجانوراناز جمله ماهی ،والو برخی از حیواناتی که در آب و هوای سردزندگی می کنند، چربی بدنشان به حالت روغن مایع می باشد.
معمولاً از روغنبرایسرخ کردنو پختن غذا استفاده می شود. گاهیبه منظور نگهداری از مواد غذایی هم به آنها روغن می زنند.
روغن های نباتی
روغن های نباتی (گیاهی) را از گیاهان یا دانه ی آنهااستخراج می کنند. برخی روغن های گیاهی از جمله روغن دانه شلغم)روغنییا روغن پنبه دانه، بدون انجام عملیات مخصوص بر روی آنها، برای مصرف انسان مناسب نیستند.
روغن های نباتی همچون دیگر انواع چربی، ازاسترهای گلیسرین و همچنین از مخلوط انواع مختلف اسید چرب تشکیل یافته اند. این روغن ها در آب حل نمی شوند، اما در برخی حلال هایآلی، محلول هستند.
معمولاً روغن های نباتی رایج را از دانه گیاهان زیربه دست می آورند:
دانه های روغنی
• پنبه
• شاهدانه
• خردل
• دانه شلغم روغنی
• کانولا(نوع خاصی شلغم روغنی که میزان موادسمی آنرا به حداقل رسانده اند)
• کنجد
• آفتاب گردان
• کاجیره یا زرتک
• دانه انگور
دیگر انواع روغن های نباتی
• روغن بادام
• روغن آووکادو
• روغن ذرت
• روغن کرچک
• روغن پنبهدانه
• روغن نارگیل
• روغن فندق
• روغن زیتون
• روغن نخل (که از میوه درخت نخل آفریقایی به دست می آید)
• روغن بادام زمینی
• روغن کدو تنبل
• روغن برنج
• روغن دانه سویا
• روغن گردو
ازمیان این روغن ها، اغلب افراد ازروغن زیتون، روغن دانه آفتاب گردان و روغننخل (که در دمای اتاق جامد است) برای تهیه غذاهای خود استفاده می نمایند.
بررسي تاثير درجه استحصال آرد بر تركيب آرد، خواص رئولوژي خمير وكيفيت نان
مقدمه
بر اساس تحقيقات و بررسيهاي بعمل آمده، عمده ترين گروه غذايي در تأمين انرژي و پروتئين دريافتي در رژيم غذايي افراد كشور، نان مي باشد (1). بويژه اين امر در مورد اقشار كم درآمد جامعه كه غذاي اصلي آنها نان مي باشد، حائز اهميت است. با توجه به اينكه در كشور ما اكثريت مردم در سطح متوسط وكم درآمد جامعه قرار دارند، لذا هر گونه تحقيقي در رابطه با بهبود كيفيت نان در كشور ما كاربردي و مثمرثمر خواهد بود.
كيفيت نان تا حدود زيادي وابسته به تركيب آرد بوده و عوامل متعددي در اين رابطه تاثير گذار مي باشند. در رابطه با ويژگيهاي آرد، يكي از فاكتورهايي كه روي كيفيت نان مي تواند تاثير داشته باشد، درجه استحصال آردمي باشد. با توجه به اينكه اختلاف قابل ملاحظه اي در تركيب آندوسپرم و پوسته دانه گندم وجود دارد، آردهايي كه درجه استحصال مختلف دارند، از لحاظ تركيب و ميزان پروتئين يكسان نخواهند بود و امروزه ثابت شده كه تركيب آرد و بويژه مقدار و كيفيت پروتئين آن از فاكتورهاي عمده در تعيين كيفيت نان مي باشند.
از عمده ترين نانهاي مسطح كه در سطح وسيع در ايران پخت و به مصرف مردم مي رسد، مي توان نانهاي لواش، بربري، سنگك و تافتون را نام برد. در تهيه نان سنگك از آرد تقريبا كامل (با درجه استحصال 98%) استفاده مي شود. درصد استحصال آرد مورد استفاده براي تهيه نانهاي بربري، تافتون و لواش به ترتيب در حدود 81%، 5/86% و 5/86% مي باشد كه اين ارقام صرفاً بر اساس معيارهاي اقتصادي توسط واحدهاي توليد كننده آرد در نظر گرفته شده است (1، 5 و 6).
درجه استحصال آرد[1
هر چند كه تعريف واژه درجه استحصال آرد در خود كلمه نهفته است، اما اگر در كاربرد اين واژه دقت نشود ممكن است مفهوم آن مبهم باشد. دو نوع اشتباه عمده كه در تعريف اين واژه اغلب مشاهده مي شود، انتخاب روش مورد استفاده جهت محاسبه آن و استفاده از واژه بازدهي آرد[2] بجاي استحصال آرد مي باشد (3).
نسبت گندم بازيابي شده بهشكل آردتوسط فرايند آسياب كردن، درجه استحصال آرد ناميده ميشود (3). در تعريف ديگر،تعدادقسمتهاي وزني آردحاصل ازآسياب كردن يكصدكيلوگرم گندمرادرصداستحصالآردنا ميدهاند (2).
درجه استحصال آرد ممكن است بوسيله يكي از روابط پنجگانه ذيل محاسبه گردد (3).
الف) بر اساس گندم دريافت شده (گندم پاك نشده).
100 × وزن آرد = درصد استحصال
وزنگندم پاك نشده
ب) بر اساس گندم خشك تميز كه براي عمليات نم زدن و متعادل كردن[3] مورد استفاده قرار مي گيرد.
100 × وزن آرد = درصد استحصال
وزن گندم خشك تميز
ج ) بر اساس گندم تميز حالت داده شده كه وارد اولين غلتك خرد كننده مي شود.
100 × وزن آرد = درصد استحصال
وزن گندم تميز حالت داده شده
د ) بر اساس كل محصول بدست آمده از فرآيند آسياب كردن گندم.
100 × وزن آرد = درصد استحصال
وزن آرد + وزن محصولات جانبي فرآيند آسياباني (خوراك دام)
و ) بر اساس مجموع فرآيندهاي آسياب.
100× وزن آرد = درصد استحصال
وزن آرد + وزن خوراك دام + وزن مواد باقيمانده روي الكهاي آسياب
از مهمترين روشها براي بيان كردن درصد استحصال مي توان به روابط (الف) و (ج) اشاره نمود. رابطه (الف) يك ارزيابي از ارتباط هزينه مواد اوليه و آرد حاصل شده مي باشد و رابطه (ج) كارايي فرايند آسياباني را نشان مي دهد.
بازدهي آرد بر خلاف مفهوم متداول واژه بازده، بيانگر مقدار آرد حاصل از يك مقدار معيني از گندم نيست، بلكه بصورت مقدار گندم مورد نياز براي توليد مقدار معيني آرد (معمولا يكصد پوند) تعريف مي شود (3).
تأثير درجه استحصال بر تركيب و ويژگيهاي آرد
1-4- درصد استحصال و خاكستر آرد
با افزايش درصد استحصال آرد مقدار خاكستر آن نيز افزايش مي يابد. زيرا مقدار املاح معدني كه ناشي از حضور لايه هاي بيروني تر دانه گندم است، در آردهاي با درصد استحصال بالا، زيادتر مي باشد (7).
2-4- درصد استحصال و رنگ آرد
با افزايش درصد استحصال، رنگ آرد افزايش پيدا مي كند. با توجه به اينكه در آردهاي با درصد استحصال بالا، حضور مواد غير آندوسپرمي بيشتر مي باشد، لذا حضور اين اجزاء باعث تيره رنگ شدن آرد مي شوند. تغييرات رنگ آرد تا استخراج 65% اندك است. مابين 65 تا 70 درصد، رنگ آرد افزايش مي يابد و در استخراج بالاي 75% رنگ آرد بطور فزاينده زياد مي شود (7).
3-4- درصد استحصال و رطوبت آرد
با افزايش درصد استحصال آرد، رطوبت آن كاهش مي يابد. علت اين كاهش مربوط به حضور لايه هاي بيروني دانه گندم در آردهاي با درصد استخراج بالا مي باشد، كه اين اجزا به دليل داشتن مقدار رطوبت كمتر نسبت به قسمتهاي داخلي تر دانه، باعث كاهش مختواي رطوبت اين آردها مي شوند، كه اين امر در قابليت ماندگاري و ميزان جذب آب بعدي اين آردها مؤثر مي باشد (5).
4-4- درصد استحصال و ميزان پروتئين آرد
با افزايش درصد استحصال، ميزان پروتئين آرد افزايش مي يابد. اين امر از يكسان نبودن توزيع پروتئين در آندوسپرم و لايه هاي مختلف دانه گندم ناشي مي شود. ميزان پروتئين در لايه هاي خارجي تر دانه گندم يعني لايه آلرون و لايه هاي مجاور آن بيشتر از قسمتهاي داخلي تر دانه، يعني آندوسپرم مي باشد. حتي توزيع پروتئين در آندوسپرم نيز يكسان نيست و ميزان پروتئين از قسمتهاي داخلي تر به طرف پيرامون دانه، افزايش مي يابد. اما كيفيت پروتئين از قسمتهاي مركزي دانه بطرف لايه هاي خارجي تنزل مي نمايد (7).
آشنایی با CMC
هيدروکلوئيدها، کربوهيدرات های پيچيده ای هستند که برای اصلاح بافت، کنترل کريستاليزاسيون، جلوگيری از آب انداختن محصول يا سينرسيس، پوشش دهی مواد عطری و طعمی، افزايش پايداری فيزيکی، تشکيل فيلم، توليد ساختار ژلی و افزايش قوام در مواد غذايی مايع، نيمه مايع و نيمه جامد استفاده می شوند. بسياری از آنها در بدن انسان متابوليز نمی شوند و انرژی (کالری زايي) پايينی دارند و می توان از آنها به عنوان ترکيباتی مفيد در غذاهای رژيمی استفاده کرد. معمولاً هيدروکلوئيدها بطور مستقيم بر عطر و طعم و مزه مواد غذايی تاثير ندارند اما در تشکيل ژل، نگهداری آب، امولسيون کنندگی و نگهداری عطر و بو موثر می باشند.
سلولز يکی از مهمترين ترکيبات آلی شناخته شده بوده و بدليل اينکه يکی از اجزاء اصلی ديواره سلولی بيشتر گياهان است, عمده ترين کربوهيدرات شناخته شده در زمين می باشد. سلولز هومو پليمری است با وزن مولکولی بالا, خطی, غير محلول در آب که واحدهای بتا-دی-گلوکوپيرانوز با باند 1و4 به هم متصل شده اند. مولکولهای سلولز می توانند به شکل های مختلف از جمله شکل پلی کريستال و فيبری وجود داشته باشند. سلولز در حلال های قطبی خصوصاً آب به ندرت حل می شود و برای اينکه بتواند بصورت محلول درآيد يا بايستی پيوندهای هيدروژنی آن باز شود و يا اينکه با اصلاح سازی سلولز با ترکيباتی خاص, آن را بصورت محلول در آورد.
از سلولز می توان بسياری از ترکيبات از جمله نيترات سلولز، استات سلولز، هيدروکسی اتيل سلولز و کربوکسی متيل سلولز را بدست آورد. از جمله اين مشتقات کربوکسی متيل سلولز را می توان نام برد که بدليل داشتن خواصی چون حلاليت در آب سرد و گرم، ايجاد ويسکوزيته در محلول، توانايی تشکيل فيلم، خاصيت چسبندگی، بی ضرر بودن برای بدن، تشکيل سوسپانسيون، توانايي نگهداری آب و مقاومت به روغن، چربی و حلال های آلی کاربرد وسيعی در فرمولاسيون، فرآوری و توليد مواد غذايی مختلف دارد.
امروزه با توجه به گسترش علم و توليد محصولات جديد، استفاده بهينه از مواد اوليه بويژه مواد اوليه ارزان قيمت جهت توليد مواد غذايی مورد توجه بسياری از کشورها قرار گرفته است. روند توليد محصولات غذايی به شکل کنونی در کشور در مواردی همراه واردات مواد مورد نياز کارخانه بوده و مشاهده می شود که بخصوص در زمينه تأمين مواد افزودنی مصرفی کارخانه ها غالباً وابستگی به خارج وجود دارد. بنابراين چنانچه بتوان برخی از اين مواد را در داخل تهيه کرد از جنبه اقتصادی کمک زيادی به کارخانه های صنايع غذايي خواهد بود. برخی از کارخانه های صنايع غذايي، محصولات جانبی و ضايعاتی دارند که چنانچه بخوبی مورد استفاده قرار گيرند، از ارزش بالايي برخوردار خواهند بود.
اکثر پلی ساکاريدها بدليل داشتن سه گروه هيدروکسيل در حلقه گليکوزيلی خود قابليت اين را دارند که با يک يا چند مولکول آب واکنش داده و بصورت هيدراته در آيد. بنابراين در يک محيط آبی پلی ساکاريدها تمايل به جذب آب داشته ورم کرده و به صورت جزئی يا کامل در آب حل می شوند.
سلولز و مشتقات اصلاح شده آن بدليل اينکه کالری زايي ندارند به عنوان فيبرهای رژيمی بکار رفته و از دستگاه گوارش انسان بدون هيچ تغييری عبور می کنند. سلولز خالص شده به عنوان يک ترکيب غذايي در فرمولاسيون غذاها بکار می رود. سلولز با کيفيت بسيار بالا معمولاً بعد از تهيه خمير از چوب و خالص سازی آن تهيه می شود. خلوص شيميايي برای سلولز بدليل اينکه بسياری از ترکيبات ديواره سلولی سلولزی گياه در همه ميوه و سبزيجات وجود دارد برای غذا لزومی ندارد همچنين استفاده از پودر سلولز در غذا بدليل تغييرات بسيار کم در رنگ, عطر و طعم و عدم ايجاد آلودگی ميکروبی, بلا مانع است. استفاده از سلولز و مشتقات آن در طيف وسيعی به عنوان فيبر, فيلم, پلاستيک, پوشش, کاغذ و محصولات چوبی, سوسپانسين کننده, در دنيا در حال افزايش می باشد.
تعريف کربوکسی متيل سلولز :
کربوکسی متيل سلولز بيشتر به فرم نمک سديمی آن توليد مي گردد و از دو واحد β-D-glucose و β-D-glucopyranose 2-O-(carboxymethyl)-monosodium salt تشکيل شده که توسط باند گلوکوزيدی بتا 1و4 به هم متصل گشته و بصورت غير تصادفی در کل ماکرومولکول پخش شده است. کربوکسی متيل سلولز مولکولی خطی، يونی، سنتتيک، بی بو و بی مزه بوده و بسته به درجه خلوص، رنگ آن از سفيد تا کرم رنگ قابل تغيير می باشد.
خصوصيات فيزيکی و شيميايي مشتقات سلولز متاثر از نوع و ماهيت ترکيب جانشين شده(استخلافی), درجه استخلاف, ميزان پخش شدگی اين ترکيب در کل مولکول, وزن مولکولی است.
درجه استخلاف يک مشتق سلولزی عبارتست از ميانگين تعداد گروه های هيدروکسيل واکنش داده به يک واحد گلوکز بی آب يا به عبارتی ديگر تعداد مکان های جانشين شده در يک واحد گلوکز بي آب توسط يک ترکيب جانشين شونده, درجه استخلاف يک پليمر اصلاح شده گفته می شود. همانطور که در شکل 1 مشاهده می شود هر واحد گلوکز بی آب دارای سه گروه هيدروکسيل بوده بنابراين بيشترين درجه استخلاف 3 خواهد بود. خواص شيميايي و فيزيکی يک مشتق سلولزی بستگی فراوانی به درجه استخلاف آن ترکيب دارد.
مواد اوليه مصرفی برای توليد کربوکسی متيل سلولز :
اسیلوس سرئوس و سایر گونه های باسیلوس :
• نام ارگانیسم :
باسیلوس سرئوس باکتری گرم مثبت ، هوازی اختیاری و و اسپورزا می باشد که سلولهای آن به شکل میله ای بزرگ می باشند و اسپورها به صورت اسپورانژیم ، متورم نمی گردند . این خصوصیت و سایر خصوصیات ، شامل ویژگیهای بیوشیمیایی ، نمایانگر و تمیزدهنده ی حضور باسیلوس سرئوس می باشد و همچنین این خصوصیت ها بین گونه های باسیلوس سرئوس مشترک است .
تفاوت میان موکوئید ، باسیلوس توریژنسیس و باسیلوس آنتراسیس بر پایه ی تشخیص جنبندگی (جنبندگی بیشتر باسیلوس سرئوس) ، حضور کریستالهای سمی (باسیلوس تورینژنسیس) فعالیت همولیتیک (باسیلوس سرئوس و سایر بتاهمولیتیک ها در حالیکه باسیلوس آنتراسیس معمولا غیر همولیتیک است ) و رشد ریزوئید که خصوصیت باسیلوس سرئوس واریته موکوئید می باشد ؛ تعیین می گردد .
• طبیعت بیماری حاد :
مسمومیت غذایی باسیلوس سرئوس یک توصیف کلی است همچنین دو نوع مشخص از گونه های بیماری ایجاد شده توسط دو متابولیت مشخص ایجاد می گردد .
گونه ی اسهالی بیماری بوسیله ی پروتئینی با وزن مولکولی بالا ایجاد می شود در حالیکه بنظر می رسد نوع استفراغ آور بیماری توسط پپتید مقاوم به حرارت با وزن مولکولی کم ایجاد می شود .
• طبیعت بیماری :
نشانه های بیماری ایجاد شده توسط باسیلوس سرئوس اسهالی و مسمومیت غذایی ناشی از آن ، مشابه نشانه های مسمومیت غذایی کلستریدیوم پرفریژینس می باشد .
اولین نشانه ها ، اسهال آبکی ، دردهای ماهیچه ای شکمی ، و درد حاصله بمدت 15 – 6 ساعت پس از مصرف غذای آلوده می باشد .
استفراغ ممکن است همراه با اسهال باشد . اما استفراغ نسبتا شایع تر است . در بیشتر مواقع نشانه ها در مدت 24 ساعت بروز می کند . نوع تهوع آور مسمومیت غذایی به کمک نشانه های تهوع و استفراغ طی زمان 0.5 تا 6 ساعت پس از مصرف غذای آلوده ، شناسایی می گردد .
همچنین درد عضلات شکمی و گرفتگی آن و یا اسهال ممکن است رخ دهد . طول دوره ی نشانه های بیماری کمتر از 24 ساعت است . نشانه های اینگونه از مسمومیت غذایی به موازات مسمومیت غذایی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس می باشد . برخی از زیر گونه های باسیلوس سویتیلیس و باسیلوس لیشنی فرمیس از گوشت مرغ و گوسفند پدید آورنده ی مسمومیت غذایی جدا شده است .
این ارگانیسم ها اثبات کننده ی تولید سموم بسیار مقاوم به حرارت می باشد که ممکن است مشابه سم تهوع زای مشابه باسیلوس سرئوس باشد .
حضور تعداد زیاد باسیلوس سرئوس (بیشتر از 10 به توان 6 ارگانیسم بر گرم) در غذا ، نشان دهنده ی رشد فعال ارگانیسم ها در رسیدن آن به مرز خطر آفرینی برای سلامتی می باشد .
• تشخیص علائم بیماری در انسان :
تعیین باسیلوس سرئوس بوسیله ی یک محلول شناساگر در یک ماده ی غذایی نیازمند :
1 . جداسازی گونه های مشابه سروتیپی از غذاهای مشکوک یا مدفوع یا استفراغ بیمار
2 . جداسازی تعداد زیادی از سروتیپ های شناخته شده ی باسیلوس سرئوس که موجب بیماری های غذایی می گردند و جداسازی آنها از مدفوع ، استفراغ و یاهوای آلوده
3 . جداسازی باسیلوس سرئوس از غذاهای مشکوک و تعیین میزان انتروتوکسین زایی آن به کمک تست سرمی (سم مولد اسهال) یا تست بیولوژیکی (اسهال و استفراغ) می باشد .
سریع ترین راه اولیه ی شناخت نشانه های شکل استفراغ آور بیماری ، همراه ساختن آن با برخی غذاهای شاهد که اغلب برای تشخیص نشانه های این نوع مسمومیت غذایی کافی است ، می باشد .
•غذاهای وابسته :
انواع متعددی از غذاها شامل گوشت ها ، شیر ، سبزیجات و ماهی با گونه ی اسهالی مسمومست غذایی در ارتباط هستند .
