ابتكاري تازه براي پرورش گندم پرمحصول :
يك گروه از متخصصان ژنتيك موفق شدهاند با استفاده از نمونه‌هاي گياهان موجود در ايران و احيانا برخي ديگر از كشورهاي خاورميانه و با به عقب بازگرداندن ساعت تطوري دانه‌هاي گندم، به بذرهاي بهتري براي مناطق خشك و كم آب دست يابند.
کود سبز و اثرات آن بر مواد غذایی خاک
تاثیر کود سبز بر مواد غذایی خاک:
مقدار ازتی که با کاشت لگومینوزها بخاک وارد می شود از گیاهی به گیاه دیگر بر طبق شرایط محیطی کش ت متفاوب است و میزان آن به تکامل گیاه، زمان برگردانیدن آن به خاکو طول دورة رشد بستگی دارد. متوسط مقدار ازتی که گیاهان کود سبز خانوادة لگومنیوزها در کاشت فی مابین بخاک اضافه می نمایند حدود صد کیلوگرم در هکتار برآورد نموده اند ـ و مقدار آن در یونجه به عنوان گیاه اصلی تا 200 کیلوگرم و شبدر100 تا 150 کیلوگرم در هکتار می باشد. کود سبز با دوره رویشی کوتاه بطور متوسط 70ـ50 کیلوگرم ازت تولید می نماید و این مقدار در شرایط مساعد 120-80 کیلوگرم می باشد ـ بطور کلی گیاه اصلی فقط 40-15کیلوگرم ازت از خاک می توانند جذب کنند. در هر حال عوامل تثبیت ازت عبارتند از: گونة‌گیاه ـ تراکم بوته ـ رقابت علف های هرز ـ محیط و وضعیت عناصر غذایی خاک بخصوص مقدار ازتیکه خاک در اختیار باکتری ها می گذارد بستگی دارد ـ گیاهان غیر لگومنیوز معمولاً
40-50 کیلو ازت از خاک جذب می کنند که حدود 15 کیلوگرم آن با زیر خاک نمودن بقایایگیاهی آن به خاک اضافه می شود و اگر تمام اندام های گیاهی آن بعنوان کود سبز بخاکداده شود تمام این مقدار ازت به خاک بر می گردد. دادن کود سبز به خاک فعالیت میکروبهای مفید خاک را تشدید نموده و باعث تصفیه گاز کربنیک، آمونیاک، نیترات و ترکیبات غذایی می شود.فعالیت میکروبهای چون ازت باکتر که ازت خاک را زیاد می کند حساسیت فوق العاده ای بمقدار مواد کربن خاک دارند بنحویکه هرچه کربن خاک بیشتر باشد فعالیت آنها بیشتر خواهد بود. مواد آلی که از طریق گیاهان کود سبز به خاک وارد می شوند تأثیر چندانی بر روی مقدار، فسفر، پتاس و آهک خاک ندارند و مستقیماً قادر به اضافه نمودن این گونه موادمعدنی به خاک نمی باشند و به همین جهت توصیه می شود به گیاهان کود سبز خانوادةلگومنیوزها فسفر و پتاس و به غیر لیگومنیوزها علاوه بر آن کود ازت داده می شود.کاشت گیاهان کودسبز بویژه آنهایی که ریشة عمیق دارند مواد معدنی از جمله فسفر وپتاسیم اعماق خاک را جذب کرده و به طبقات بالا انتقال می دهند. بدین ترتیب در خاکها یسبک که مواد غذایی به اعماق خاک منتقل می شوند گیاهان کود سبز این خانواده با ریشه عمیق که دارند آنها را به سطح دوباره بر می گردانند و از شسته شدن آنها تا اندازه ای جلوگیری می کنند. در حقیقت گیاهان کود سبز بدلیل قدرت رویشی فوق العاده و دارا بودن ریشة عمیق و قوی خود می توانند مقدار زیادی از عناصر محلولی که در شرایط عادی در اثر شستشو تلف می گردند معرف نمایند و همچنین این گیاهان می توانند فسفات های غیر محلول و عناصر کم معرف از قبیل روی و غیرة تثبیت شده را تا حد زیادی استفاده کنند لذا برگردانیدن این گیاهانبخاک قابلیت جذب این عناصر را برای گیاه بیشتر می نمایند. مواد آلی کود سبز در گیاهانخیلی سریع تجزیه می شوند. با افزآیش شدید فعالیت میکروارگانیسم های خاک مقادیرزیادی CO2 تولید می گردد و CO2 یکی از مهمترین عوامل رشد و نمود گیاه است که افزآیش آن تأثیر در عمل فتوسنتز گیاهان داشته و سبب افزآیش عمل کرد می گردد. با افزآیش فعالیت بویولوژیکی خاک مقدار CO2 طبقات بالای خاک افزآیش می یابد و قسمت دیگر CO2 با تولید اسید کربونیک سبب حلالیت بیشتر مواد غذایی خاک می شود. از طرف دیگر تبدیل کربنات به بی کربنات pH خاک نیز کاهش می یابد. و این امر در خاک های قلیاییاهمیت دارد. تشدید فعالیت بیولوژیکی خاک و ازدیاد میکروارگانیسم ها سبب افزآیش ترکیبات آلیمترشحه میکروارگانیسم ها می شوند و این ترکیبات تاثیر زیادی در تحلیل ترکیبات سختخاک دارند و در نهایت سبب تغذیة بهتر فسفرها و عناصر کم مصرف توسط گیاه می گردد برخی از ترکیبات مثل اسید ایندوی استیک جزو هورمونهای رشد می باشند که تأثیر مستقیم در رشد و نمو گیاه دارد. مصرف کود سبز در خاک های سبک بویژه در مناطقمرطوب بسیار مناسب است