برو گونه ی تهوع آور مسمومیت به طور عمومی با محصولات برنج در ارتباط است . به هر حال سایر محصولات نشاسته ای مثل سیب زمینی ، پاستا و انواع پنیر نیز با این نوع مسمومیت در ارتباط می باشند .
مخلوط های غذایی مثل سسها ، پودینگ ها ، سوپها ، کاسرولها ، کلوچه ها و سالاد ها نیز در بسیاری از اوقات در زمینه ی وقوع مسمومیت های غذایی نقش ایفا می کنند .
• فراوانی تکرار بیماری :
در سال 1980 ، 9 مورد از این بیماری به مراکز کنترل بیماری گزارش شد که ناشی از گوشت گاو ، بوقلمون و غذاهای مکزیک بود . در سال 1981 ، 8 مورد گزارش شده ناشی از برنج و صدف بود . سایر موارد بدلیل تشابه نشانه های مسمومیت غذایی استافیلوکوکوس اورئوس (گونه ی استفراغ آور باسیلوس سرئوس) یا کلستریدیوم پرفریژنس (باسیلوس سرئوس اسهال زا) تشخیص داده نشد .
• دوره ی بیماری و پیچیدگی ها :
همین طور عوارض مشخصی در رابطه با سموم اسهالی و تهوع آور تولید شده توسط باسیلوس سرئوس وجود نداشت . سایر نشانه های بالینی بروز تهاجم باسیلوس سرئوس یا آلودگی توسط آن مشاهده گردید .
این نشانه ها شامل ورم پستان گاو ، بروز عفونت های شدید سیستماتیک و پیوژنیک ، قانقاریا ، مننژیت عفونی ، تورم ، پانوفتالمیتی ، ورم چرکی ریه ، مرگ نوزادان و اندوکاردیت بود .
• جمعیت های هدف :
به نظر می رسد تمام افراد مستعد مسمومیت غذایی باسیلوس سرئوس هستند .
• آنالیز غذایی :
روش های گوناگونی به منظور ترمیم ، شمارش و تائید حضور باسیلوس سرئوس در غذاها وجود دارد .
جدیدا یک روش سرولوژیکی به منظور تشخیص انتروتوکسین معروف باسیلوس سرئوس (نوع اسهالی) جدا شده و غذای آلوده ، گسترش یافته است .
تحقیقات اخیر پیشنهاد می کند که نوع تهوع آور سم ، می تواند به کمک مدلهای حیوانی (گربه و میمون)یا شاید به کمک کشت های سلولی تشخیص داده شود .
• شیوع انتخابی :
مراجع مقاله را می توان از لینکهای زیر پیدا کرد :
NMWR 43 (10) :1994 : در 21 جولای 1994 ، لرد فایر فاکس (ویرجینیا) بخش بهداشت ، گزارشاتی را مبنی بر بروز بیماری حاد معدی روده ای که در میان کودکان و کارمندان دو مرکز مرتبط نگهداری روزانه کودکان ، تهیه و توزیع و آنرا مشاهده و دریافت کرد .
از میان 80 نفر ، 67 نفر از غذای جوجه ی سرخ شده با برنج آماده شده ی یک رستوران محلی خورده بودند ، که موجب بروز بیماری در 48 نفر آنان (%29) شده بود . که از این میان 16 نفر که جوجه سرخ شده خورده بودند در بروز بیماری و علائم آن مشترک بودند .
اسیلوس سرئوس از غذای باقی مانده از جوجه سرخ کرده و برنج طبخ شده و نیز استفراغ یک کودک بیمار جدا گردیده اما اثر نمونه ی شیر باقی مانده جدا نشد .
اعمالي كه در آزمايشگاه ميكروبيووژي مواد غذايي انجام ميشود به شرح زير مي باشد
جداسازي و تشخيص ميكروبهاي بيماريزا در مواد غذايي
آزمايشات تشخيص و سنجش مايكوتوكسينها در مواد غذايي
انجام انواع تكنيكهاي سرولوژيكي با روش اليزا
كشت و پاساژ امكان نگهداري انواع سوشهاي ميكروبي و .....
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )
غذايي که بطور صحيح کنسرو شده باشد در صورتي که قوطي کنسرو زنگ نزده باشد براي مدت زمان طولاني قابل خوردن باقي مي ماند.
وقتي در غذاهاي کنسرو شده، فساد ايجاد مي گردد معمولا علت آن به نقص در قوطي مربوط مي شود. همچنين فساد ممکن است ناشي از حرارت دادن ناکافي باشد که نتواند ميکرو ارگانيسمهاي موجود در غذا را از بين ببرد.
بعضي از هاگهاي باکتريايي مقاوم به حرارت، وقتي در مواد غذايي رشدکنند، اسيد توليد مي کنند و اگر اين اتفاق بيافتد يک طعم ترش يکنواخت ايجاد مي شود. گازي توليد نمي شود و تا موقعيکه کنسرو باز نشود و بوي نامطبوع محتويات آن به مشام نرسد فساد آن آشکار نمي گردد. ارگانيسمي که مخصوصا مسئول ترشيهاي يکنواخت است Bacillus Stearothermophilus مي باشد که هاگهاي آن قادرند در درجه دماي 120 سانتيگراد براي مدت20 دقيقه زنده بمانند. غذاهاي غير اسيدي مانند گياهان خانواده نخود بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرند. ميکروب از طريق لوازم يا مواد مورد استفاده به غذا راه پيدا مي کند و فساد از اين نوع مي تواند دليل بر غير بهداشتي بودن کارخانه کنسروسازي باشد.
ميکروبهايي که در بالا شرح داده شد زيان آور نيستند اما مي توانند غذاي کنسرو شده را براي خوردن نامناسب سازند. ليکن اين واقعيت که اين ميکروبها توانسته اند در فرآيند حرارت دادن زنده بمانند، نشان مي دهد که ماده غذايي حرارت کافي نديده و امکان حـضور ميکروبـهاي زيان آوري مانـند
کلستريديوم بوتولينوم در آن وجود دارد.
غذاهاي کنسرو شده را بايد درمحل خشک و نسبتا سرد انبار نمود، چون انبار کردن در درجات دماي بالاتر باعث رشد باکتريهاي گرمادوست که در فرآيند حرارت دادن زنده مانده اند مي گردد. کنسروهايي که در شرايط مرطوب انبار شوند ممکن است زنگ بزنند که بمرور زمان باعث نفوذ به درون قوطي و فساد محتويات آن مي شود.
مباحث میکروب شناسی غذایی دو بخش عمده را در بر میگیرد که شامل بررسی نقش میکرو ارگانیسمها در فساد مواد غذایی و نقش میکرو ارگانیسمها در فرایندهای تهیه و تولید مواد غذایی است. امروزه بیشترین پژوهشهای میکروب شناختی غذایی جدید پیرامون نقش مثبت میکروبها در تهیه و تولید مواد غذایی انجام میشود.
فساد مواد غذایی نیز یکی از جدیدترین مسائل و مشکلات اقتصادی و بهداشتی در صنایع غذایی و عرضه مواد غذایی به بازار است. سمیت پدیدهای است عام که برای همه زیانبخش و خطرناک میباشد. در رابطه با فساد مواد غذایی نقش دانش میکروب شناسی به طرق مختلف حائز اهمیت است.
فسادپذیری مواد غذایی
مواد غذایی زود فاسد شدنی شامل انواع گوشتها ، ماهیها ، تخم مرغ ، شیر و اغلب میوهها و سبزیها هستند.
مواد غذایی دیر فاسد شدنی شامل سیب زمینی ، مغز برخی از دانهها و میوهها هستند.
مواد غذایی فاسد شدنی یا با ثبات شامل آرد ، برنج ، حبوبات خشک هستند.
عوامل موثر در فساد مواد غذایی
عوامل درونی
از جمله عوامل درونی میتوان میزان رطوبت موجود در ماده غذایی ، ساختار فیزیکی مواد غذایی ، اسیدیته یا ph و ترکیب خواص شیمیایی مواد غذایی را نام برد.
عوامل محیطی (بیرونی)
عوامل محیطی نیز شامل رطوبت ، دما ، نور ، ph و غیره است. باید در نظر داشت که شرایط انبار کردن و نگهداری مواد غذایی در حفظ آنها از آسیب و فساد موثر است.
مسمومیتهای غذایی و توکسینهای میکروبی
تغییر کیفیت مواد غذایی در اثر فعالیت میکروبها همواره منجر به غیر قابل مصرف شدن این مواد برای انسان نمیشود. ولی میکرو ارگانیسمهای متعددی وجود دارند که به علت تولید توکسین با سموم قوی میکروبی ماده غذایی را مسوم میکنند. گر چه همه مواد غذایی فاسد شده حاوی اینگونه ترکیبات سمی نیستند، ولی از آنجا که احتمالا یکی از این سموم در ماده غذایی وجود دارد، لذا هر ماده غذایی فاسد غیر قابل مصرف شناخته میشود. متاسفانه بسیاری از غذاهای حاوی سموم میکروبی ، ظاهرا علایم فساد را نشان نمیدهند.
بنابراین مسمومیتهای غذایی میتوانند حتی در اثر مصرف غذاهای به ظاهر سالم نیز ایجاد شوند. بوتولیسم مهمترین و خطرناک ترین نوع مسمومیت غذایی است و باکتری عامل آن کلستریدیوم بوتولینوم نام دارد. مسمومیت غذایی ناشی از سم این باکتری به علت آلوده شدن مواد غذایی خام به هاگهای آن است. سم را میتوان در اثر گرما از بین برد. سایر باکتریهای موثر در مسمومیتهای غذایی شامل کلستریدیوم پرفرینجتر و استافیلوکوس اورئوس است.
عریف بهداشت مواد غذایی :
بهداشت مواد غذایی علمی است که راجع به غذای سالم، غیر آلوده، غیرتقلبی، و تهیه و نگهداری و مصرف نمودن آن بحث وگفتگو می کند .
متأسفانه در بسیاری از مواد غذایی خوب وسالم با دست انسان به غذا آلوده و بی ارزش و بالاخره زیان بخش تبدیل میشود .لذا این که چه عواملی باعث فساد وآلودگی موادغذایی می شوند، روشهای کنترل آنها ، طرز صحیح نگهداری مواد غذایی ، روش درست پختن آنها ، شناسایی مسایل مربوط به سالم بودن این مواد غذایی در این علم مورد بحث قرار میگیرد .
تعریف غذای خوب :
غذای خوب غذایی است که ترکیب آن موافق ومتناسب با احتیاجات بدن انسان باشد و درعین حال سالم وغیر آلوده به مصرف برسد .
تعریف غذای سالم :
غذای سالم غذایی است که از نظر بهداشتی در مقادیر مصرف معمولی در کوتاه یا دراز مدت زیانی متوجه بدن انسان نکند .
میکروارگانیسم ها :
موجودات زنده بسیار کوچک مانند باکتری ها ، ویروسها ، کپک ، مخمر وانگلهای میکروسکوپی هستند، اگر چه بعضی از میکرو ارگانیسم ها عامل بوجود آورنده بیماری ناشی از غذامی باشند ولی انواعی از آنها حتی برای انسان مفید نیز هستند .
اصول کلی در جلوگیری از آلودگی های ثانویه:
چون آلودگی ثانویه عمده ترین بخش آلودگی های مواد غذایی را تشکیل می دهد بنابراین شناسایی عوامل فساد و آلودگی در زنجیره طولانی از مرحلة تولید تا مصرف بسیار مهم و ضروری است. آگاهی از عواملی که در کنترل آلودگی های ثانویه نقش دارند به بهداشت مواد غذایی کمک می کند و مهمترین عوامل در کنترل آلودگی های ثانویه عبارتند از:
باغ موزه گیاهشناسی (گیاهان کویری یزد) اگر نداشتيم، در آرزويش بوديم
كلكسيون گياهان كويري در سال ۱۳۷۰ در محل كنوني ايجاد و گونههاي موجود از مركز تحقيقات كشاورزي يزد به اين محل منتقل شدند. اين كلكسيون در منطقه دشت سرپوشيده حوزه يزد ـ اردكان ( به وسعت حدود ۲۲هكتار، ۸ هكتار كاشت شده و ۱۴ هكتار محصور شده ) با ارتفاعي معادل ۱۱۶۰ متر از سطح دريا در فاصله ۳۰ كيومتري از مركز استان در مسير يزد – اردكان واقع شده است .
http://www.rifr-ac.ir/Data/G1050_2_s.JPG (http://www.rifr-ac.ir/Data/G1050_2.JPG)
اهداف تشكيل كلكسيون:
۱- بررسي مقدماتي سازگاري گونههاي مختلف با آب و هواي منطقه .
۲- حفظ و نگهداري منابع ژنتيكي گياهان سازگار با مناطق كويري.
۳- توليد پايههاي مادري سازگار جهت توليد بذر, قلمه و نهال براي انجام امور تحقيقاتي .
۴- ايجاد محيط مناسب از مجموعه گياهان زنده و سبز مناطق كويري براي بازديد دانشجويان, كارشناسان, پژوهشگران و علاقه مندان به منابع طبيعي .
۵- معرفي گياهان مناسب براي كاشت در پاركها, فضاهاي سبز و قطعات زينتي مناطق مشابه .
http://www.rifr-ac.ir/Data/G1050_3_s.JPG (http://www.rifr-ac.ir/Data/G1050_3.JPG)
اين كلكسيون شامل دو بخش مهم است:
۱- بخش گياهان زينتي: در اين بخش ۲۶ گونه از ۲۰ تيره گياهي در محوطهاي
آشنایی با باغهای گیاه شناسی ایران
باغ موزه گیاهشناسی (باغ ملی ایران) اگر نداشتيم، در آرزويش بوديم
(باغ گياهشناسي) مكاني است كه در آن مجموعه اي از گياهان بومي و غير بومي در فضاي باز و در گلخانه ها كشت مي شوند و نقش مهمي در زمينه های مختلف تحقيقاتي از جمله علوم گياهي و باغباني ، آموزش عمومي و آشنا ساختن مردم به اهميت گياهان و لزوم حفاظت از آنها بر عهده دارند. به علاوه باغ گياهشناسي به عنوان ذخيره ژنتيكي گياهان در معرض خطر انقراض مورداستفاده قرار می گیرد. در باغهاي گياهشناسي امكانات لازم براي مطالعه و تحقيق درباره تنوع زيستي وحفاظت از آنها فراهم ميباشد. با بهره گيري از روش هاي مختلف علمي، امكان شناخت گونههاي گياهي كشور فراهم گشته و محدوده پراكنش آنها تعيين ميگردد. تحقيق در زمينه روش هاي تكثير و پرورش گونههاي با ارزش از نظر حفاظتي و اقتصادي از موضوعات ديگري است كه در باغهاي گياهشناسي به آن پرداخته مي شود. عمليات اجرايي باغ گياهشناسي ملي ايران در سال 1347 با واگذاري قطعه زميني از مراتع ملي شده در اراضي چيتگر واقع در كنار اتوبان تهران-كرج آغاز گرديده و مراحل نهائي خود را طي مي كند. مساحت باغ حدود 145 هكتار ميباشد. ارتفاع آن از سطح دريا 1320 متر بوده و داراي آب و هواي نيمه خشك و ميزان بارندگي متوسط ساليانه حدود 240 ميليمتر است. حداكثر دماي هوا در ماههاي تير و مرداد به 43-42 درجه سانتيگراد و حداقل دماي هوا در زمستان به پائين تر از 10- درجه سانتيگراد مي رسد.
طرح جامع باغ به نحوي پيش بيني گرديده است كه نشان دهنده الگويي از باغهاي ايران باشد. به اين منظور يك ميدان در مركز باغ پيش بيني شده كه چهار بلوار درچهار جهت آن ميپيوندد.
باغ گیاهشناسی از بیش از سه هزار گونه از انواع گیاهان از قبیل درخت، درختچه، پیچ، بوته
رزاسه يا گل سرخيان
رزاسه يكي از خانوادههاي متنوع و پر جمعيت از نظر گونههاي گياهي است. گياهان گوناگون آن با كاربرد مختلف ديده ميشوند. تعداد زيادي گياهان دارويي، درختان ميوه، بخشي از گياهان زينتي، تعداد زيادي گلهاي شاخه بريده يا گياهان آپارتماني در اين خانواده هستند. اجداد رزهاي امروزي نسترنها هستند. نسترنها با نام جنسي رزا Rosa در جهان شناخته شده هستند و شامل مجموعهاي از گياهان با خواص و كاربردهاي گوناگون ميباشند. نسترنهاي شناخته شدهاي در نقاط مختلف ايران بصورت پايه درختان پيوندي و پايه گلهاي رز پيوندي كشت و كار ميشوند.
رزا فوئتيدا Rosa foetida
يكي از اين نسترنهاي بسيار زيباي شناسايي شده در ايران رزا فوئتيدا Rosa foetidaاست. كه در منطقه كوهستاني كردستان به وفور يافت ميشود. رزا فوئتيدا درختچهاي است با رشد منظم و برگهاي درخشان سبز، گلهاي زرد معطر و منظرهاي بسيار زيبا دارد. اين گياه به تنهايي هم بعنوان درختچه زينتي قابل كشت و كار است.
رزا موشاتا
نسترن ديگري به نام نسترن زرد يا رزا موشاتا است كه در مناطق كوهستاني ايران ميرويد. اما رايحه مطبوعي كه در رزا فوئتيدا هست در اين گياه وجود ندارد. رزا موشاتا گياهي است كه بافت نامناسب و خاكي با PH بالا را بخوبي تحمل ميكند.
نسترن شيرازي
نسترن ديگر به نام رز وحشي تحت نام نسترن شيرازي و رزا هميسفريكا گياهي است كه در كوههاي استان فارس به وفور وجود دارد.نسترن ديگري در استان فارس به نام گل دو رو وجود دارد كه در حقيقت يك رزا فوئتيدا استRosa foetida bicolorيا گل آتشين.
گل محمدي Rosa damascena
نسترن بومي و معطر ديگر در ايران رزا دامِسانا يا گل محمدي است. و به عنوان كار اقتصادي در بسياري از نقاط ايران در حال كشت و كار است. گلهاي پُر پَر آن تا اواخر مرداد ماه ديده ميشود.
تقسيمبندي رزها
بر طبق تقسيمبنديهاي نه چندان جديد، رزهاي موجود در عالم گياهي به سه گروه بزرگ تقسيم شدهاند.
رزهاي پرورشي
- رزهاي تك گل؛
- رزهاي خوشهاي؛
- رزهاي پا كوتاه مينياتور.
رزهايي كه بصورت تك گل يا يك گل درشت ظاهر ميشوند. به اين چنين رزهايي بخاطر اينكه كامليا گل درشتي داشته و از خانواده چاي بوده است تي هيبريد يا هيبريد چاي Tea hybrid ميگويند. تمام گلهاي شاخه بريده و اكثر رز فضاي سبز از اين دسته رزها هستند.
1- رزهايي كه به حالت خوشهاي يا چند گلي هستند. تفاوت عمده اين دسته با گروه قبل در اين است كه يك گل درشتتر در مركز گل و تعدادي گل در اطراف آن وجود دارند. اين رزهاي خوشهاي را اصطلاحاً رزا گِرَنديفلوراRosa grandiflora مينامند.
2- رزهايي كه اصلاً مصرف شاخه بريده ندارند و به عنوان يك گياه فضاي سبزي و قابل سَربرداري كشت و كار ميشود. انواع رزهاي مينياتور كه بسيار سريعالرشد هستند و به عنوان گياه پرچيني Border plant براي فضاي سبز استفاده ميشوند.
تكثير رزها بسته به نوع استفاده آنها متفاوت است. اگر رزا به منظور استفاده در فضاي آزاد كشت ميشود بهتر است از روش پيوند روي پايههاي نسترن استفاده شود. اما اگر هدف از كشت و كار رزها استفاده از گلهاي شاخه بريده اين گياهان است ميتوان بوسيله كاتينگ و قلمه برداشتن آنها را تكثير كرد.
نسترن گياهي است كه ميوههاي آن به رنگ قرمز و نارنجي است. درون اين ميوهها بذرهاي كركدار سفيدي وجود دارد كه آنها را از داخل ميوه جدا ميكنيم و در يك بستر مناسب ترجيحا ً در سنگريزه ياشن نسبتاً درشت قرار داده و مرحله استراتيفيه Stratifieaeيا طي دوره سرما را براي آن ايجاد ميكنيم.سپس اين بذرها را وارد محيط كشت ميكنيم. محيط كشت ميتواند مزرعه و يا حتي يك گلدان باشد.
زمان اجراي پيوند هنگامي است كه ضخامت ساقههاي نسترن به اندازه كافي رسيده باشند. عمل پيوند را بايد در فصل مناسب انجام داد. پيوندهاي نيمانيم و پيوندهاي گلخانه در ماههاي زمستان انجام ميشود، زماني كه پايه فعال و در حال رشد است. از يك گياه در حال خواب و دورمسني پيوندك را انتخاب ميكنيم و بر روي پايه وصل ميكنيم.
روش ديگر پيوند جوانه است. اين پيوند را در فصل بهار يا اواخر تابستان انجام ميدهيم. بعد از استقرار پيوند و اطمينان از گيرايي پيوند، گياه را به محل اصلي آن انتقال ميدهيم. براي انتقال از گلدانهاي معمولي يا پيتهاي حلبي كه فضاي كافي براي رشد ريشههاي گياه دارند استفاده ميكنيم، و بدون اينكه به ريشههاي گياه آسيبي برسد حجم ريشه همراه با خاك را از گلدان جدا ميكنيم و در زمين اصلي ميكاريم. بعد از كاشت در زمين نگهداري خاصي احتياج دارد.
ارقام مختلف گياهان رز دورههاي متفاوتي از گلدهي دارند. بعضي از ارقام در طي يك فصل رشد 6 تا 8 بار گل توليد ميكنند و بعضي ديگر دفعات كمتري، گل دهي دارند.
اما در هر حال براي داشتن يك رز سالم و پر گل دو نوع هرس توصيه ميشود :
- هرس سبز يا تابستانه؛
- هرس فرم يا زمستانه.
هرس تابستانه معمولاً پس از پايان هر دوره گلدهي اتفاق ميافتد. تمام دمگل و گلهاي پژمرده شده را برميداريم بدين ترتيب جوانههاي پايين گل رشد كرده و براي دوره بعد به گل ميروند. اين هرس از اوايل ارديبهشت تا اوايل آذر ماه بشرط اينكه امكان گلدهي باشد قابل انجام است.
هرس زمستانه در اوايل پاييز يا اواخر زمستان انجام ميشود و بسته به ضخامت ساقهها نوع هرس متفاوت است. چنانچه ساقهي رز قطور و محكم است 3-2 جوانه را باقي گذاشته و بقيه را حذف ميكنيم. اگر شاخه ضعيف بود و امكان رشد همه جوانهها وجود نداشت 6- 5 جوانه باقي گذاشته و بقيه را حذف كنيد.
نگهداري شاخه رز: بعد از بريدن و انتقال به گلدان (در طول و ارتفاع بريده ميشود)، بخشهايي از انتهاي ساقه كه حالت لزج و بيمارگونه دارد را قطع كنيد و براي نگهداري ساقه استفاده از تركيبات نقره، ساكارز و اتانول 5% توصيه ميشود
ریشه دارکردن قلمه ها:
قدرت ریشه زایی در قلمه گیاهان مختلف متفاوت است. برخی از گیاهان (بید، تبریزی، انگور) به راحتی ریشه دار می شوند و در برخی دیگر مانند (ورد، سیب، هلو) این کار به سختی انجام می شود و در گروهی مانند (گردو و پسته) این کار به تقریب نا ممکن است. پژوهشها نشان می دهد که قدرت ریشه زایی با غلظت آکسینی که در یاخته های بافت پینه ای ناحیه ته قلمه یافت می شود ارتباط مستقیم دارد. در باغبانی از همین پدیده برای ریشه دار کردن قلمه های گیاهان سخت ریشه زا می توان استفاده کرد، به 2 نکته در اینجا اشاره دارم:
اول اینکه . اگر قلمه گرفته شده، در اصل قدرت ریشه زایی نداشته یعنی مواد مورد نیاز ریشه زایی را نداشته باشد، نمی توان آن را با استفاده از هرمون وادار به این کار کرد.
دوم اینکه . اثر آکسین، تنها تولید سرآغازه های ریشه است و اگر این ماده مدت زیادی در محیط کشت باقی بماند از رشد ریشه های تولید شده جلوگیری خواهد کرد. البته در طبیعت، پس از اینکه ملکولهای آکسین کار خود را انجام دادند، یا توسط خود گیاه از بین می روند و یا توسط آب آبیاری شسته می شوند. بنابراین مشکلی در رشد ریشه های تولید شده بوجود نمی آید. در حال حاضر اینگونه کاربردهای اکسین در دنیا متداول است و برای این منظور آمیخته های هرمونی ویژه ای به نامهای تجاری مانند : " روتان و هورمودین " در بازار یافت می شود.
کاربردهای هورمون اسیدابسیزیک در باغبانی1.کمک به ریزش:
این بازدارنده هورمونی باعث تحریک ریزش و پیری برگ و میوه میشود
2.جلوگیری از سبز شدن بذر:
اسیدآبسیزیک از سبز شدن تعداد زیادی از بذرها جلوگیری کرده و یا سبز شدن آنها را به تاخیر میاندازد و نیز به علت همین ماده است که بذر در داخل میوه جوانه نمیزند
3.کند شدن رشد و ایجاد پیری:
اسیدابسیزیک رشد انوع زیادی از بافتها و اندامهای گیاهای از جمله ساقهها و ریشهها را کند میسازد و اثر دیگر آن مربوط به پیری اندامهای گیاهی است چون این هورمون تجزیه کلروفیل را تسریع میکند
4. تسریع در تشکیل ریشه:
در برخی از گونههای ریشه را بهبود میبخشد
5.اثر روی گلدهی:
در برخی از گیاهان روز کوتاه به گلدهی کمک میکند که ممکن است ناشی از کند سازی رشد باشد که خود ان میتواند برای گل دادن مساعد باشد.
6.در طولانی کردن دوره خواب بذور و جوانهها و کوتاه داشتن قد گیاهان چوبی از این هورمون استفاده میکنند
7.استفاده از این هورمون باعث کنترل بسته شدن روزنههای گیاه میشود که بدین وسیله در هنگام کم آبی مانع از دست رفتن آب گیاه میشود
8.دخالت در تشکیل غده ها:
در گیاهانی كه در روزهای کوتاه غده های خود را گسترش می دهند عامل اصلی در تحریک رشد غده ها اسید ابسزیک میباشد
مشتقات اکسین معمولا واسه رز استفاده میشه.
فرو بردن ته قلمه های برگدار رز در محلول ایندول بوتیریک اسید (IBA ) با غلظت
انواع قلمه ساقه
- قلمه چوبی Wood Cutting
- قلمه نیمه چوبی؛
- قلمه سبز؛
- قلمه علفی؛
- قلمه برگ.
قلمه یا Cuttingاستفاده ا ز بخشهای ساقه و گاهی برگی بعضی از گیاهان زینتی میباشد كه قابلیت ریشهزایی سریع دارند. اگر آخرین قسمت ساقه یا بخش رشد یافته سال قبل در قلمه استفاده شود، قلمه چوبی یا اصطلاحاً Wood Cutting میگویند. بیشتر درختان میوه، درختچههای زینتی، گیاهان برگ ریز و گیاهان خزان دار به کمک این روش تکثیر میشوند. در این روش طول قلمه 10 تا 25 سانتیمتر است و بسته به نوع قلمه و تعداد، 3 تا 7 گره در قلمه باقی میماند. این چنین قلمههایی فاقد برگ هستند، چون زمان قلمه گیری این گونه گیاهان به دوره خواب گیاهان نزدیک میشود (حدوداً از اواسط آبان به بعد) .
قلمههایی كه بافت محكمی دارند، كمی خشبی شده ولی انعطاف لازم را دارند و حاصل رشد سال جاری هستند را قلمههای نیمه چوبی یا نیمه خشبی گویند. درختچههای زینتی و سوزنی برگان و تعدادی از گیاهان گلخانهای نظیر آکالیفا Acalypha و گل کاغذی به این وسیله تکثیر میشوند. طول قلمهها حدود 10 تا 15 سانتیمتر بوده و 3 تا 4 گره روی ساقه بجای میماند. قلمهها بدون برگ یا با داشتن یک یا دو برگ کشت میشوند.
قلمههای سبز، حاصل رشد جاری گیاه و حامل مریستم انتهایی هستند و به سرعت ریشهدار میشوند. چنین قلمههایی طولی در حدود 5 تا 10 سانتیمتر دارند و حداقل دارای دو گره هستند و معمولاً برگ دارند و با یک یا دو برگ در محیط ریشه زایی کشت میشوند. این قلمهها تقریبا در تمام گیاهان زینتی مانند سوزنی برگها از قبیل كاج مطبق و آلوکالیاها قابل استفاده میباشند.
نوع دیگر قلمههای ساقه، قلمههای علفی یا Herbaceous Cutting است که در گیاهان زینتی نظیر انواع فوتوسها، دیفن باخیا و برگ انجیری کاربرد دارند.
نوع دیگر قلمه، قلمه برگ است. برگهای بعضی از گیاهان قابلیت ریشه دار شدن دارند. عمده برگهای ریشه زا برگهای کامل هستند. یعنی باید یک برگ کامل همراه با دم برگش در بسترهای تکثیر کشت شود در حالیکه بعضی از برگها را بوسیله تکه کردن یا قطعه كردن، میتوان تکثیر کرد مانند برگهای بگونیای ریزومدار و سانسویریا.
تکثیر بوسیله اندامهای زیر زمینی
اندامهای زیرزمینی
- ساقههای تغییر شكل یافته (پیازها)؛
- بخشهای گوشتی ریشه.
گل گلایول با پیاز تو پر بوسیله اندامهای زیرزمینی تكثیر میشود. همچنین گل سنبل با پیازهای حساس و سخت ریشهزا تكثیر پیدا میكند. ریزومها بخشی از ساقه زیرزمینی گیاه هستند که بعنوان عامل تکثیر از آن استفاده میشود. حال به معرفی بعضی از گیاهانی كه به این وسیله تكثیر میشوند، میپردازیم.
گل اختر
گل اختر یا کانا از خانواده کاناسل است که یک گیاه تابستانه با گلهای بسیار زیبا به رنگهای متنوع میباشد. بدلیل اینکه برگهای بزرگ و متراکم تولید میکند در زمانی که گیاه روی گل
هورمون به موادی اطلاق میشود که به مقدار بسیار ناچیز در یک اندام معین از گیاه بوجود میآید و در اندامهای دیگر استفاده میشود. با این تعریف شاید تصور شود که هورمونها صرفاً جزء مواد کاملاً درون ساز گیاه هستند، اما همواره اینطور نیست زیرا هورمونها هم در داخل اندامهای گیاهی و هم به شکل سینتتیک و شیمیایی در خارج ساخته میشوند و روی گیاه القا میشوند. بنابراین علی رغم اینکه یک تفاوت ناچیز بین این دو نحوه ساخت هورمون موجود است بیشترین تفاوت مربوط به اصطلاح انگلیسی است.
در فارسی هم موادی که بصورت طبیعی در گیاه ساخته میشوند و هم موادی که به صورت مصنوعی از خارج به گیاه القا میشوند را تحت عنوان هورمون میشناسند، اما در اصطلاح انگلیسی موادی را که بصورت طبیعی (در داخل گیاه) ساخته میشوندPlant Hormone و موادی که بطور مصنوعی (در خارج از گیاه)ساخته میشوند را تحت عنوانPlant Growth Regulators یعنی تنظیم کنندههای رشد گیاهی میشناسند. در تقسیم بندیهای خیلی قدیمیتر هورمونها بر حسب نوع قابلیت یا کاری كه به عهده دارند، به پنج دسته تقسیم میشوند.
هورمونها
1- اكسینها Auxines
2- ژیبرلینها Giberellines
3- سیتوكینینها Cytokinines
4- بازدارندههای رشد Inhibitors
5- اتیلن Ethylene
اکسینها Auxines
عوامل موثر بر عملكرد هورمونها در روی گیاهان زینتی
غلظت Dosageهورمون مصرفی؛
سن فیزیولوژیكی گیاه
اکسینها جزء اولین گروه هورمونهای كشف شده هستند كه وظایفی همچون تسریع در ریشهزایی گیاهان و ریزش گلهای اضافی درختان میوه را بر عهده دارند. مهمترین عاملی که روی عملکرد اکسینها تأثیر گذار بوده مقدار مصرف اکسین و یا غلظت هورمون مصرفی است. گاهی اوقات یک اکسین معین عامل رشد و تقسیم سلولی است. اما اگر همین ماده را در غلظت Dosage خیلی زیاد بکار بریم، باعث مرگ و از بین رفتن گیاه میشود. بنابراین در مصرف هورمونها مخصوصاً اکسینها غلظت مصرف اهمیت زیادی دارد. عامل دیگری که در روی عملکرد و یا وظیفه خاص اکسین اثر گذار است سن فیزیولوژیکی گیاه مورد استفاده است. بسته به اینکه گیاهان در چه مقطع سنی قرار گرفتهاند غلظت مصرفی اکسین و زمان القا آن به سن متغیر است و نتایج متفاوتی دارد. اما بطور کلی مهمترین وظایفی را که برای اکسینها میشناسیم عبارتند از :
تسریع در ریشه زایی گیاهان سخت ریشهزا 3000 ppm - 8000 ppm- مخصوصاً در سطوح بزرگ و واحدهای تولیدی بزرگ که سرعت ریشهدار شدن گیاه و زمان آن اهمیت دارد، مصرف و کاربرد اکسینها دارای جایگاه ویژهای است؛
عامل تُنُك کننده در محصولات سالآور- به این طریق باعث ریزش گلهای اضافی درختان میشود. مثلاً در درخت سیب حالت سالآوری وجود دارد. بدین صورت که در بعضی از سالها میوه زیاد تولید میكند و در سال دیگر محصول بسیار ناچیزی دارد. کاربرد اکسینها باعث میشود که در سالهای پر محصول تعداد گلهای قابل تبدیل به میوه کم شود و در نتیجه عملکرد گیاه در سالهای مختلف به شکل متعادلی نگه داشته شود.
ژیبرلینها Giberellines
مهمترین كاربرد ژیبرلینها GA
جایگزینی سرما در غدهها؛
جایگزینی سرما در بذر
دسته نسبتاً بزرگ از هورمونهای گیاهی ژیبرلینها هستند که در سالهای حدود 1940 شناخته شدند. کاربرد ژیبرلینها در باغبانی به درشت کردن حبههای انگور، وادار كردن غده یا پیاز برای گلدهی و جایگزینی سرما در بعضی از بذرهای گیاهان است. بهترین و پرمصرفترین جای مصرف GA در ژیبرلینها در Flowery culture است که غدهها و پیازها را به کمک سرما وادار به گلدهی میکنیم، بنابراین ژیبرلینها جایگزین سرما میشوند. با تیمار ژیبرلین دوره 3 تا 5 ماهه را که پیازها لازم دارند تا وارد مرحله گلدهی شوند را بسیار کوتاهتر میكنند.
وظیفه دیگر ژیبرلینها جایگزینی سرما در بعضی از بذرها میباشد. بعضی از بذرهای گیاهان زینتی نظیرانواع نسترنها نیازمند طی یک دوره سرما قبل از جوانهزنی هستند، لذا وقتی این بذرها را با GA که مخفف ژیبرلین اسید است تیمار کنیم آن را جایگزین یک دوره سرما کردهایم. لازم به ذكر است که تعداد ایزومرهای ژیبرلین خیلی زیاد است از GA1- GA47 شناخته شدهاند، و در کارخانجات مواد شیمیایی تولید می شوند اما GA3 کاربرد بیشتری دارد. مشخص كردن نوع هورمون و مقدار آن كار بسیار دقیق و ظریفی است كه در آزمایشگاههای تخصصی با استفاده از دستگاه HPLC صورت میگیرد.
سیتوكینینها Cytokinines
سیتوکنینها دستهای از هورمونها هستند که وظایف خاص و بسیار تخصصی بر عهده دارند. سیتوکنینها وظایفی همچون کمک به تقسیم سلولی و جلوگیری از پیر شدن گلهای شاخه بریده را بر عهده دارند كه كمیاب و گران قیمت بوده و دز مصرفی آنها كم است. نقش دیگر سیتوکنینها جلوگیری از پیر شدن گلهای شاخه بریده Cut flowers است. سیتوکنینها در محلول پاشیهای آبی و شیمیایی روی شاخههای بریده شده كه برای مدت طولانی نگهداری میشوند، کاربرد بسیار
قارچ صدفی
سه عامل مهم در کشت قارچ: اسپان، بستر، محیط
در این درس به شرایط محیطی و بستر مناسب خواهیم پرداخت و مختصری نیز در مورد اسپان و تهیه آن بحث خواهیم کرد و در درس بعد به طور کامل راجع به تهیه اسپان خواهیم پرداخت.
اسپان:
شکلهای مختلف اسپان: دانه ای، مایع، قرص، پودر، آگار
آگار، ماده ای ژلاتینی است که از گونه های مختلف Rodophyceae یا جلبکهای قرمز استخراج می شود. البته از دیگر گونه های جلبک قرمز نیز می توان بهترین آگار را تهیه کرد. برای تولید آگار از جلبکها (سخت و نرم) آنها را به آرامی برای حدود 12 ساعت (مرحله اول) می جوشانند و بعد محلول حاصل را با پارچه زبر و پارچه نرم ***** می کنند. جلبکها را دوباره برای مدت 10 ساعت می جوشانند و مایع ***** شده آن را پس از رنگبری در ظروف مستطیلی شکل تا بستن ژل نگه می دارند. مرحله بعد از تهیه ژل انجماد و خشک کردن آن است که حدود یک هفته وقت نیاز دارد....
اسپان را می توان در خانه تولید کرد. تولید اسپان یک فرایند تقسیم سلولی است. برای تولید اسپان به یک محیط کشت احتیاج داریم. محیط های کشت مختلفی وجود دارد که در اینجا به چند مورد اشاره می کنیم.
آگار ماده ای است که برای تولید محیط واسطه با مواد غذایی ترکیب می شود. خیلی ها خواهند گفت که من از آگار برای تولید اسپان قارچ استفاده می کنم که این جمله اشتباه است. برای مثال آگار مالت عصاره مالت است که با آگار مخلوط شده است و آگار سیب زمینی پودر سیب زمینی است که با آگار مخلوط شده است. فرمولهای زیادی برای درست کردن آگار وجود دارد که در اینجا ما در مورد اساس صحبت خواهیم کرد و به شما اجازه خواهیم داد تا با آزمایش دستورالعمل مطلوب خود را برای تولید قارچ پیدا کنید.
انواع محیط کشت:
آگار سیب زمینی(PDA)، مالت آگار(MDA) و ...
محیط کشت آگار سیب زمینیhttp://www.pacyrus.com/forum/images/smilies/frown.gifPDA)
مواد لازم: 250 گرم سیب زمینی، گلوکز 20 گرم، آگار 15 گرم، آب مقطر 1 لیتر
روش تهیه اسپان با آگار سیب زمینی:
مرحله اول: 250 گرم سیب زمینی را شسته، آنها را به صورت مکعب های 2/1 Cm ببرید. سپس آنها را در 1 لیتر آب مقطر به مدت 15 دقیقه بجوشانید. 15 گرم آگار ببه این عصاره اضافه کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه بجوشانید. 20 گرم گلوکز و 5 گرم عصاره مخمر به آم اضافه کرده، اجازه دهید که در آن حل شده و محلول سرد شود. سپس 50 تا 60 میلی لیتر از آن را در یک بطری مسطح ریخته و دهانه آن را با پنبه مسدود کنید و با پارچه یا نوار محکم ببندید. آنها را در یک زودپز در فشار 15 - 18 Kg/Cm2 به مدت 30 دقیقه استریل کنید. بطری ها را کج کرده تا آگار جامد شود.
مرحله دوم: یک قارچ تازه را به دو نیم تقسیم کرده، با استفاده از یک سوزن استریل قطعه ای کوچک از بافت قارچ را جدا کرده، بافت را وارد بطری نموده و در آن را با پنبه و پارچه می بندیم. لقاح در دمای 20-24 درجه سانتی گراد در نور کم به مدت 2 تا 3 هفته انجام می شود.