نقش مواد آلی در افزایش سطح حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه :
مقدمه: توان تولید و باروری خاک از فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی خاک است. توازن پایدار این فرایندها به همراه مدیریت مناسب بهرهبرداری از خاک موجب تداوم باروری میشود؛ هر گونه اقدام در جهت بر هم زدن این تعادل اثراتی جبرانناپذیر به دنبال دارد. از طرفی افزایش جمعیت با نرخ بیش از 2درصد در درازمدت شرایطی ناپایدار به وجود خواهد آورد. در بسیاری از کشورها، برای 50 تا 100 سال آینده، تولیدات کشاورزی باید دست کم سالانه 3 درصد رشد داشته باشد. تحقق این اهداف نیاز به بهرهبرداری بیشتر از مواد غذایی خاک دارد. مشکل اساسی رسیدن به این مقدار رشد در تولیدات کشاورزی میباشد که در آن کمیت منابع محیط و ظرفیت تولید اراضی و منابع آبی حفظ شود. مدیریت پایدار منابع و کاربرد فناوری مناسب در ارتباط با بهرهوری از منابع آب و خاک و منابع غذایی باید به گونهای باشد که هدف فوق تحقق یابد.
اهمیت حاصلخیزی خاک : حاصلخیزی خاک توصیفکننده توانایی و قابلیت خاک برای تامین شرایط رشد پایا، بهینه و مطلوب گیاه است. در گذشته حاصلخیزی خاک ، صرفاً تامین نیاز عنصری NPK بوده است. پس از آن اهمیت ماده آلی مورد توجه قرار گرفت و سرانجام بحث ریزمغذیها مطرح شد. سپس سیستم دینامیکی زیستی (Biodynamic System) مورد بررسی قرار گرفت که توسط دانشمندی آلمانی به نام Roudolph Steuner ارائه شد و کشاورزی به عنوان یک سیستم پایدار درون اکوسیستم معرفی گردید و نام آن از واژه یونانی »بیو« که به معنی» انرژیزیستی« است، گرفته شده است. در این سیستم جانور ان به عنوان یک قسمت از اکوسیستم کشاورزی در نظر گرفته شدهاند. استانداردهای بیودینامیک محدودتر از کشاورزی آلی بود و در کشاورزی بیودینامیک متدهایی شبیه به هومیوپاتی کنونی رایج بوده است و سرانجام بحث کشاورزی آلی مطرح شد (Smith ، 2002).
روش بیوتکنولوژی و جدید برأی حاصلخیزی زمینهای کشاورزی :
استفاده از کپسول های بیو لوژیکی با نام BIODEGRANDABILI در خاک سبب حاصلخیزی سریع زمینهای کشاورزی میشود
براساس گزارش خبر گذاری انسا از رم ، استفاده از کپسول یاد شده سبب حاصلخیز ماندن زمین های کشاورزی برأی مدت زمان طولانی و جلوگیری از رویش علف های هرز می شود . با پاشیدن این کپسول پودر بر روی زمن های کشاورزی می توان باعث حاصلخیزی خاک شد .
استفاده از این کپسول نیز باعث بهبود کیفیت محصولات برداشت شده از زمین می شود و محیط را برأی پرورش گیاه ان اماده تر می کند .
اثر طرح پخش سیلآب بر نفوذ پذیری و حاصلخیزی خاک :
کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یک معضل عظیم و بحرانی می باشد. در حال حاضر این مشکل به شکلهای گوناگونی این مناطق را تهدید می کند. راههای مختلفی جهت مبارزه با این معضل وجود دارد که کشورهای درگیر به روشهای مختلف و با مدیریت های گوناگون با آن برخورد می کنند. در حال حاضر برای استحصال آب با اهداف مورد نظر در ایران از روشهای مختلفی استفاده می شود. یکی از این روشها بهره برداری از سیلابها با استفاده از روش پخش سیلآب بر آبخوانها است. که مراحل تحقیقات تکمیلی و پایش عملکردهای آن در زمینه های مختلف در دست انجام می باشد.