مرحله سوم: برای تولید بذر باید از یک نوع دانه استفاده کنید(سورگوم یا تخمه آفتابگردان و ...). برای این کار دانه ها را شسته سپس آنها را به مدت یک ساعت جوشانده و سپس سرد می کنیم. 1% دولومیت برای چسبیدن دانه ها به هم اضافه می کنیم. سپس بطری را به میزان 4/3 پر کرده و درب آن را با پنبه و پارچه می بندیم و به مدت 45 دقیقه استریل می کنیم. اکنون اسپان را اضافه کرده و شیشه را در یک جای مناسب در دمای 24 درجه سانتی گراد نگهداری می کنیم.
روشهای دیگری نیز وجود دارد که در درس بعدی به طور کامل به آن می پردازیم.
بستر کشت:
بستر کشت مانند خاک برای رشد گیاهان ضروری است. ترکیب مواد موجود در بستر می تواند شرایط رشد قارچ را فراهم کند
gavad
2008/9/14, 08:30 AM
روش تولید قارچ صدفی
ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل آماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد منتقل میکنیم. قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظررطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد و ... جهت کسب اطلاعات بیشتر به بخش پرورش قارچ مراجعه نمایید
مکانهای مناسب برای تولید قارچ صدفی
شما میتوانید قارچ صدفی رادر هر نقطه از ایران کشت کنید . برای این منظور فقط نیاز به یک فضای مسقف دارید تا شرایط مورد نیاز تولید را کنترل کنید .کشت وپرورش قارچ صدفی بسیار ارزان وکم هزینه است ومیتوان در گوشه ایی از پارکینگ ،انباری یا اتاقک بلا استفاده ایی آنرا تولیدکرد . اصولا قارچ صدفی رطوبت بسیار بالایی برای رشد نیاز دارند ودردمای معمولی( بین 20-30 درجه سانتی گراد) وکمی نور ، رشد قابل توجهی دارد . قارچ صدفی به راحتی میتواند برروی کاه گندم وجو ، تفاله چای ، ، پوست غوزه پنبه ، بقایای زیتون ، بقایای نیشکر ، درخت در حال پوسیدن و بسیاری از مواد لیگنوسلولزدار رشد کند ولی کاه معمول ترین ، ارزانترین و دردسترس ترین ماده برای تولید قارچ صدفی است
فیزیولوژی رشد قارچ صدفی قارچ صدفی بر روی بقایای کشاورزی رشدکرده وآنها را کلونیزه کرده وبه بازیدیو کارپ یا کلاهک تبدیل میکند. به گونه ای که قادراست این مواد راقبل از تخمیر کاملا تجزیه نموده ومورد استفاده قرار دهد . آنچه در مورد قارچ صدفی مهم و قابل توجه است ، تبدیل توده سابستریت بستر به اندامهای باردهی قارچ وراندمان بیولوژیکی آن است که اغلب در حدود 100 درصد عمل میکند که از نظر تولید قارچ در دنیا حداکثر میزان تولید محسوب می شود
کیت قارچ چیست ؟
کیت قارچ به شما امکان پرورش قارچ خوراکی رادر منزلتان می دهد شما می توانیداز فضاهای غیرقابل استفاده درمنزل مانند : پاسیو، گوشه ای از حمام ، بالای کمدو کابینت ، پارکینگ انباری ، وهرمکان دیگری ( دارای کمی نور بوده وتهویه مناسبی هم داشته باشد) که در همه منازل وجوددارند وتقریبا استفاده مفیدی ازآنها نمی توان کرد در جهت کمک به اقتصادوسلامت خانواده قارچ صدفی تولید نمائید. شما می توانید به روشی ساده وآسان وباکمترین هزینه قارچ صدفی مورد نیازتان را در منزل پرورش دهید.شما برای تولید کیت دقیقا مانند روش تولید قارچ صدفی که در بالا ذکر شد عمل کنید . سپس یک کیسه زباله یا کاور لباس کاملا تمیز که چند سوراخ نیز برروی آن ایجاد کرده اید روی کیت بکشید وروزانه چندین بار آب اسپری نمایید
روش نگه داری از قارچ صدفی
ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و ...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل آماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد یا اتاق انکوباسیون منتقل میکنیم. در صورتیکه محیط مناسبی فراهم کرده باشید و تنش حرارتی و رطوبتی نداشته باشید قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظر رطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد پرورش قارچ صدفی شامل دو مرحله است : 1- مراقبت تا ظهور کلاهکهای قارچ 2- مراقبت از قارچها تا رشد کامل آنها
در مرحله اول ، قارچ نیاز به نور ندارد ومی باید در محلی نسبتا تمیز و در دمای معمولی(20-30درجه سانتی گراد) نگه داری شود. در این مرحله درون کیسه ها دراثر رشد میسلیوم قارچ صدفی ، سفید شده وتمام درون کیسه را پر می کندواین پایان مرحله اول است
پس از گدشت بیست الی بیست وپنج روز از تاریخ تلقیح ، قارچ صدفی شروع به رویش بیرونی یا تشکیل کلاهک می کند که در واقع آغاز مرحله دوم مراقبت است .در این مرحله قارچها نیاز به نور،تهویه مناسب هوا و همچنین رطوبت دارند. دراین مرحله بر روی پلاستیک شیارهایی به صورت عمودی ایجاد نمائید تا قارچها اندام زائی خارجی نموده و رشد نمایند.
مشکلات احتمالی درپرورش ونگه داری قارچ صدفی:
لازم به ذکر است قارچ صدفی بسیار مقاوم هستند وهیچ یک از موارد مذکور در زیر نمی توانند این قارچها را غیر قابل مصرف کنند زیرا کلیه مشکلات مذکور در زیر واکنشهای فیزیولوژیک قارچ صدفی در مقابل شرایط محیطی نا مناسب است که به محض تامین شرایط مورد نیاز مجددا قارچهای سالمی تولید خواهد کرد
1 - قارچها به شکل توده مرجانی رشد می کنند
علت : تهویه نامناسب - کمبود نور
رفع مشکل : کمپوستها رابه مکانی که دارای نور کافی وغیرمستقیم باشدمنتقل نمائید.قارچ صدفی نیازبه نور مستقیم وشدید ندارند نورفضای داخلآپارتمان و اتاقها با نور یک لامپ معمولی (800تا 1000لوکس در 12 ساعت ) کاقی است ضمنا برای مشکل تهویه نیز می توانیدهریک ساعت یکبار هوای سالن را تهویه کنید .
2 - قارچها دارای ساقه بلند و کلاهک ریز و بعضا فاقد کلاهک
علت : تهویه مناسب نیست و تجمع گاز کربنیک در محیط زیاد است.
رفع مشکل قارچ صدفی رای رشد نیاز به اکسیژن دارد که با تهویه مناسب ( هر یک تا دوساعت یکبار ) این مشکل حل میشود . بلند شدن ساقه ها بعضا به علت کمبود نور نیز عارض میشود
3 - قارچها چند سانتی متر بیشتر رشد نمی کنند
علت : - کلاهکهای قارچ در اثر کمبود رطوبت خشک شده اند - درکنار قارچهای قوی تر رشد کرده اند - برخی از قارچها از ابتدا ضعیف هستند
رفع مشکل : با افزایش کار رطوبت سازها میتوانید کمبود رطوبت راجبران نمائید ( رطوبت مطلوب بین90% -80 % است ) ضمنا کاهش دما به 18 درجه ( شوک حرارتی ) در این مرحله مفید است قارچهایی هم که در کنار قارچهای قوی تر رشد می کنند،قدرت رقابت با آنها را ندارند وطبیعی است که کوچک باقی بمانند. ضمنا قرار نیست تمام قارچها بسیار قوی و بزرگ باشند
4 - روی کلاهکها تیره و سیاه می شود
علت : نور موجود در فضای نگهداری قارچ صدفی بیش از حد نیاز قارچ است.
رفع مشکل : اگرکمپوستها را به مکانی با نور کمتر وغیر مستقیم منتقل نمائیدمطمئنا بازهم قارچهای سفیدرنگ و زیبایی تولید خواهید کرد.
5 - دیگر قارچ تولید نمی کند
علت : - توده داخلی کمپوستها خشک شده است . - قارچهای آن تمام شده وقدرت رویش ندارد .
رفع مشکل : قارچها نیز مانند تمام موجودات زنده برای ادامه حیات خود نیاز به آب دارند . وقتی آب توده داخلی کمپوست کاهش می یابد رشد نمی کنند.برای حل این مشکل توده داخلی کمپوست را از پلا ستیک خارج نموده به مدت 10-12 ساعت در داخل آب تمیز قراردهید. در این حالت یک جسم سنگین - و تمیز ـ برروی توده قراردهید تاکاملابه زیرآب فرورود .پس از آن از آب خارج کرده اجازه دهید آب مازادآنها خارج شود. سپس مجددا در داخل کیسه (بهتراست از کیسه دیگری استفاده بفرمائید )
پرورش قارچ در منزل
فصل کاشت:
بهترین موقع برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر است ولی چنانچه امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش وجود داشته باشد می توان قارچ را در ماههای دیگر سال تعمیم داد.
بطور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آنست و می توان آنرا در محیط تاریک پرورش داد و بجز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل می کند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه، بایستی تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین 15 - 10 درجه نگهداری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتریها، حشرات و قارچهای مضر باشد.
اطاق پرورش قارچ:
عرض اطاق پرورش بایستی بحدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه می گردد، براحتی عبور نمود( حدود 70 سانتی متر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر 180 سانتی متر در نظر می گیرند تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر 90 سانتی متر قرار می دهند. همچنین می توان قارچ را در جعبه های چوبی در اندازه 60 در 90 سانتی متر و عمق 20 تا 25 سانتی متر پرورش داد. به منظور صرفه جویی در هزینه اولیه می توان، هر طبقه را با تخته های سه سانتی متری به عرض 90 تا 180 سانتی متر پوشانده و کود را مستقیما کف هر طبقه ریخته و قارچ را در آن کاشت و به این طرتیب احتیاجی به جعبه های چوبی نخواهد بود. طبقه بندی ها معمولا در طول اطاق پرورش انجام می گردد. روی سطح زمین نبایستی طبقه ای مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین 15 سانتی متر و فاصله هر طبقه از هم 60 سانتی متر می باشد.
بطور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه در نظر می گیرند و چنانچه اطاق به حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه (دو طرفه) در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار می دهند بطوریکه دو راهرو به عرض 70 سانتی متر در دو طرف طبقه وسط، 180 سانتی متر باشد.
در یک اطاق بزرگ به طول 9 و عرض 5/6 متر می توان مساحتی در حدود یکصد متر مربع برای پرورش قارچ آماده نمود که از این سالن در هر فصل برداشت می توان استفاده نمود. و به 8 تا 850 کیلو قارچ دست یافت و چنانچه کاشت قارچ در جعبه های چوبی انجام گیرد تولید محصول از این میزان تا حدی بیشتر خواهد شد و در سالنی به ابعاد 5/9 و عرض 5/6 متر تعداد 180 جعبه جایگزین می گردد که محصول آن در یک فصل برداشت به حدود یک تن می رسد.
چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج به کود و محلیکه باید آنرا تخمیر نمود، متناسب می باشد. لذا ترجیح داده می شود یک محوطه بتونی به ابعاد 5/1 متر ساخته و در مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود در نظر بگیرند که فاضل آب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک به ابعاد 40 سانتی متر وارد نمود. کف مخزن اصلی را به ضخامت 15 سانتی متر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبه ای به ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم که شبکه سوراخهای آن 5/0 سانتی متر باشد بطوری قرار می دهند که از هر طرف با دیواره مخزن بتونی 25 سانتی متر فاصله داشته باشد و اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را از پهن اسبی مخلوط با کاه پر نموده و پهن را خوب متراکم نموده و سطح کود را نیز بطور کنبد مانند توده نموده تا آب باران به داخل توده کود نفوذ ننماید.
پس از 3 تا 4 روز به علت فعالیت باکتریهای تخمیر، درجه حرارت محیط توده به 70 درجه می رسد و مقداری از حجم توده کم می شود و در این موقع تمام توده کودی را که در مخزن قرار دارد برای هوادهی به محوطه مجاور توده برمی گردانند و در موقع برگرداندن کود بایستی سعی کرد حتی الامکان به تمام ذرات کود، هوا برسد تا اکسیژن مورد نیاز باکتریهای مخمر تامین گردد و پس از چند ساعت این توده را مجددا به داخل مخزن بذری ریخته و سطح آنرا با کاه بحد کافی انباشته تا سطح کود گنبدی شکل بشود. چنانچه در مخزن کوچک مجاور محل تخمیر فاضل آب جمع شده بوسیله سطل آنرا روی سطح کود می پاشند تا رطوبت توده تامین گردد مدت عملیات بین 15 - 10 روز به طول می انجامد و در این مدت 3 - 4 مرتبه بایستی کود برگردان بشود. و در خاتمه دوره سوم یا چهارم کود به رنگ قهوه ای تیره در آمده و ذرات آن ترد و شکننده شده و بوی مطبوعی از آن به مشام می رسد و چنانچه این شرایط در کود مشاهده نشود دلیل بر آن است که عملیات تخمیر به خوبی انجام نگرفته و در نحوه کار اشکالی وجود داشته است.
نحوه اسکلت بندی:
اسکلت بندی طبقات از نبشی 10 -12 که با ضد زنگ رنگ شده باشد و یا از الوار چهار چوب 10 سانتی متری ساخته می شود و بین ستونها چهار چوبی 5 سانتی متری پیش بینی می گردد. فاصله ستونهای عمودی از یکدیگر 5/1 متر و این فاصله در دو طرف بستر، بایستی حفظ گردد.
تهیه بستر برای پرورش قارچ:
بهترین ماده برای پرورش قارچ، پهن اسبی و کاه می باشد. برای تهیه کود جهت پرورش قارچ مقداری پهن اسبی و کاه را مخلوط نموده و در ابعاد مناسبی در حدود 3 متری آنرا انبار نموده و آنها را روی هم بخوبی بکوبید.(لگد کنید) تا متراکم شود بطوریکه از نفوذ باران به داخل آن جلوگیری گردد. پس از مدتی کوتاه عملیات تخمیر داخل توده کود شروع می شود و درجه حرارت محیط کود بالا می رود. همچنین می توان قبل از توده کردن کود مقداری آهک در حدود یک پنجم حجم پهن به آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. سپس آنرا توده نمود این عمل باعث می گردد که عمل تخمیر به تعویق بیافتد و در عین حال آمونیاک تولید شده را جذب و علاوه بر آن مقداری از رطوبت اضافی کود را جذب نماید. بعد از سه روز مجددا این توده را برگ و هوا داده و آنرا مانند دفعه اول، انباشته و روی آنرا بکوبید. سطح آنرا شیب دهید تا آب باران به داخل آن نفوذ نکند و این عمل به فاصله 4 - 2 روز، چهار تا شش مرتبه باید تکرار گردد. لازم به یادآوریست که چنانچه در مرحله اول به کود، آهک داده شده فاصله برگردان کود چهار روزه و در صورتیکه آهک داده نشده باشد فاصله برگردان کود دو روز می باشد.
باید توجه داشت که بایستی دقت و مراقبت در نگهداری میزان رطوبت و حرارت داخل توده به عمل آید. زیرا هر اندازه مقدار رطوبت پهن زیاد باشد، محیط داخل کود، اسیدی شده و کود غیر قابل استفاده می گردد. بخصوص در موقع برگردان کردن کود، چنانچه مشاهده شود که کود بسیار خشک است، بایستی مقدار کمی غبار آب روی آن پاشید، از علائم مشخصه میزان رطوبت کود، آزمایش آنست، چنانچه مقداری کود را در دست بفشارید، نبایستی قطرات آب، از لای انگشتان(در هنگام فشار دادن) بچکد و فقط کافی است در اثر فشار به کود، کف دست، تر بشود. پس از آماده شدن بایستی اطاق پرورش را مجهز نمود.
طرز کاشت قارچ در اطاق پرورش:
پس از آماده شدن کود آنرا به داخل سالن انتقال داده و روی سطح هر ردیف به ضخامت 15 سانتی متر کود را گسترده و سطح آنرا کاملا مسطح می نمایند و این عمل را بایستی خیلی به سرعت و بدون آنکه کود حرارت خود را از دست بدهد انجام داد. پس از تکمیل و انجام کار کلیه درها و منافذ را بسته و مدت چهار روز کود را بحالت خود واگذار کنید تا درجه حرارت کود و محیط اطاق بالا برود و حدود 54 تا 60 درجه برسد و این حرارت به مدت 30 -48 ساعت ثابت باقی بماند، بعد از آن درجه حرارت کود پائین آمده و به 54 درجه می رسد. این عمل را عرق کردن محیط کشت می نامند در حقیقت در این حرارت قسمت اعظم از محیط در اثر حرارت زیاد ضد عفونی شده و لارو حشرات و غیره از بین می روند.
از این تاریخ به بعد تا مدت 5 روز درجه حرارت محیط بستر 10 - 12 درجه پائین می آید تا آنکه درجه حرارت به 23 الی 24 درجه می رسد. این درجه حرارت برای کاشت قارچ مناسب خواهد بود.
اسپر آماده کاشت:
اسپر قارچ را نمی توان مستقیما کاشت زیرا امکان دارد همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی و غیر مفید وجود داشته باشد. بنابراین بایستی از اسپر آماده کاشت بنام اسپون که در محیط کاملا استریل، محفوظ و سلکته شده رشد کرده و به حالت خواب در آورده اند استفاده نمود.
طرز عمل و تهیه آن بدین ترتیب است که اسپر قارچ خالص شده را در محیط کاملا استریل آزمایشگاه قبلا پرورش داده، بطوریکه میسلیوم قارچ رشد خود را شروع نماید. سپس آنرا در حالت عقیم برده و مانع رشد بیشتر آن می شوند و در محیط کاملا استریل و محفوظ بنام اسپون قارچ به فروش می رسانند.
طرز کاشت اسپون:
یک قطعه اسپون را که در محیط بسته و کاملا استریل محفوظ است باز کرده و به دوازده قطعه کوچک تقسیم نموده و قبلا سطح خاک بستر را به فاصله 25 سانتی متر، قطعه چوبهای در خاک بستر فرو برده و علامت گذاری کنید. در محل هر سوراخ قسمتی از خاک را تا عمق 5 سانتی متر با وسیله ای خارج کرده و با دست چپ یک قطعه اسپون بجای آن گذاشته و روی آنرا بپوشانید بطوریکه عمق کاشت 3-5 سانتی متر از سطح خاک باشد و به همین ترتیب پیش بروید تا کلیه بستر کاشت شود.
پوشاندن سطح بستر:
ده تا چهارده روز بعد از تاریخ کاشت اسپون، بایستی سطح کشت را به وسیله یک لایه دو سانتی متری خاک استریل شده پوک و منفذدار پوشانده و کاملا آنرا مسطح و یکنواخت نمود. در این موقع درجه حرارت بستر بایستی 5/15 درجه باشد. باید توجه داشت که در موقع روکش کردن بستر، اسپون ها باید رشد خود را شروع کرده باشند و میسلیوم قارچ در اطراف محلی که اسپون کاشته شده رشد نموده و گسترش پیدا نموده باشند. در این موقع بوی مطبوع قارچ در محوطه و در محل بستر به مشام می رسد و در این موقع باید کاملا دقت شود تا به هیچ وجه، بستر کشت تکان نخورد و جابجا نشود و مخصوصا اگر تخته کف و طبقات شکم داده و یا قدرت نگهداری بستر خاک را نداشته باشد میسلیوم قارچ ها پاره شده و تمام محصول از بین می رود.
پس از پوشش نمودن سطح بستر، میسلیوم رشد سریع خود را شروع کرد و برای تسریع در رشد میسلیوم، درجه حرارت محیط بایستی بین 5/16 - 14 درجه باشد. در صورتیکه درجه حرارت محیط کشت خیلی بالا باشد، بکار بردن آهک در مخلوط خاک پوشش بستر صلاح نمی باشد.
شرایط برای پرورش و رشد قارچ:
تهویه:
تهویه در محیط اتاق کشت باید بطور یکنواخت انجام شود و نبایستی روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه در کلیه نقاط اطاق بطور یکنواخت باشد.
درجه حرارت:
چنانچه درجه حرارت بستر کشت به کمتر از 14 درجه برسد و درجه حرارت محیط اطاق به حدود 5/7 درجه برسد بایستی اطراف بستر را با پارچه ضخیم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محیط شود. برای سرعت رشد قارچ می توان درجه حرارت محیط را به 5/14 درجه رساند و میزان تهویه را بالا برد ولی باید دقت شود که جهت حرکت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.
رطوبت هوا و آبیاری:
کشت گوجه فرنگی در گلخانه
گوجه فرنگی از جمله صیفی جاتی است که به دلایل فراوان کشت آن قابل صرفه است. زیرا این محصول در غذاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و آنجا که به صورت اصلی وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگی غذا می شود.به همین دلیل است که در کشت گوجه فرنگی واریته هایی در نظر گرفته شده است که دقیقا با شرایط مصرف گوجه فرنگی مطابق است. گوجه فرنگی ریز در اندازه های ۵ تا ۲۰ گرمی و همین طور گوجه فرنگی هایی با اوزان تا ۲۵۰ گرم تولید شده است که به خاطر استفاده از تکنیک های جدید علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسیاری از ویروس ها و بیماری ها استعداد دوام و تازگی را تا مدت طولانی دارا می باشد. شایان ذکر است که علاوه بر تنوع شکل و اندازه رنگ های زرد و نارنجی به کمک گوجه فرنگی های قرمز آمده است.
انواع کشت گوجه فرنگی: حال که تصمیم گرفته اید در گلخانه خود بذر گوجه فرنگی را کشت کنید قبل از هر چیز باید بدانید چه نوع بذری را انتخاب و تهیه نمائید. بذر گوجه فرنگی را بر اساس نحوه مصرف آن می توان تقسیم بندی نمود زیرا این میوه را به صورت تازه خوری, رب, سس یا کنسرو می توان مصرف نمود. به همین منظور اولین تقسیم بندی بر اساس تازه خوری و صنعتی می باشد. در حال حاضر در ایران برای کشت گوجه فرنگی در گلخانه تنها از ارقام تازه خوری استفاده می شود. دومین تقسیم بندی بر اساس همرسی استوار است . که به سه دسته همرس - غیر همرس و بینابین تقسیم می شود . معمولا در گلخانه های ایران از واریته های غیر همرس در برداشت های طولانی مدت و از واریته بینابین در مناطقی که مدت برداشت کوتاه تر است استفاده می شود. سومین تقسیم بندی بر اساس وزن میوه است . امروزه برای مصرف تازه خوری گوجه فرنگی از گوجه چری با وزن ۵ تا ۲۰ گرم تا گوجه هایی به وزن ۲۵۰ گرم استفاده می شود. نا گفته نماند که هر چه وزن گوجه فرنگی سنگین تر باشد مدت بیشتری برای رسیدن به باردهی نیاز دارد . مثلا گوجه چری که حدود ۵ تا ۲۰ گرم است پس از نشاء حدود ۶۰ روز برای برداشت محصول نیاز دارد. به تازگی در بازار تولید واریته های دیگری پا نهاده است که کلاستر نام دارد .اصولا چیدن میوه به صورت خوشه ای با اصطلاح کلاستر خوانده می شود . با پیشرفت تکنولوژی در تولید بذر واریته هایی به بازار معرفی شده است که در برابر نماتد یا ویروسهایی که در منطقه ای فعال هستند مقاومت داشته و می توان با توجه به مشکلات موجود ارقام مورد نظر را انتخاب نمود.
طول دوره جوانه زنی: طول دوره جوانه زنی تا ظهور برگ های لپه ای در سطح خاک معمولا ۶ روز است واز ۴ تا ۶ هفته نشاء آماده انتقال به زمین اصلی است . برای اینکه بذر گوجه فرنگی بتواند به خوبی جوانه زده و رشد نماید تا زمان رشد مطلوب بوته بهتر است آن را در محل خزانه نگهداری نمود که هم در استفاده از امکانات گلخانه بتوان صرفه جویی کرد و هم گیاه بتواند در ابتدا رشد خوبی داشته باشد. به همین منظور قسمتی از گلخانه را برای گلدان های نشاء در نظر گرفته و یا محلی را برای خزانه انتخاب می کنیم انتخاب گلدان مناسب که حجم ریشه درون آن به خوبی فعالیت کند حائز اهمیت است . دما رطوبت نور فاصله بوته ها نقش مهمی در رشد یک گیاه سالم در خزانه را دارد . برای مثال سطحی برابر ۱۰×۱۰ سانتی متر برای هر بوته باید در نظر گرفت . ضمنا باید از محلهایی استفاده کرد که کاملا ضد عفونی شده و آفات و بیماری ها در محل نشاء موجود نباشد.
دمای مناسب: بهترین دما برای جوانه زنی ۳۰ درجه سانتی گراد می باشد و بعد از جوانه زنی دما را تا ۲۴ درجه در مواقع روز و ۱۸ درجه در هنگام شب تقلیل می دهیم.با توجه به اینکه بیشترین فعالیت ریشه ها در عمق ۳۰ سانتی متری خاک می باشد قبل از انتقال نشاء های گوجه فرنگی به زمین اصلی باید بسترهای مناسب که تا عمق ۸۰ سانتی متری قابلیت نفوذ ریشه را داشته باشد محیا نمود در این صورت باید علف های هرز را پیش از انتقال نشاء حذف و پاکسازی نمود و بخصوص از دو گیاه سس و گل جالیز نباید غافل گردید که این دو مشکلات فراوانی را برای گیاه ایجاد می نمایند .بهتر است با رویت سس یا گل جالیز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازی نمود آنگاه مواد آلی و کودهای شیمیایی را در اندازه مناسب و با راهنمایی آزمایشگاه های خاک شناسی تدارک دیده و استفاده نمود . بهترین ph برای گوجه فرنگی 5/8 تا 5/5 می باشد و تراکم کشت را 2 تا 5/2 بمته در متر مربع می توان انتخاب نمود.
علاوه بر مسائلی که در مورد تراکم کشت خیار عنوان شد نحوه پایین کشی بوته گوجه فرنگی دلیل دیگری است برای انتخاب تراکم بوته. شکل بستر را می توان به صورت ذوزنقه که در بالا ۴۰ سانتی متر و در پایین ۷۰ سانتی متر در نظر گرفته و به فاصله حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتی تر از یکدیگر روی بستر حفره هایی به اندازه گلدان های نشاء در ۲ طرف به صورت زیکزاک و یا در یک خط ایجاد نمود. سپس نشاء گوجه فرنگی را در حفره ها قرار داده و با اضافه کردن خاک یا پیت موس به اطراف آن بوته را در محل انتخاب مستقر کرده و سپس آبیاری نمود تا نفوذ آب جایگزین هوای اضافی اطراف ریشه گردد.
هرس :همه می دانیم که هرس به منظور ایجاد تعادل بین رشد بوته شاخ وبرگ و مقدار ریشه و میوه است به همین منظور بوته گوجه فرنگی را تا زمانی که به ۳۰ سانتی متری نرسیده است هرس نمی کنیم و اجازه می دهیم رشد خود را انجام دهد زمانی که ارتفاع بوته به ۳۰ سانتی متری رسید اولین هرس را انجام می دهیم. این هرس شامل حذف گل ها و شاخه های فرعی است پس از انجام این مرحله هرس در تمام طول رشد بوته تمام شاخه های فرعی را حذف می کنیم و در کشت های کوتاه مدت بعد از رسیدن بوته به ارتفاع ۳۰ سانتی متری بوته را به صورت دو شاخه به نخ های مهار می بندیم, با انجام این کار دیگر نیازی به پایین کشی بوته نیست .بر اساس تجارب کیفیت و میزان محصول بوته ای که پایین کشیده شده است بهتر و بیشتر است بدیهی است پس از رسیدن این دو شاخه به ارتفاع مفید گلخانه جوانه انتهایی آن را حذف می کنیم تا گل های موجود در بوته به میوه تبدیل شود. پس از برداشت محصول این بوته ها از گلخانه حذف شده و زمین برای کشت بعدی آماده می شود . البته کشاورزان با تجربه جهت همسان کردن اندازه میوه ها بر اساس بضاعت گیاه و نوع واریته گلها و یا میوه های اضافی بر روی خوشه را هرس می کنند و به تعداد مشخصی از گلها اجازه می دهند تا به میوه برسند . گوجه فرنگی گیاهی است اتوگارد که معمولا قبل از باز شدن گل تلقیح گل صورت گرفته است. به همین دلیل به ندرت می توان در شرایط خاص تلقیح خارجی را در آن مشاهده نمود.
تلقیح : در فضای گلخانه هیچ گونه عامل محرکی مانند باد و یا حشرات برای تلقیح وجود ندارد برای رفع این مشکل می توان به چند طریق عمل کرد. اول استفاده از زنبورهای مخصوص که عمر آنها فقط یک فصل استو به طور غیر مستقیم باعث شک به گیاه شده و عمل لقاح را باعث می گردد. دوم استفاده از ویبراتورهای برقی است که در هر دو یا سه روز یکبار با لرزش خوشه ها عمل لقاح را صورت می دهد. راه سوم این است که می توان در کشت زمستانه از هرمن تلقیح کننده استفاده نمود. و بالاخره راه چهارم این است که با ایجاد شک در سیمهای مهار و یا ضربه مستقیم بر روی گلها باعث گرده افشانی یا در نهایت عمل تلقیح گردیم. نکته حائز اهمیت در عمل تلقیح گلهای بوته گوجه فرنگی دمای موجود در گلخانه می باشد که باید بین ۲۰ تا ۲۵ درجه بوده و رطوبت آن نیز کم باشد.
زمان تلقیح : بهترین زمان برای این کار بین ساعات ۱۱ تا ۲ بعد از ظهر می باشد که فضای گلخانه از رطوبت کمتر و دمای بیشتری برخوردار است به همین خاطر امکان تلقیح در دمای ۲۸ تا ۳۰ درجه کاهش می یابد و در دمای ۱۳ تا ۱۵ درجه امکان تلقیح وجود ندارد و عدم تلقیح گل ریزش گل را در پی خواهد داشت. به هر حال پس از تلقیح گل میوه بین ۱۸ تا ۳۵ روز زمان لازم دارد تا قابل برداشت باشد٫ و حالا بوته گوجه فرنگی به زمان ثمر دهی خود رسیده و در این مرحله باید به گونه ای برخورد نمود که حداکثر برداشت را کسب کرد. زمانی که برگ های نزدیک به هر خوشه میوه چیده می شود میوه امکان بهتری برای رنگ گیری پیدا می کند. نکته قابل ذکر دیگر اینکه بدیهی است 50 درصد خوشه میوه رنگ بگیرد و 50 درصد دیگر از حالت سبز بودن تغییر رنگ داده و کم کم قرمز می شوند . بنابراین در صورتی که نیمی از خوشه واریته کلاستر به رنگ نهایی در آمده باشد می توان ان را چید و به بازار عرضه نمود. چنانچه مسافت مزرعه تا بازار کم باشد و نیمه سبز خوشه فرصت رنگ پذیری نداشته باشد می توان از محلی که دمای آن گرمای مناسبی جهت تغییر رنگ گوجه دارد استفاده نمود. در صورتی که واریته ها به صورت کلاستر و یا همرس نباشد بهتر است گوجه های رسیده را در زمان خاص خود برداشت کرد. مسلما اندازه گوجه فرنگی هر چقدر درشت تر باشد زمان تبدیل گل به میوه و رسیدن آن هم طولانی تر خواهد بود. امروزه بسیاری از کشاورزان به خاطر تقاضای مناسب مصرف کننده تمایل زیادی به کشت گوجه های چری دارند و این به دلیل میزان باردهی فراوان رنگ های قرمز صورتی و زرد و شکل های مختلف آن است که باعث قیمت بالای این واریته شده است. زمانی که بوته ها به سقف مفید گلخانه می رسند لازم است برگ های پائین را هرس نمود و اگر نخ ها به صورت قرقره ای به سیم آویزان است می توان با بازکردن ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر از نخ قرقره در یک جهت نخ ها را روی سیم حرکت داده که این عمل باعث می شود ساقه از پائین روی بستر و یا شاسی های مخصوص قرار گیرد و انتهای بوته در فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتی متری سقف مفید گلخانه برسد. این روش به کشت دراز مدت مربوط می شود.
كود مخصوص گوجه فرنگي محتوي كليه عناصر غذايي ماكرو و ميكروي مورد نياز گياه گوجه فرنگي و با مقادير و نسبتهاي مناسب ، گزينه اي مناسب در جهت مديريت بهينه تغذيه گياهي و رفع نيازهاي غذايي گياه گوجه فرنگي در طول فصل رشد و برداشت بوده و موجب افزايش راندمان توليد در واحد سطح مي گردد .
دوز مصرف اين كود به ميزان 4 ليتر در 1000 ليتر آب بوده و بايستي 4-3 نوبت در طول دوره رشد و برداشت و بفاصله هر 15 روز يكبار مصرف گردد .
گوجه فرنگي گياهي است كه در مناطق حاره ، چند ساله و در مناطق معتدله، يكساله است . اين گياه از خانواده بادمجانيان يا Solanaceae بوده و نام علمي آنLycopercicom esculentum است . ساقه آن ضخيم ، خشبي و كركدار و بلند و خزنده مي باشد .درجه حرارت اپتيمم براي گوجه فرنگي گلخانه اي ، در روز 22 درجه سانتي گراد و در شب 18 درجه سانتي گراد و رطوبت اپتيمم 65% -60% مي باشد.شوري مناسب آب آبياري براي گوجه فرنگي حدود 1 ميلي موس بر سانتي متر بوده و آبهايي كه EC آنها بيش از 2.5 ميلي موس بر سانتي متر باشد براي گوجه فرنگي مناسب نيست . غلظت بر موجود در آب آبياري براي گوجه فرنگي نبايد از ppm 2 – ppm 1.3 تجاوز كند .PH مناسب آب براي گوجه فرنگي بين 7 – 7.5 مي باشد .
خاك مناسب براي كاشت گوجه فرنگي داراي بافت شني لوم با زهكش و نفوذ پذيري مناسب و با PH بين 6.5 تا 7 و مقدار Ec كمتر از ms/cm 3 مي باشد .
مطابق بررسي هاي بعمل آمده جهت عملكرد 30 – 25 تن گوجه فرنگي در هزار مترمربع گلخانه، مقدار عناصر غذايي ذيل بصورت خالص بايستي در دسترس بوته ها قرار گيرد .
ازت 12 كيلوگرم آهن 1.3 كيلوگرم فسفر 10 كيلوگرم روي 0.16 كيلوگرم پتاسيم 16 كيلوگرم منگنز 0.11 كيلوگرم گوگرد 1.4 كيلوگرم مس 0.07 كيلوگرم منيزيم 1.3 كيلوگرم بر 0.14 كيلوگرم كلسيم 0.7 كيلوگرم بطوركلي نسبت NPK مورد نياز در دوره هاي رشد گوجه فرنگي بصورت ذيل است :
NPK در اوايل دوره رشد 1-2-1 NPK در اواسط دوره رشد 3-1-3 NPK از شروع باردهي تا اواخر دوره رشد 6-1-3 نقش عناصر غذايي در رشد و نمو گوجه فرنگي :
ازت : كمبود ازت سبب توقف رشد اندامهاي هوايي بخصوص شاخه هاي فرعي در گوجه فرنگي مي شود . اين علائم همراه با زرد شدن رنگ برگهاي پير نمايان مي شود . متوسط مقدار ازت در برگهاي گوجه فرنگي 5 – 3.5 درصد بوده و در كمتر از 3 درصد علائم كمبود نمايان مي شود
توليد پلاستيك از گياهان
در انتهاى جاده اى سنگلاخى در ايالت آيواى مركزى، يك كشاورز در افق، به جايى خيره شده است كه تا چشم كار مى كند گياهان بلند و برگ دار ذرت قرار دارند و زير نسيم موج مى زنند. او لبخندى مى زند زيرا چيزى در مورد كشتزارش مى داند كه كمتر كسى از آن آگاه است چون نه فقط دانه هاى ذرت در سنبله آن رشد مى كنند بلكه گرانول هاى پلاستيك نيز در ساقه و برگ هاى آن توليد مى شوند.
به نظر مى رسد كه ايده رشد دادن پلاستيك «كه در آينده نزديك قابل حصول است» جالب تر از ساخت پلاستيك ها در كارخانجات پتروشيمى باشد. در اين كارخانجات هر ساله حدود ۲۷۰ ميليون تن نفت و گاز مصرف مى شود. در واقع سوخت هاى فسيلى علاوه بر انرژى، مواد اوليه را نيز براى تبديل نفت خام به پلاستيك هاى معمولى از قبيل پلى استايرن، پلى اتيلن و پلى پروپيلن فراهم مى كنند. كاربرد پلاستيك ها در تمام شئونات زندگى، گسترده شده است و نمى توان روزى، زندگى بدون پلاستيك را تصور كرد چون از بطرى هاى شير و نوشابه گرفته تا لباس و قطعات خودرو از پلاستيك هستند، گرچه اين توليد زياد پلاستيك ها اساساً زير سئوال رفته است. انتظار مى رود منابع شناخته شده ذخيره جهانى نفت تا ۸۰ سال ديگر تمام شوند و اين در مورد گاز طبيعى ۷۰ سال و براى زغال ۷۰۰ سال است، اما تاثيرات اقتصادى كاهش اين منابع خيلى زودتر فرا خواهد رسيد. وقتى منابع كاهش يابد، قيمت ها هر روز بالا خواهد رفت و اين واقعيتى است كه نمى تواند از كانون توجه سياستگزاران خارج شود. چند سال قبل كلينتون رئيس جمهور آمريكا در ماه اوت ۱۹۹۹ يك دستورالعمل اجرايى صادر كرد و طى آن تاكيد كرد كه بايد كار محققين به سمت جايگزينى سوخت هاى فسيلى با مواد گياهى به عنوان سوخت و نيز به عنوان مواد خام جهت گيرى شود. با توجه به اين نگرانى ها، تلاش مهندسين بيوشيمى براى كشف چگونگى رشد پلاستيك گياهى از دو جهت سبز است: يكى اينكه قابل ساخت از منابع تجديدپذير است و ديگر اينكه اساساً پلاستيك توليدى پس از دور ريختن قابل تجزيه بيولوژيكى است.
اما تحقيقات اخير ترديدهايى در مورد صحت اين ديدگاه ها به وجود آورده است. اول اينكه، توانايى تجزيه بيولوژيكى داراى «هزينه پنهانى» است. بدين معنى كه با تجزيه پلاستيك ها دى اكسيدكربن و متان تشكيل و متصاعد مى شود كه اين گازها، جزء گازهاى به دام افكننده گرما يا گازهاى گلخانه اى هستند كه كوشش هاى امروزه جهانى در جهت كاهش آنها است. علاوه بر اين، هنوز به سوخت هاى فسيلى براى ايجاد انرژى مورد نياز فرايند استخراج پلاستيك از گياهان نياز است. براساس محاسبات، اين نياز به انرژى بسيار بيشتر از آن چيزى بود كه فكر مى شد. در اينجا است كه بايد گفت توليد موفقيت آميز پلاستيك هاى سبز در گرو اين است كه محققان بتوانند با روش هاى با صرفه، بر موانع مصرف انرژى غلبه كرده در عين حال نيز هيچ بارى بر محيط زيست اضافه نكنند. توليد سنتى پلاستيك ها متضمن مصرف بسيار زياد سوخت فسيلى است. خودروها، كاميون ها، هواپيماها و نيروگاه ها بيشتر از ۹۰ درصد از مواد توليدى پالايشگاه ها را مى بلعند، اما پلاستيك ها
از بقيه آن استفاده مى كنند كه اين مقدار تنها در آمريكا حدود ۸۰ ميليون تن در سال است.
تا به امروز كوشش صنايع بيوتكنولوژيكى و كشاورزى در مورد جايگزينى پلاستيك هاى معمولى با پلاستيك هاى گياهى به سه ديدگاه منجر شده است كه عبارتند از: تبديل شكرهاى گياهى به پلاستيك، توليد پلاستيك در داخل بدن ميكروارگانيسم هاى گياهى، رشد پلاستيك در ذرت و ديگر غلات.
شركت كارگيل (Cargill) يكى از غول هاى صنايع كشاورزى به همراه شركت داو (Dow) برترين شركت شيميايى جهان، چند سال پيش به توسعه ديدگاه اول همت گماشتند كه به تبديل شكر حاصل از ذرت و ديگر گياهان پلاستيكى به نام پلى لاكتيد (PLA) منجر شد. در مرحله اول ميكروارگانيسم ها شكر را به اسيدلاكتيك تبديل مى كنند و در مرحله بعدى، به طور شيميايى مولكول هاى اسيد لاكتيك به يكديگر متصل مى شوند تا زنجيره اى مشابه زنجيره پلى اتيلن ترفنالات (PET) كه پلاستيكى پتروشيميايى است و در بطرى نوشابه هاى خانواده و در الياف لباس ها استفاده مى شود، به دست آيد. در واقع جست وجوى محصولات جديد از شكر ذرت، جزيى از فعاليت هاى طبيعى شركت كارگيل بود كه با استفاده از كارخانه هاى آسياى مرطوب دانه هاى ذرت را به محصولاتى از قبيل شربت با فروكتوز بالاى ذرت، اسيد سيتريك، روغن نباتى، بيواتانول و غذاهاى حيوانات تبديل مى كند. در سال ۱۹۹۹ كارخانه هاى اين شركت ۳۹ ميليون تن ذرت را فرايند كردند كه اين مقدار تقريباً ۱۵ درصد كل برداشت ذرت آمريكا در آن سال بود. در ابتداى سال ۲۰۰۰ مجموعه كارگيل- داو طرحى با سرمايه ۳۰۰ ميليون دلار به منظور توليد انبوه پلاستيك جديدشان راه اندازى كرد. اين طرح با نام تجارى Nature Works و براى توليد انبوه PLA ارائه شد.
ديگر شركت ها از جمله صنايع شيميايى سلطنتى (ICI) روش هايى براى توليد نوع دوم اين پلاستيك ها ابداع كردند. اين پلاستيك پلى هيدروكسى آلكانوايت (PHA) نام دارد. PHA شبيه PLA از شكر گياهى ساخته شده و تجزيه پذير است. البته در مورد PHA يك باكترى به نام Ralstona eutropha شكر را مستقيماً به پلاستيك تبديل مى كند. براى توليد PLA يك مرحله شيميايى خارج از ارگانيسم بايد انجام گيرد اما در توليد PHA، اين زنجيره به طور طبيعى در داخل ميكروارگانيسم تا ۹۰ درصد از جرم سلول منفرد به صورت گرانول تجمع مى كند.
در پاسخ به بحران نفت در دهه ،۱۹۷۰ ICI فرايند تخميرى در مقياس صنعتى خود را كه طى آن ميكروارگانيسم ها شكر را به PHA تبديل مى كنند، با ظرفيت چند تن در سال ارائه كرد. شركت هاى ديگرى اين پلاستيك را قالب ريزى كرده و از آن اقلام تجارتى مثل تيغ ريش قابل تجزيه بيولوژيكى و بطرى هاى شامپو ساخته و به بازار ارائه كردند. اما اين اقلام پلاستيكى اساساً قيمت بالاترى از اقلام با پلاستيك هاى معمولى داشتند و هيچ مزيت عملكردى به غير از تجزيه پذيرى بيولوژيكى نداشتند. در سال ۱۹۹۵ شركت مونسانتو (Monsanto) فرايند و دستگاه هاى مربوطه را خريدارى كرد، اما سودآورى آن هم مبهم باقى مانده است. بسيارى شركت ها و گروه هاى علمى و نيز شركت مونسانتو كوشش هاى خود را معطوف به سومين ديدگاه توليد PHA يعنى رشد دادن پلاستيك در گياه كرده اند. با تصحيح ژنتيكى گياه غله مى توان آن را قادر به سنتز پلاستيك ساخت و در نتيجه فرايند تخمير را حذف كرد. يعنى به جاى رشد دادن غله، سپس برداشت آن، فرايند كردن آن، توليد شكر و نهايتاً تخمير شكر و توليد پلاستيك مى توان مستقيماً پلاستيك را در خود گياه ساخت. بسيارى محققين اين ديدگاه را جذاب ترين و با بازده ترين راه حل ساخت پلاستيك از منابع انرژى تجديدپذير مى دانند. طى اين سال ها گروه هاى زيادى در تعقيب اين هدف بوده و هستند.
146841.jpg
در اواسط دهه ۱۹۸۰ استيون اسلاتر (Steven C.Salter) عضو گروهى بود كه وظيفه آن جداسازى ژن هاى سازنده پلاستيك از باكترى بود. محققين پيش بينى مى كنند كه قرار دادن اين آنزيم ها در داخل يك گياه مى تواند تبديل استيل كوآنزيم A (ماده ى كه حين تبديل نور خورشيد به انرژى، به طور طبيعى در گياه تشكيل مى شود) به نوعى پلاستيك را انجام پذير سازد. در سال ۱۹۹۲ همكارى بين دانشمندان دانشگاه دولتى ميشيگان و دانشگاه جيمز ماديسون با اين هدف شروع شد. محققين با انجام مهندسى ژنتيك روى گياه Arabidopsis Thalianan توانستند نوعى PHA ترد بسازند. دو سال بعد شركت مونسانتو كار براى ساخت نوع انعطاف پذيرتر PHA را روى يك گياه معمول تر يعنى ذرت شروع كرد. از آنجا كه توليد پلاستيك نمى تواند با توليد غذا رقابت كند، محققين هدف خود را به سوى استفاده از قسمت هايى از گياه ذرت كه برداشت نمى شود (مثل برگ و ساقه) متوجه ساختند. رشد دادن پلاستيك در برگ و ساقه به كشاورزان هنوز اين امكان را مى دهد كه بتوانند با كمباين هاى معمولى ميوه ذرت را برداشت كرده و با زيرورو كردن مجدد مزرعه، برگ ها و ساقه هاى حاوى پلاستيك را برداشت كنند. برخلاف توليد PHA و PLA به روش تخمير كه بايد با استفاده از زمين براى توليد ذرت براى ديگر مقاصد رقابت كند، رشد دادن PHA در برگ و ساقه ذرت اين امكان را به وجود مى آورد كه بتوان ذرت و پلاستيك را به طور همزمان از يك مزرعه به دست آورد. ضمناً با استفاده از گياهان مناسب شرايط نامساعد مثل Switch grass مى توان از اين تقابل بين توليد پلاستيك و ديگر استفاده ها از زمين جلوگيرى كرد. يعنى لزومى ندارد كه فقط زمين هاى مخصوص كشت ذرت را به اين كار اختصاص دهيد. محققين به پيشرفت هاى فنى وسيعى در زمينه افزايش ميزان پلاستيك در گياه و همچنين تغيير زنجيره پلاستيك به منظور حصول به خواص مفيد، دست يافته اند. گرچه اين نتايج وقتى مستقلاً ديده مى شوند تشويق كننده اند ولى حصول به هر دو ويژگى يعنى تركيب مفيد و نيز ميزان بالاى پلاستيك در گياه خود يك مشكل است. تاكنون اثبات شده است كه كلروپلاست هاى برگ بهترين مكان براى توليد پلاستيك هستند. اما كلروپلاست ها اعضاى سبزى هستند كه وظيفه شان جذب نور است و اين در حالى است كه غلظت بالاى پلاستيك از فتوسنتز جلوگيرى كرده و بازدهى گياه را كاهش مى دهد. همچنين جداسازى پلاستيك از گياه خود يك چالش است. ابتدائاً محققين شركت مونسانتو تاسيسات استخراج را به عنوان واحد جانبى كارخانه فرآورى ذرت در نظر گرفتند. اما وقتى اين واحد را روى كاغذ طراحى كردند متوجه شدند استخراج و جمع آورى پلاستيك به مقادير زيادى حلال نياز دارد كه در نتيجه مى بايست بعداً به منظور استفاده مجدد بازيابى شود. اين زيرساختار فرايند از لحاظ اندازه با كارخانه هاى موجود پتروشيميايى برابرى مى كند و اندازه كارخانه آسياى ذرت را به شدت افزايش مى دهد. بايد توجه داشت كه انجام سرمايه گذارى و گذشت زمان باعث مى شود كه محققين بر اين موانع فنى غلبه كنند.
اما اينجا سئوالى كه مطرح مى شود اين است كه كدام راه حل ارزشمندتر است؟ وقتى انرژى و ماده خام لازم براى هر مرحله رشد PHA در گياهان، برداشت، خشك كردن برگ و ساقه، استخراج PHA از برگ و ساقه، تخليص پلاستيك، جداسازى و بازيايى حلال و تبديل پلاستيك به رزين را بررسى كنيد خواهيد ديد كه اين ديدگاه، انرژى خيلى بيشترى نسبت به توليد مواد پلاستيكى از منابع فسيلى در اغلب روش هاى پتروشيميايى، مصرف مى كند. در يك تحقيق كه اخيراً تكميل شده است، محققين متوجه شدند كه ساخت يك كيلوگرم PHA از گياه ذرت (تصحيح شده ژنتيكى) حدود ۳۰۰ درصد انرژى بيشتر از ۲۹ مگاژول لازم براى ساخت مقدار برابر پلى اتيلن (ساخته شده از سوخت فسيلى) مصرف مى كند. بنابراين نااميدانه بايد گفت مزيت استفاده از ذرت به جاى نفت به عنوان ماده خام، جبران كننده اين ميزان اختلاف در انرژى مصرفى نيست. براساس الگوهاى امروزى مصرف انرژى در صنايع فرآورى ذرت، براى توليد يك كيلوگرم PHA نياز به ۶۵/۲ كيلوگرم سوخت فسيلى است. براساس اطلاعات جمع آورى شده توسط جامعه سازندگان اروپايى پلاستيك ها (APME) از ۳۶ كارخانه اروپايى توليد پلاستيك، تخمين زده شد كه براى توليد يك كيلوگرم پلى اتيلن تنها به ۲/۲ كيلوگرم نفت و گاز طبيعى نياز است كه تقريباً نصف آن در محصول نهايى ظاهر مى شود. اين موضوع به اين معنى است كه تنها ۶۰ درصد از مقدار نفت و گاز مصرفى يعنى ۳/۱ كيلوگرم از آن به منظور توليد انرژى سوزانده مى شود.
با توجه به اين مقايسه، ممكن نيست متقاعد شويد كه رشد دادن پلاستيك در ذرت و سپس استخراج آن توسط انرژى ناشى از سوخت هاى فسيلى باعث حفظ منابع فسيلى مى شود. در واقع با جايگزينى منبع تجديدپذير به جاى منبع تجديدناپذير، ناگزير به استفاده از مقدار بيشترى از آن خواهيد شد. در مطالعه قديمى ترى، آقاى «تيلمان جرن جروس» (Tilman Gorngross) كشف كرد كه توليد يك كيلوگرم PHA به وسيله تخمير ميكروبى همان ميزان سوخت فسيلى، يعنى ۳۹/۲ كيلوگرم، نياز دارد. اين نتايج مايوس كننده قسمتى از دلايلى بود كه براساس آن شركت مونسانتو، پيشرو توليد PHA از گياه، سال گذشته اعلام كرد كه توسعه چنين سيستم هاى توليد پلاستيك را متوقف خواهد كرد. هم اكنون تنها پلاستيك كارخانه اى به اين روش كه صنعتى شده است، پلاستيك PLAى Cargill- Dow است. اين فرايند ۲۰ تا ۵۰ درصد منابع فسيلى كمترى نسبت به ساختن پلاستيك از نفت مصرف مى كند، اما هنوز از ديدگاه انرژى بسيار پرمصرف تر از بسيارى فرايندهاى پتروشيميايى است. مسئولان شركت انتظار دارند نهايتاً بتوانند ميزان انرژى لازم را كاهش دهند. راه ديگر همانا توسعه ديگر منابع شكر گياهى كه انرژى كمترى براى فرآورى نياز دارند، (مثل گندم و چغندر) است كه مى تواند استفاده از سوخت هاى فسيلى را كاهش دهد.
در همين زمان، دانشمندان در Cargill- Dow تخمين مى زنند اولين تاسيسات ساخت PLA كه هم اكنون در Blair نبراسكا در حال ساخت است، بتواند براى هر كيلوگرم پلاستيك ۵۶ مگاژول انرژى مصرف كند كه اين مقدار ۵۰ درصد بيشتر از انرژى لازم براى PET ولى ۴۰ درصد كمتر از نايلون است.
انرژى لازم براى توليد پلاستيك هاى گياهى دومين و حتى اولين مشكل زيست محيطى اين فرايند است.
نفت اولين منبع براى توليد پلاستيك هاى معمول است، اما ساخت پلاستيك از گياهان
هوش در گیاهان
گیاهانبا حساسیت چشمگیری دست کم ۱۵ متغیر محیطی گوناگون را پیوسته بررسیمیکنند. آنها میتوانند این پیام های ورودی را پردازش کنند و با کمکدستهای از مولکولها و راههای پیام رسانی، خود را برای پاسخ درست آمادهسازند. بنابراین، توان محاسبه گری گیاهان بیمغز شاید به اندازهی بسیاریاز جانوران با مغزی باشد که میشناسسیم.
یکی از تفاوتهای آشکار بین ما جانوران و خویشاوندان سبز رنگ دورمان،یعنی گیاهان، میزان جنبش و جابهجایی ماست. ما پذیرفتهایم که هوش را ازروی کارها بسنجیم، زیرا کارهایی که انجام میدهیم نشان میدهند که در مغزما چه میگذرد. بنابراین، چون گیاهان خاموش و بی جنبش به چشم میآیند ودر یک جا ریشه دواندهاند، زیاد تیز هوش و زرنگ به نظر نمیرسند. اماگیاهان نیز جنبش دارند و به برانگیزانندههای پیرامون خود پاسخ می دهند.
گیاهان با حساسیت چشمگیری دست کم ۱۵ متغیر محیطی گوناگون را پیوسته بررسیمیکنند. آنها میتوانند این پیام های ورودی را پردازش کنند و با کمکدستهای از مولکولها و راههای پیام رسانی، خود را برای پاسخ درست آمادهسازند. بنابراین، توان محاسبه گری گیاهان بیمغز شاید به اندازهی بسیاریاز جانوران با مغزی باشد که میشناسسیم.
ساقهی در حال رشد میتواند با کمک پرتوهای قرمز دور(مادن قرمز)،نزدیکترین همسایههای رقیب خود را حس کند و پیامد کارهای آنها راپیشبینی کند و اگر لازم باشد، به شیوهای از رخدادن آن پیامدها پیشگیریکند. برای مثال، هنگامی که همسایههای رقیب به نخل استیلت (Stilt) نزدیکمی شوند همهی گیاه به سادگی جابهجا میشود. ریزوم برخی گیاهان علفی بارشد کردن به سوی بخش بدون رقیب و یا سرشار از مواد غذایی، جای زندگی خودرا بر میگزیند. سس که نوعی گیاه انگل است، طی یک یا دو ساعت پس از نخستینبرخوردش با گیاه میزبان، توانایی بهرهبرداری از آن را میسنجد. خلاصه،گیاهان میتوانند ببینند، بچشند، لمس کنند، بشنوند و ببویند.
در اینمقاله که در دو بخش تنظیم شده است، با گوشههایی از رفتارهای هوشمند گیاهان وسازوکار چگونگی رخ دادن آنها آشنا میشویم.
●دوری از سایه
ساقهی در حال رشد میتواند با کمک نور قرمز دور، نزدیکترین همسایههایرقیب خود را حس کند و پیامد کارهای آنها را پیشبینی کند و اگر نیازباشد، به شیوهای از رخدادن آن پیامدها پیشگیری کند. این فرایندها رامولکولهایی به نام فیتوکروم میانجیگری میکنند. فیتوکرومها، گیرندههاو حسگرهای نور در گیاهان هستند.
هر فیتوکروم از یک بخش دریافتکنندهی نور و یک بخش دگرگونکنندی پیامتشکیل شده است. بخش دریافتکنندهی نور ساختمان تتراپیرولی دارد و از راهاسید آمینهی سیستئین به بخش دگرگونکننده که گونهای پروتئین است، پیوندمیشود. فیتوکروم در پاسخ به طول موجهای گوناگون نور، به شکل کارا وناکارا درمیآید. شکل ناکارا (Pr) پس از جذب فوتونهای قرمز به شکل کارا (Pfr) در میآید. Pfr که فوتونهای قرمز دور (مادون قرمز) را بهتر دریافتمیکند، در پاسخ به این طول موجها به Pr دگرگونه میشود.
● ساز و کار فیتوکروم
در نور خورشید، نسبت نور قرمز به قرمز دور نزدیک ۲/۱ است. اما در یکجامعهی گیاهی این اندازه کاهش مییابد، زیرا رنگیزههای فتوسنتزی، ازجمله کلروفیل، نور قرمز را جذب میکنند. تغییر در نسبت نور قرمز به مادونقرمز شاخص قابل اطمینانی برای ارزیابی نزدیکی گیاهان رقیب است. درجامعههای فشرده پرتوهای قرمز دوری که از برگهای گیاهان بازتاب مییابندیا پراکنده میشوند، پیام روشن و منحصر به فردی است که از نزدیکی رقیبانآگاهی میدهد. پس از درک نسبت پا یینی از نور قرمز به قرمز دور، گیاهی کهاز سایه دوری میگزنید (گیاه آ فتاب پسند) بر رشد طولی خود میافزاید واگر ترفنندهایش کارگر افتند، جنبههای دیگر پاسخ دوری از سایه باعث شتابگرفتن گلدهی و تولید پیش از زمان دانه میشوند تا بخت ماندگاری افزایشیابد.
دانشمندان در آزمایشی گروهی از گیاهان را زیر *****ی پرورش دادند که نسبتنور قرمز به قرمز دور را کاهش میداد و بنابراین، پاسخ دوری از سایه را برمی انگیخت. این گیاهان نسبت به گیاهانی که زیر نور کامل خورشیدمیروییدند، رشد طولی بیشتری پیدا کردند. البته، اندازهی رشد طولی بهاندازهی آفتابپسندی گیاه ارتباط دارد. گیاهان صحرایی نسبت به گیاهانی کهبه طور معمول در سایهی درختان چنگل میرونید، رشد طولی بیشتری پیداکردند.
فیتوکرومها اغلب فعالیت پروتئینکنیازی را از خو د نشان میدهند. اینمولکولها با پیوند زدن گروههای فسفات به پروتئین ها، فعالیت آنها راتغییر میدهند. بر این اساس، آنها با تغییر فعالیت پروتئینهایی که درتنظیم ژنها دخالت دارند، بر فعالیت آنها تاثیر میگذارند. ژنهای زیادیدر گیاهان شناخته شدهاند که از راه فیتوکروم در پاسخ به نور تنظیممیشوند. البته، فیتوکرومها بخشی از پاسخهای زیستی را از راه تغییرهاییدر تعادل یونها در سلول پدید میآورند. به هر حال،
● تکامل فیتوکرومها
توان درک نسبت نور قرمز به قرمز دور، در نهاندانگان رشد چشمگیری پیدا کردهاست. سرخسها و خزندهها به طور معمول با واکنشهای بردباری به سایه، بهانبوهی جامعه گیاهی پاسخ میدهند. بازدانگان تا اندازهای واکنشهای دوریاز سایه را نشان میدهند. شاید تکامل توان شناسایی پیامهای نوری که ازگیاهان پیرامون بازتاب مییابد، برای پیشرفت نهاندانگان تا وضعیت کنونی کهدر فرمانروی گیاهان حرف اول را میزنند، سرنو شتساز بوده است. اگرفیتوکروم ها نبودند هنوز هم گیاهان دوران کربونیفر ما را در بر گرفتهبودند.
فیتوکرومها در آغاز در نیاکان پروکاریوتی گیاهان امروزی به وجود آمدند. به نظر میرسد در آنها به صورت حسگرهای نور کار میکردند. شاید تواناییبینظیر فیتوکروم ها در دگرگونه شدن به شکلهای کارا و ناکارا در پاسخ بهکیفیت نور، در پروکاریوتهای آغازین اهمیت کارکردی زیادی نداشته است، امااین ویژگی طی تکامل گیاهان خشکی، گزینش و اصلاح شده و به صورت حسگرپیچیدهای در آمده است که اهمیت آن با اهمیت بینایی در جانوران برابری میکند. به عبارت دیگر، شاید بتوان فیتوکرومها را چشمهای گیاهان به شمارآورد.
فرار ازسایه
گیاهان برای دوری از چتر سایهانداز همسایگان خود، میتوانند به کارهایچشمگیرتری دست بزنند. برای مثال، نخل استیلت (Socratea exorthiza) ساقهای دارد که مانند شخصی که عصا زیر بغل دارد، بر ریشههای عصا مانندگیاه تکیه دارد و اغلب نیز به طور مستقیم با زمین تماس ندارد. نام معمولیاین گیاه نیز به همین ویژگی اشاره دارد. (واژه استیلت به معنای پایه وتکیه گاه است.) از این رو، این گیاه استوایی را میتوان نخل پایهدارنامید.
هنگامی که همسایگان نخل پایهدار بر میزان نور دریافتی گیاه تاثیرمیگذارند یا به منبع غذایی آن دست درازی میکنند، نخل فرار را برقرارتریجح میدهد و همهی گیاه به جایی جابهجا می شود که بسیار آفتابی است. برای این جابه جایی ریشه های تکیه گاهی جدید به سوی جای آفتابی رشدمیکنند و ریشههای طرف سایهانداز شده,،آرامآرام میمیرند. در این رفتارگیاه، به خوبی هدفدار کار کردن را میبینیم.
سرمد*
2008/8/12, 06:13 PM
● در جست و جوی غذا
گیاهان در جست و جوی مواد غذایی می توانند خاک پیرامون خود را ارزیابیکنند و به جاهایی سر بکشند که بهترین چیزها در آن جا یافت میشوند. دانشمندان به تازگی برای گیاهان آزمونهای هوشی را سامان دادهاند که بهکمک آنها میتوان دریافت گیاهان در کندوکاو پرامونشان تا چه اندازهایخردمندانه کار میکنند. آنان با کاشتن گیاهان در خاک ناهمگون، یعنی خاکیکه قطعههای آن از نظر کیفیت مواد غذایی با هم تفاوت دارند، هوش گیاهان رامیسنجد.
پیچک باغی (Glechoma hederace) توجه گیاهشناسان را به خود جلب کرده است. این گیاه همان طور که روی زمین می خزد، در دو بعد رشد می کند. هر جا کهمناسب باشد، از ساقه زیر زمینی آن ریشههایی به سوی زمین و ساقههایی بهسوی بالا پدید میآیند. وقتی گیاه در خاک مرغوبی قرار گیرد، انشعاب و شاخو برگ بیشتری تولید می کند. همچنین، تودههایی از ریشه پدید میآورد تابا سرعت بیشتری از خاک قطعهای که در آن میروید، بهره برداری کند. اماهنگامی که این گیاه خزنده در قطعهی فقیرتری قرار میگیرد، با سرعتبیشتری گسترش خود را به بیرون از آن قطعه، پیش میبرد تا به هر گونهایاز آن جا فرار کند. در این حالت، ساقهی زیر زمینی گیاه نازکتر است وانعشاب کمتری دارد.
این تغییر در الگوی رشد باعث می شود، ساقههای هوایی جدید دورتر از گیاهوالد شکل گیرند و در محیط تازهای به جست و جوی مواد غذایی بپردازند. البته، میزان رشد فقط با کیفیت مطلق
گياهان زراعي بسيار متنوع بوده ،به صورت هاي مختلفي مصرف گشته و در عمليات زراعي نيز تفاوت هاي زيادي با يكديگر دارند. با اين حال ،كياهان زراعي مختلف داراي وجوه اشتراك زيادي مي باشند. به طور كلي گياهان زراعي را مي توان به صورت هاي مختلفي از جمله بر اساس خصوصيات گياهشناسي و تكاملي ، هدف توليد و مورد مصرف ، طول عمر گياه ، نيازهاي محيطي و شرايط مطلوب رشد، عمليات زراعي و غيره گروه بندي نمود. محصولات زراعي به دليل دارا بودن خصوصيات مختلف و چند هدفي بودن توليد ممكن است در دو يا چند گروه مختلف قرار گيرند.
طبقه بندي علمي گياهان
نام گياهان مختلف از يك مكان به مكان ديگر متفاوت بوده و يا گاهي گياهان كاملا متفاوتي به يك اسم ناميده مي شوند. مثلا انواع گندم باي افراد غير متخصص مفهوم گندم را دارد، اما گندم معمولي كه براي تهيه نان استفاده مي شود از گندم دوروم كه براي تهيه ماكاروني مصرف مي شود تفاوت هاي ژنتيكي و همچنين مصرفي زادي دارد. توليد نان خوب از گندم دوروم و توليد ماكاروني خوب از گندم نان امكان پذير نيست. براي آن كه افراد متخصص يكديگر را درك نمايند و دقيقا بدانند در باره ي چه گياها صحبت مي كنند، گياهان را به روشي موسوم به سيستم طبقه بندي علمي نامگذاري كرده اند.اين روش كه دقيقترين روش ها است توسط لينه(Carolous Linnaeus) بنيان گذاري شده است و به همين نام هم معروف مي باشد.در اين روش موجودات را بر اساس خصوصيات ريخت شناسي ، تكاملي و ژنتيكي در هفت طبقه قرار مي دهند. ترتيب طبقات عبارتند از :
1- سلسله(Kingdom)
2- بخش(Division)
3- رده يا طبقه(Class)
4- راسته(Order)
5- تيره يا خانواده(Family)
6- جنس(Genus)
7- گونه(Species)
گياهان زراعي به رده ي نهاندانگان تعلق دارند. هر گونه ي گياهي مجموعه اي از گياهان را در بر مي گيرد كه از نظر خصوصيات ظاهري شباهت هاي زيادي با يكديگر داشته و بتوانند به سهولت و بدون اتخاذ تكنيك هاي خاص مانند انتقال جنين و غيره با يكديگر لقاح يافته و توليد بذر نمايندع به طوري كه بذر حاصل بتواند سبز ليد مثل مجدد انجام پذير باشد. مجموعه اي از گونه هاي كه در بعضي خصوصيات مشنرك هستند يك جنس گياهي را تشكيل مي دهند.
در طبقه بندي علمي ، هر گياه را با اسم گونه و جنس آن مشخص مي سازند.به همين جهت اين سيستم نامگذاري را دو اسمي نيز گويند. مثلا نام علمي گندم نان Triticum aestivum مي باشد. Triticum مشخص جنس و aestivum مشخص گونه گندم نان است.
گروه بندي گياهان زراعي بر اساس هدف توليد و مورد مصرف:
در اين گروه بندي نوع محصول توليد شده و نحوه ي مصرف آن مورد نظر است و چون يك محصول با اهداف مختلفي توليد ميشود ممكن است در چند گروه قرار گيرد.
1- غلات: گياهاني از تيره ي غلات هستند كه به منظور توليد دانه كشت ميگردند. دانه ي حاصله عمدتا به مصرف تغذيه انسان يا دام مي رسد مثل گندم، جو ... دانهي اين گياهان از نظر نشاسته غني و از لحاظ پرتئين نسبتا فقير مي باشد.
2- حبوبات: گياهاني از تيره ي بقولات هستند كه براي توليد دانه كشت مي شوند. دانه ي حاصله عمدتا به مصرف انسان مي رسد مثل لوبيا، نخود و .... دانه هاي حبوبات از نظر پرتئين غني مي باشند.
3- گياهان روغني: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه جهت روغن گيري از دانه ي توليدي كشت مي شوند مثل پنبه، كتان ، لوبياي روغني و ....
4- گياهاعلوفه اي: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه جهت استفاده از قسمت هاي هوايي ( به صورت تازه ،خشك و يا سيلو شده) در تغذيه ي دام كشت مي گردند. مانند ذرت علوفه اي ، علف سودان و....
5- گياهان ريشه اي: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه براي استفاده از ريشه ي غده اي آنها كشت مي گردند، مانند چغندر، شلغم و ....
6- گياهان ليفي: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه براي استفاده از الياف آنها كشت مي گردند. اين الياف ممكن است از پوست دانه منشاء يافته (مانند پنبه) و يا از فيبرهاي مستجات آوند آبكشي اوليه تشكيل يلفته با شند (مانند كتان و كنف)
7- گياهان غذه اي : گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه براي استفاده از ساقه ضخيم شده و زيرزميني آنها كشت مي گردند مانند سيب زميني معمولي.
8- گياهان قندي: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه براي قندگيري از عصاره ي شيرين آنها كشت مي گردند مثل نيشكر و چغندر قند.
9- گياهان دارويي: گياهاني از تيره هاي مختلف هستند كه به منظور استفاده از مواد مخدر آنها و يا تهيه ادويه كشت مي شوند مانند توتون ، قهوه، چاي و .....
گروه بندي بر اساس مورد مصرف خاص:
اين گروه بندي بر اساس اهداف توليدي و يا زراعي خاص انجام شده است:
1- گياهان با مصرف پوششي يا كود سبز
2- گياهان جهت كشت جانش
فتوليز (واكنشهاي نوري)
الف) كلروفيل و نور
كلروفيل سلولهاي فتوسنتز كننده، داراي يك «سر» و يك «دم» است.قسمت سر داراي چهار حلقة كربن – نيتروژن است كه در مركز توسط يك اتم منيزيم به هم متصل شدهاند. قسمت دم ، زنجيرهاي از كربن است كه به سر اتصال دارد. گروههاي مختلف جانداران فتوسنتز كننده از روي تفاوتهاي ساختماني كلروفيل شناخته ميشوند. بجز باكتريهاي فتوسنتز كننده كه داراي شكلي كاملاً اختصاصي از كلروفيل هستند و نظيرش در جاندار ديگري يافت نميشود، همة جانداران فتوسنتز كننده كلروفيلa دارند. اين رنگيزه مستقيماً در تبديل انرژي نوري به انرژي شيميايي نقش دارد.
نور مرئي مخلوطي از طول موجهاي مختلفي است كه در هنگام تجزيه به صورت رنگهاي قرمز ، نارنجي ، زرد ، سبز ، آبي و بنفش پديدار ميشود. نور قرمز بلندترين طول موج و كمترين مقدار انرژي را دارد. در عوض ، نور بنفش كوتاهترين طول موج و بيشترين مقدار انرژي را دارد.
وقتي مخلوطي از طول موجها(نور سفيد) به مولكول كلروفيل بتابد، اين مولكول طول موجهاي قرمز و بنفش را به شدت و طول موجهاي نارنجي ، زرد و آبي را با شدتي كمتر جذب ميكند. طول موج سبز اصلاً جذب نميشود بلكه از كلروپلاستها عبور داده يا از آن منعكس ميشود به همين علت برگها در روشنايي به رنگ سبز ديده ميشوند. رنگيزههاي كمكي موجود در تيلاكوئيدها ، انرژي همة طول موجهايي را كه كلروفيل جذب نكرده است به خود ميگيرند و سپس اين انرژي را مستقيماً به كلروفيل انتقال ميدهند.
به دنبال جذب نور توسط كلروفيل بعضي از الكترونهاي آن چنان پر انرژي ميشوند كه از مولكول كلروفيل فاصله ميگيرند و بدين ترتيب كلروفيل يونيزه ميگردد. مولكول كلروفيل يونيزه شده هر الكتروني را كه بتواند «به دام اندازد» به آساني ميپذيرد. هنگامي كه كلروفيل را در محلولي جدا كنند و به آن نور بتابانند ، بيشتر الكترونهاي خارج شده، مجدداً جذب مولكولهاي يونيزه شدة كلروفيل خواهند شد. الكترونها در حين جذب مجدد به وسيلة مولكول كلروفيل ، انرژي اضافي خود را بيشتر به صورت نور قرمز(كم انرژي) پس ميدهند كه به اين پديده فلورسانس ميگويند.
ب) فتوسيستمها
تيلاكوئيدهاي برگهاي سبز محتوي دو سيستم رنگيزهاي متفاوتند كه انرژي نور را جذب ميكنند. هر دو سيستم داراي كلروفيلa و رنگيزههاي كمكي هستند.انرژي نوراني ابتدا توسط مولكولهاي كلروفيل فتوسيستم I (PSI) جذب ميشود. الكترونهاي اين مولكولها پس از جذب انرژي جرا شده و به نوعي گيرندة الكترون(X) انتقال مييابد. اين گيرنده الكترونها را به فردوكسين(FD) كه نوعي ناقل پروتئيني داراي اتمهاي آهن و گوگرد است منتقل ميكند. سپس الكترونها از فردوكسين به NADP منتقل ميشوند. NADP پس از احيا شدن مبدل به مادة خام براي تثبيت CO2 ميشود و يكي از سه فراورده اصلي فتوليز است. دو محصول ديگر ATP و اكسيژن هستند.
وقتي كه الكترونها به NADP منتقل شدند ديگر نميتوانند به مولكول كلروفيل يونيزه شده باز گردند. ولي تا وقتي كه كلروفيل يونيزه شده خود احيا شده باشد، الكترون ديگري نميتواند از آن خارج شود. پس آنچه در اينجا مورد نياز است منبع الكترون ديگري است كه جاي الكترونهاي جدا شده از PSI را در مولكول كلروفيل بگيرد و آب همين منبع است كه انتقال الكترونهاي آن فتوسيستم II (PSII) را وارد عمل ميكند.
PSII بدين جهت كه محتوي كلروفيلي است كه پس از جذب نور يونيزه ميشود، به PSI ميماند اما از اين لحاظ كه الكترونهاي پر انرژي آزاد شده نميتوانند به NADP منتقل شوند با آن فرق دارد. در عوض اين الكترونها به ابتدا به گيرندة الكترون ناشناس(Q) منتقل ميشوند. سپس الكترونها از اين تركيب به يك سري از ناقلهاي الكترون انتقال مييابند كه مانند ناقلهاي موجود در سيستم انتقال الكترون ميتوكندريها عمل ميكنند. بعضي از اين ناقلها ، از سيتوكرومها هستند و بعضي ديگر شامل تركيبي حلقه مانند و محلول در چربي به نام پلاستوكينون (PQ) و پروتئيني آهندارند كه پلاستوسيانين (PC) نام دارد. به هنگام عبور الكترونها از مسير اين زنجيره ناقلها ، انرژي آنها گرفته شده و از آن ATP حاصل ميآيد. گيرنده نهايي الكترون در تيلاكوئيدها ، كلروفيل يونيزه شده است. اين مولكولهاي كلروفيل بعد از احيا شدن ميتوانند بار ديگر يونيزه شده و سبب احياي مولكولهاي NADP ديگري شوند.
انتقال الكترون بين فتوسيستمها در صورتي كه منبعي از الكترون براي احيا كردن كلروفيل يونيزه PSII در دسترس نباشد نميتواند ادامه يابد.اين منبع الكترون ، اتمهاي هيدروژن مولكولهاي آب است. مولكولهاي آب در نتيجة انتقال اين الكترونها به PSII تجزيه شده و يونهاي هيدروژن و اتمهاي اكسيژن ميدهند ، كه اتمهاي اكسيژن دو به دو با هم تركيب ميشوند و اكسيژن مولكولي را ميسازند.
در آغاز فتوليز الكترونهاي آب انرژي اندكي دارند اما اين الكترونها وقتي جزء كلروفيل شدند، طي انتقال متوالي خود از ميان فتوسيستمهاي 1 و2 تا دو برابر انرژي ميگيرند. و اين انرژي در حين عبور از فتوسيستم 2 و در جريان انتقال از ميان زنجيره ناقلين الكترون به فتوسيستم1 انرژي كسب ميكنند و براي توليد NADP احيا شده به كار ميروند.
همه سلولهاي فتوسنتز كننده اكسيژنزا ، داراي فتوسيستمهاي 1 و 2 هستند. باكتريهاي فتوسنتز كنندهاي كه اكسيژن توليد نميكنند فقط يك فتوسيستم مشابه PSI دارند. از آنجا كه اين باكتريها جزء ابتداييترين اتوتروفها محسوب ميشوند، بسياري از زيست شناسان عقيده دارند كه فتوسيستم I قبل از فتوسيستم II پديد آمده است. پس آزادسازي اكسيژن در فتوليز و به كار گرفتن آب به عنوان منبع الكترون احتمالاً صورت دقيقتر و جديدتري از فرايند فتوسنتز ابتدايي را جلوهگر ميسازد.
فتوفسفريلاسيون چرخهاي
فتوسيستم I در شرايط معيني ميتواند بدون دريافت الكترون از PSII عمل كند. در چنين مواقعي الكترونهايي كه در PSI انرژي گرفته باشند به جاي انتقال به NADP به زنجيره انتقال الكتروني كه دوسيستم رنگيزهاي را به هم پيوند ميدهد راه مييابند. سپس الكترونها دوباره به كلروفيل يونيزه شده PSI حمل ميشوند و انرژي اضافي آنها به مصرف توليد ATP ميرسد. و بعد اين مولكولهاي احيا شده كلروفيل ميتواندد مجدداً يونيزه شوند و الكترونهاي خارج شدة آنها مكرراً براي توليد ATP به كار ميآيد. اين الگوي چرخهاي انتقال الكترون كه فقط به فسفريلاسيون ADP منجر ميشود، به نام فتوفسفريلاسيون چرخهاي خوانده ميشود و در شرايط آزمايشگاهي در كلروپلاستهاي جدا شده مشاهده شده است اما معلوم نيست آيا اين فرايند در گياه هم به طور طبيعي صورت ميگيرد يا نه؟
فتوفسفريلاسيون غير چرخهاي
الگوي غير چرخهاي انتقال الكترون را كه طي آن الكترونها از آب از طريق هر دو فتوسيستم به NADP منتقل ميشوند ، ر ا فتوفسفريلاسيون غير چرخهاي گويند. فراوردههاي اصلي اين فرايند عبارتند از اكسيژن ATP و NADP احيا شده. از آنجا كه تثبيت CO2 مستقيماً متكي بر دسترسي به NADP احيا شده از فتوليز است، فتوفسفريلاسيون غير چرخهاي مهمتر از نوع چرخهاي آن در توليد غذا است. اما ATP نيز براي مرحله تثبيت CO2 يك ماده خام ضروري است و فتوفسفريلاسيون چرخهاي ممكن است راهي سريعتر براي توليد مجدد ATP به مصرف رسيده در كلروپلاستهاي سلولهاي گياهان سبز باشد.
تثبيت CO2 (واكنشهاي تاريكي)
الف) چرخه C3 (كلوين)
براي ورود CO2 در تركيب هيدراتهاي كربن ، دو سري واكنش وجود دارد. معموليترين
اکوسیستم های آبی
خواص فیزیکی اکوسیستم های آبی
اقیانوسها بزرگترین و پایدارترین اکوسیستمهاهستند. حدود 70 درصد سطح زمین با آب شور پوشانده شده است. زنجیرههای غذاییاقیانوسها از کوچکتریناتوتروف شناخته شده شروع شده به بزرگترین حیوانات ختم میشوند. زندگی دریایی به شدتتحت تاثیر عوامل فیزیکی بسیاری مانند جریان دریایی جزر و مد ، موج ، دما ، فشار وشدت نور است. اما آشناترین خاصه فیزیکی آب دریا ، مواد کانی بسیار زیاد آن است. ازآنجا کهسدیم وکلر سهم بزرگی از یونها را درآبهای شور تشکیل میدهند، حدود 5/3 کانیهای موجود در اقیانوسها رانمک طعامتشکیل میدهد.
کل تراکم نمکیا شوری آب دریا از منطقهای به منطقه دیگر فرق میکند. بیشترین میزان شوری درآبهای استواییاست که دمای زیاد و تبخیرموجب تراکم نمک میشود. شوری آب اقیانوس با غلظت و شناوری معین میشود که هر چهبیشتر باشد شوری آب بالاتر است. هم شوری و هم شناوری برای تمام موجودات زنده دریاییاهمیت قابل توجه دارند.
تقسیم بندی اقیانوسها
اقیانوسها به عنوان زیستگاه جانداران دریازی به 5منطقه اصلی تقسیم میشوند که تقسیم بندی سه منطقه آن افقی و دو منطقه دیگر قائماست. از کناره ساحل تا انتهای فلات قارهمنطقهلیتورالرا تشکیل میدهد. پس از آن یعنی تمامی کف دریا در شیب قارهای ودشت مغاکیمنطقه پنتوئیکخوانده میشود وآبی که اقیانوس را پر میکند،منطقهپلاژیکاست. نور خورشد بطور متوسط تا عمق 75 متر و در برخی مناطق تاژرفای 180 متر نفوذ میکند. جانداران فتوسنتز کننده تنها میتوانند در منظقه روشنآبها زندگی کنند. زندگی جانورانی هم که مستقیما وابسته به آنهاست، در نزدیکی سطح آبخواهد بود.
جانداران آبزی
زندگی دریایی از جهت ارتباط با این زیستگاهها عموما در سهردهپلانکتونها،نکتونهاوک فزیهاطبقه بندی میشود. پلانکتون اصطلاحی است کلی که برای پلانکتونهایگیاهی و جانوری بکار میرود شامل همه جانداران شناور است. نکتونها شامل شناگران قویهستند که میتوانند جایشان را به خواست خود تغییر دهند. بنابراین همه نکتونهاجانورانی هستند که هم در سطح و هم در عمق دریا یافت میشوند. کف زیها شامل انواعیهستند که بر بستر دریا میخزند یا خود را به جایی میچسبانند و بر کنارهها و کفاقیانوسها زندگی میکنند.
پلانکتونهای گیاهی
فیتوپلانکتونهای سطح اقیانوسها شامل میلیاردهاجلبک هستند که روی همشاید بیش از دو برابر همه گیاهان ساکن خشکی مواد غذایی تولید میکنند. این گیاهانکه غنیترین چراگاه کره زمین هستند بطور مستقیم یا غیرمستقیم مبنای تغذیه جانداراندریازی را تشکیل میدهند. بیشتر جلبکهای این مجموعه ذره بینی هستند و احتمالادیاتومههای تک سلولی زرد و سبز مایل به قهوهای در بین آنها از همه فراوانترهستند.
پلانکتونهای جانوری
اینها در کنار فیتوپلانکتونها زندگی میکنند. اینموجودات شامل باکتریها ،پروتوزوآ، میگوهای کوچک و دیگر جانورانیهستند که با حرکتهای آب به هر سو رانده میشوند. آنها از گیاهان ذره بینی تغذیهمیکنند.
تفاوت دریاهای گرم و سرد از نظر موجودات زنده
دریاهایگرم و سرد نه تنهااز نظر تعداد کل موجودات زنده ، بلکه از نظر تنوع گونهها نیز باهم تفاوت دارند. درآبهای گرم گونههای زیاد اما در جمعیتهای کوچک زندگی میکنند، در حالیکه در آبهایسرد ، جمعیتهای بزرگ از گونههای معدود وجود دارد. علت هم این است که دمای بالاتمامی واکنشها و از جمله آنها را که به تکامل منجر میشوند، تسریع میکند. بنابراینجانداران در اقلیم گرم بسیار متنوعتر از جانداران اقلیم سرد است. اما محدودیت موادمعدنی در آبهای گرم تعداد جمعیت هر گونه را پایین نگه میدارد.
تفاوت بین زیستگاه سطحی و عمقی دریاها
تفاوت بین زیستگاه سطحی که نورخورشید به آن میرسد و منطقه تاریک پایین بسیار زیاد است. نخست اینکه در مناطق عمقیبه علت فقدان مطلق نور ، چنان تاریکی پایان ناپذیری حکمفرماست که نظیرش در هیچ جایکره زمین وجود ندارد. دوم اینکه در مناطقی عمقی تغییر فصلی و دگرگونی آب و هواییعملا در کار نیست. سوم اینکه فشار آب از سطح آب به پایین به نسبت هر 10 متر یکاتمسفر افزایش مییابد.
بنابراین فشار آب در ژرفترین گودالهای اقیانوسی تقریبا هزاربرابر فشار آب سطح خواهد بود. برعکس باورهای پیشنیان که زندگی در چنین محیطی را غیرممکن میدانستند، تنوعی غنی از موجودات زنده در اعماق اقیانوسها یافت شده است. فشاربالای اعماق آبها ، ژرفای دریا را به صورت یکی از سختترین زیستگاهها برای رقابتدرآورده است. در آنجا بین حیوانات گوشتخوارشیوهبخور یا خورده میشویبرقرار است.
اکوسیتم
مفاهیم کلی
هر موجود زنده به تنهایی یک سیستم یا مجموعه منظم است و در عین حال ممکن است از سیستمهای کوچکتر تشکیل یابد. وقتی موجودات زنده اجتماع و تشکل مییابند، روتبط نظاممندی بین آنها پدیدار میشود و در نهایت وقتی همه موجودات زنده در یک محیط قرار میگیرند، یک سیستم بزرگتر را تشکیل میدهند که به دلیل وجود روابط قانونمند و هدفدار بین محیط و جانداران ، این مجموعه سیستم اکولوژیک یا اکوسیستم نامیده میشود. استقرار پایدار هر اکوسیستم منحصرا به مشارکت همه اجزای اصلی در ساختمان آن بستگی دارد. بدیهی است اگر مثلا عوامل غیر زنده لازم وجود نداشته باشد، پایداری اکوسیستم هم ، غیر ممکن خواهد بود. بر این اساس اکوسیستم از اجزای زیر تشکیل یافته است.
مجموعه عوامل غیر زنده.
تولید کنندهها یا گیاهان کلروفیلدار.
مصرف کنندهها شامل دو گروه: گیاهخواران یا مصرف کنندههای ردیف اول و گوشتخواران یا مصرف کنندههای ردیف دوم.
تجزیه کنندهها. انواع اکوسیستم از نظر ناقص یا کامل بودن چرخه مواد
اکوسیستمهای ناقص آنهایی هستند که چرخه ماده در آنها تقریبا بسته است و اکوسیستمهای کامل آنهایی هستند که مبادله ماده بین محیط و موجود زنده کاملا بسته نیست. مثلا در یک دریاچه انرژی آفتاب به دلیل جذب مواد و تثبیت انرژی آفتاب از طریق گیاهان ، ذخیره میشود و به مصرف ماهیها مصرف میرسد. مرغان ماهیخوار این مواد را با صید ماهی دریافت کرده و فضولات مرغان ماهیخوار و اجساد آنها به اکوسیستمهای دیگر وارد میشود.
به این ترتیب چرخهماده ، به صورت کامل بسته در نمیآید. در اکوسیستمهای مصنوعی (مصرف کننده و تولید کننده با دخالت انسان استقرار یافته است) نیز به این صورت است. اما اگر همه اکوسیستمهای کره زمین را یک اکوسیستم تلقی کنیم، این مجموعه حالت اکوسیستم کامل دارد. زیرا در این اکوسیستم بزرگ مجموعه موادی که از محیط گرفته میشود سرانجام به محیط باز میگردد.
مکانیسم روند تولید در اکوسیستم
روند توالی یا انباشتن انرژی در اتمهای کربن مستلزم آن است که اتمهای هیدروژن از یک ملکول محتوی هیدروژن جدا گردد و به اتمهای کربن که از تجزیه CO2 بدست میآیِند، اتصال داده شود. گیاهان کلروفیلدار برای اخذ هیدروژن ، ملکولهای آب (H2O) را تجزیه و ضمن تولید مواد آلی ، اکسیژن را آزاد میکنند. علاوه بر گیاهان کلروفیلدار ، برخی از باکتریها نیز عمل فتوسنتز را انجام میدهند. اما منبع هیدروژن برای این باکتریها H2O نیست، بلکه یک ترکیب دیگر است. برای مثال ، باکتریهای سبز آزاد کننده گوگرد بجای H2O و H2S را تجزیه و در نتیجه بجای رها کردن O2 ، گوگرد یا S را آزاد میکنند.
مکانیسم روند مصرف در اکوسیستم
اساس روند مصرف مبتنی بر تجزیه یا شکستن ترکیبات آلی حاصل از روند تولید است که به دو صورت انجام میشود:
تنفس هوازی: در این روند ، مواد آلی با طی مسیرهای طولانی در نهایت با اتمهای اکسیژن ترکیب میشوند.
تخمیر یا تنفس غیر هوازی: در جریان این روند ، مواد قندی به صورت کامل شکسته نمیشوند، بلکه سهمی از آرایش مواد قندی حفظ میشود. به همین دلیل تمام انرژی انباشته در آنها آزاد نمیگردد. زنجیر غذایی و شبکه غذایی در اکوسیستم
در دانشاکولوژی هر یک از از سطوح انباشتگی مواد آلی یا انرژی را یک پله غذایی یا یک سطح غذایی (trophilevel) مینامند و تولید کنندهها بالطبع سطح اول و هر یک از ردیفهای مصرف کننده ، یک سطح دیگر تلقی میشوند. این زنجیرههای غذایی مستقل از هم نیستند و بین اکثر زنجیرههای غذایی حلقههای مشترک وجود دارد.
برای مثال در یک اکوسیستم مرتعی ، یک زنجیره غذایی با سه حلقه گیاه ، خرگوش و گرگ استقرار مییابند و زنجیر دیگری نیز با سه حلقه گیاه ، گوسفند و گرگ تشکیل میشود. حلقه سوم بین دو زنجیر مشترک است. پس گرگ این دو زنجیر را بهم پیوند میدهد. مجموعه زنجیرههای غذایی را که باهم حلقههای مشترک دارند در اصطلاح رشته یا شبکه غذایی (tood Web) مینامند.
هرمهای اکوسیستم
هر چقدر از پله پایینتر اکوسیستم به طرف پلههای بالاتر پیش رویم، تعداد موجودات زنده پلهها کمتر میشود، در واقع میتوان گفت مقدار انرژی انباشته در پلههای اکوسیستم از پایین به بالا به تدریج کاهش مییابد. توجه به این مطلب ، انگیزه اصلی طرح مبحثی تحت عنوان هرمهای اکوسیستم است. اگر در یک اکوسیستم ، موجودات زنده پله اول را یک جا جمع کنیم و بعد موجودات زنده پلههای دیگر را به همان توالی طبیعی به ترتیب پلهها روی هم قرار دهیم، شکل عمومی آنها ، به صورت یک هرم خواهد بود.
اگر گیاهان و حیوانات موجود در اکوسیستم از نظر مدت زمان رشد ، حجم و وزن بدن با همدیگر هماهنگ باشند میتوان از هرم تعداد ، به عنوان هرم وزن استفاده نمود به این نوع هرم ، هرم وزن زنده یا توده زنده
نیز گفته میشود. اما شرط اصلی این هرم این است که همه موجودات زنده همه پلههای آن یکساله باشد اگر بیشتر از این باشد هرم وزن زنده گویایی خود را از دست میدهد.
چرا که در اینحالت ، وزن زنده جانداران مختلف در این هرم ، در طول یکسال یکسان نخواهد بود. مثلا وزن زنده مصرف کنندگانی مانند فیل و زرافه ، در یکسال تفاوت فاحشی خواهد داشت. به خاطر همین ، هرم انرژی مطرح گردید که منظور از آن ، محاسبه مقدار انرژیای است که در مدت معینی در هر کدام از پلههای اکوسیستم ذخیره میشود در اینحالت مقدار انرژی انباشته شده در مدت معین مثلا یکسال ، ملاک رسم هرم قرار میگیرد.
اکوسیستم آب
عوامل غیرزنده
دما: در اکوسیستمهای آب دما نقش ارزندهای دارد زیرا گرمای ویژه آب زیاد است و میتواند به تدریج مقدار زیادی گرما را جذب کند و یا ازدست بدهد. بنابراین موجودات آبزی کمتر از موجودات خشکیزی در معرض تغییرات شدید دما قرار میگیرند. حیات دراعماق زیاد بستگی به این دارد که مواد غذایی تا چه حد از سطح به آنها برسد. در هر حال جثه جانوران نواحی عمیق کوچک است. در اعماق تاریک اقیانوسها تولید کنندهای وجود ندارد و تنها عده کمی مصرف کننده با جثه کوچک دیده میشود.
گازها: دو گاز مهم و موثر در حیات یعنی O2 و CO2 را بررسی میکنیم که اکسیژن در آب بسیار کمتر از هواست. مقدار اکسیژن هوا در یک لیتر هوا و در دمای 15 درجه سانتیگراد ، 210 سانتیمتر مکعب است ولی مقدار O2 در یک لیتر آب شیرین و دمای 15 درجه سانتیگراد 7.2 سانتیمتر مکعب است. که مقدار آن درآب شور به 5.8 سانتیمتر مکعب کاهش مییابد. آبزیان با این مقدار کم اکسیژن سازش حاصل کردهاند و دستگاهتنفسی آنها قادر است که اکسیژن مورد نیاز بدن را از آب جذب نمایند.عوامل زنده اکوسیستمهای آب
موجودات زنده اکوسیستمهای آب عبارتنداز : تولیدکنندهها ، مصرف کنندهها و تجزیه کنندهها که این موجودات برحسب اینکه اکوسیستم ، آب شور داشته باشد یا آب شیرین فرق خواهد کرد.
تولیدکنندگان: در آبهای شور یا دریاها فقط فیتوپلانکتونها هستند ولی در آبهای شیرین گیاهان آبی نیز جزء تولیدکنندگان هستند.
مصرف کنندگان: عبارتنداز موجوداتی که از فیتوپلانکتونها تغذیه میکنند (مثل سختپوستان و ماهیهای کوچکتر و بعد ماهیهای بزرگتر.
تجزیه کنندگان: شامل بعضی باکتریها و قارچها هستند که با تجزیه اجساد جانداران آبزی باعث میشوند که چرخه مواد در آب برقرار بماند.
اکوسیستمهای خشکی
توندرا
آب و هوای سرد دارد و زمین اغلب پوشیده از یخ است و فصل گرما حدود 60 روز است. منطقه وسیع و بیدرخت حاشیه اقیانوس منجمدشمالی توندرا است و گیاهانی مثل خزه ، گلسنگ ، گیاهان علفی و درختان کوتاه دارد.
استقرار گونههاي مختلف گياهي درمنطقة ويژه اقتصادي انرژي پارس
مقدمه: منظقة ويژة اقتصادي انرژي پارس در جنوب ايران در استان بوشهر به فاصله 300 كيلومتر از مركز استان واقع گرديدهاست. با توجه به سرمايهگذاري عظيم داخلي و خارجي و ويزگيهاي منحصر به فرد منطقه از لحاظ دسترسي به آبهاي بينالمللي و فراواني انرزي اين منطقه بزرگترين منطقه ويژة اقتصادي در جهان به شمار ميرود. با توجه به حجم عظيم فعاليتهاي صنعتي و ساختماني و در نتيجه افزايش روزافزون آلودگيهاي ناشي از اين نوع فعاليتها و به منظور كاهش اثرات آلايندهها و بهبود محيط زيست، تلاشهاي زيادي جهت ايجاد پوشش گياهي و فضاي سبز توسط شركت منطقه ويژة اقتصادي انرژي پارس صورت گرفته است. اين مقاله حاصل 2بررسيها و مشاهدات مؤلف به عنوان كارشناس فضاي سبز شركت منطقة ويژه در طول سالهاي 81 و 82 ميباشد كه به علاقمندان طبيعت و فضاي سبز تقديم ميگردد. گزارش توصيفي گونههاي گياهي كاشتهشده: در اين گزارش به علت تنوع و كثرت، گونههاي گياهي به دستههاي زير تقسيم بندي ميشود. الف- گياهان پوششي ب- درختچههاي زينتي پ- درختان در اينجا به تشريح گونههاي گياهي هر دسته ميپردازيم. الف- گياهان پوششي: 1- چمن آفريقايي يا برموداگراس: اين گونة گياهي با نام علمي Cynodon dactylon شناختهميشود. با توجه با سازگاري اين گونه به تنشهاي محيطي منطقه از فبيل كمآبي و شوري آب و خاك، اين گونه انتخاب و در پاييز سال 1381 در ميدان مركزي منطقه ويژه كاشت گرديد. ابتدا به علت فرا رسيدن فصل سرما، جوانه زني و رشد به تأخير افتاد. با توجه به توسعه آن در تابستان 82 مشخص گرديد كه بهترين زمان كاشت چمن در منطقه بعد از بادهاي موسمي خردادماه و قبل از فرارسيدن فصل سرما ميباشد. هم اكنون حدود 12 هزار متر مربع چمن از گونة فوق در منطقه پيشزمينه و بستر مناسبي را جهت ايجاد فضاي سبز در محوطة پارك اداري منطقة ويژه ايجاد نمودهاست. 2- گلهاي فصلي: جهت زيباسازي و دلپذير نمودن محوطههاي اطراف ساختمان مركزي منطقة ويژه، اقدام به كاشت گلهاي فصلي متعددي گرديد كه مناسبترين و سازگارترين گونهها به قرار زير است. گونههاي گياهي زمستانه عبارتند از: گل ميمون، گل اطلسي، بنفشه، لازانيا، جعفري، قرنفل و هميشه بهار. گونههاي گياهي تابستانه عبارتند از: پريوش، خرفه و گل ناز. 3- از ديگر گونههاي پوششي مناسب منطقه ميتوان به صبر زرد (Aloe verae) و رزماري ميتوان اشاره كرد. گونة آلوئه سازگار به آب و هواي منطقه و جزو گياهان گوشتي بسيار زيبا به شمار ميرود و در فصل پاييز و اوايل زمستان داراي خوشة گل با دوام و زيبايي ميگردد. از عصاره برگ آن پمادي تهيه ميشود كه در بهبود زخمهاي ناشي از سوختگي مؤثر است. ب: درختچههاي زينتي: 1- گل كاغذي (Bougainvillea sp.) : اين گونة گياهي يكي از درختچههاي زينتي موفق منطقه به شمار ميرود. با توجه به بالا بودن ميزان املاح آب آبياري و نامناسب بودن خاك منطقه، اين گونه عملكرد رضايت بخشي از خود نشان دادهاست. تكثير اين گونه از طريق قلمه زدن امكانپذير است و كاشت آن در اواخر پاييز تا اوايل بهار نتيجهبخش ميباشد. به طور كلي كاشت غالب گونههاي درختي و درختچهاي در محدودة زماني فوق امكانپذير است. 2- ختمي چيني (Hibiscus chinensis): اين گونة بسيار زيباي درختچهاي تقريباٌ در تمامي طول سال داراي گل ميباشد اما در فصل بهار و پاييز گلهاي بيشتري توليد ميكند. نسبت به كمبود ريزمغذي به خصوص آهن حساسيت نشان ميدهد لذا در صورت كاشت در منطقه توصيه ميگردد با مواد ريزمغذي نسبت به تقويت محيط رشد گياه اقدام گردد و يا از آبياري با شور يا لب شور پرهيز گردد. 3- درختچة شيشهشور (Callistemon citrinus): اين درختچة سريعالرشد استقرار مناسبي در منطقه داشته است و كاشت آن در منطقه به صورت انفرادي توصيه ميگردد. جهت رشد عمودي لازم است در سال دوم در كنار آن قيم مناسب نصب گردد. نسبت به آب و خاك كشاورزي منطقه سازگار است و در
سال دوم به گلمينشيند. 4- درختچة تكاما (Tecoma stans): اين درختچه با خوشههاي گل زرد رنگش زيبايي خاصي به مناظر ميبخشد. سرعت رشد آن مناسب است اما نسبت آب منطقه كمي حساس است. 5- درختچة خرزهره (Nerium indicum): خرزهره يكي از گونههاي مناسب سازگار و حتي مقاوم با شرايط آب و هواي منطقه ميباشد. در صورت آبياري مناسب به سرعت رشد كرده و در سال دوم به گلمينشيند. كاشت آن به صورت مجتمع و يا رديفي توصيهميگردد. 6- درختچة ناترك (Dodoneae viscosae)و شمشاد اهوازي (Evonymus sp.): اين دو گونة درختچهاي، داراي قابليتهاي شگفتانگيزي جهت ايجاد ديوار سبز و پرچين گياهي ميباشد. با توجه به تجربة كاشت آنها در منطقة ويژة اقتصادي انرژي پارس، جهت ايجاد ديوارهاي جداكننده و پرچين توصيه ميگردد. با توجه به اينكه در منطقه بسياري از شركتها جهت ايجاد ديوارة امنيتي و محصور نمودن محدودة خود از روش فنسكشي استفاده ميكنند لذا توصيه ميگردد با كاشت نهال شمشاد اهوازي در پاي فنسها، علاوه بر تصفية هوا از مزاياي داشتن فضاي سبز بسيار زيبا و دلنشين به جاي داشتن منظرة ناخوشايند فنس و حصار بهرهمند گردند. لازم به ذكر است كه اين گونة گياهي بسيار كم توقع بوده و در شرايط كم آبي مقاومت زيادي از خود نشان دادهاست اما جهت دستيابي به رشد مطلوب، آبياري كافي مورد نياز است. 7- درختچة بنجامين (Ficus Benjamin) اين درختچة بسيار زيبا و هميشهسبز به عنوان يك گياه گلداني در داخل آپارتمانها استفادهميشود. با كاشت اين گياه در محوطة پاركهاي منطقه، مشاهده شد كه اين گياه رشد