اثر کود بیو لوژیک در حاصلخیزی خاک :
ارزش کود بیولوژیک به دلیل سه خاصیت مهم ان است : تغذیه ای و شیمیایی ( از نظر میکرو ارگانیزم خاک ) و خواص فیزیکی و بهبود خواص بیولوژیک
- این نوع کود وقتی به خاک داده می شودمانند یک کود NPK عمل می کند ( 25% ـ 5%25% ) . یعن رای هر مقدار 25 کیلو ازت و 5 کیلو پتا اکسید فسفر و 25 کیلو پتاس فورا در اختیار گیاه قرار می دهد ولی مهمتر ان است که همین مقدار ازت و پتاسیم و 20 کیلو پنتا اکسید فسفر نیز در طول مدت طولانمی به تدریج ازاد و اماده جذب گیاه می شود . غیر از سه عنصر پر مصرف اصلی ، مقادیر چشمگیری از عناصر دیگر از جمله منیزیم و گوگرد و آهن و روی و مس وبر و غیره در اختیار گیاه گذاشته می شود .
حاصلخیز کردن خاک جهت کشت گندم
مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . .
تهیه ی زمین برای زراعت عمومی. . . . .
واکنش خاک . . . . . . . . . . . . . .
خاک شنی و خاک رسی. . . . . . . .
خاک آهکی . . . . . . . . . . . . . .
خاک هوموس ی . . . . . . . . . . . . .
خاک مزرعه ی گندم . . . . . . . . .
اثرات مصرف کود ....... . . . . ..
پروتئین دانه ی گندم تحت تأثیر ازت تحتانی
خاک . . . . . . . . . . . . . . . .
بررسی اثرات مقادیر و منابع کود های— شیمیایی. . . . . . . . . . . . . . .
افزایش ارزش غذایی گندم . . . . . .
اثر مصرف مواد آلی از منابع مختلف. .
. . . . (CCC)اثر کلروکلین کلراید
بررسی بالانس (توازن)پتاسیم . . . .
روش بیو تکنولوژی و جدید برأی حاصلخیزی زمینهای کشاورزی :
استفاده از کپسول های بیو لوژیکی با نام BIODEGRANDABILI در خاک سبب حاصلخیزی سریع زمینهای کشاورزی میشود
براساس گزارش خبر گذاری انسا از رم ، استفاده از کپسول یاد شده سبب حاصلخیز ماندن زمین های کشاورزی برأی مدت زمان طولانی و جلوگیری از رویش علف های هرز می شود . با پاشیدن این کپسول پودر بر روی زمن های کشاورزی می توان باعث حاصلخیزی خاک شد .
نقش مواد آلی در افزایش سطح حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه :
مقدمه: توان تولید و باروری خاک از فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی خاک است. توازن پایدار این فرایندها به همراه مدیریت مناسب بهرهبرداری از خاک موجب تداوم باروری میشود؛ هر گونه اقدام در جهت بر هم زدن این تعادل اثراتی جبرانناپذیر به دنبال دارد. از طرفی افزایش جمعیت با نرخ بیش از 2درصد در درازمدت شرایطی ناپایدار به وجود خواهد آورد. در بسیاری از کشورها، برای 50 تا 100 سال آینده، تولیدات کشاورزی باید دست کم سالانه 3 درصد رشد داشته باشد. تحقق این اهداف نیاز به بهرهبرداری بیشتر از مواد غذایی خاک دارد. مشکل اساسی رسیدن به این مقدار رشد در تولیدات کشاورزی میباشد که در آن کمیت منابع محیط و ظرفیت تولید اراضی و منابع آبی حفظ شود. مدیریت پایدار منابع و کاربرد فناوری مناسب در ارتباط با بهرهوری از منابع آب و خاک و منابع غذایی باید به گونهای باشد که هدف فوق تحقق یابد.
اهمیت حاصلخیزی خاک : حاصلخیزی خاک توصیفکننده توانایی و قابلیت خاک برای تامین شرایط رشد پایا، بهینه و مطلوب گیاه است. در گذشته حاصلخیزی خاک ، صرفاً تامین نیاز عنصری NPK بوده است. پس از آن اهمیت ماده آلی مورد توجه قرار گرفت و سرانجام بحث ریزمغذیها مطرح شد. سپس سیستم دینامیکی زیستی (Biodynamic System) مورد بررسی قرار گرفت که توسط دانشمندی آلمانی به نام Roudolph Steuner ارائه شد و کشاورزی به عنوان یک سیستم پایدار درون اکوسیستم معرفی گردید و نام آن از واژه یونانی »بیو« که به معنی» انرژیزیستی« است، گرفته شده است. در این سیستم جانور ان به عنوان یک قسمت از اکوسیستم کشاورزی در نظر گرفته شدهاند. استانداردهای بیودینامیک محدودتر از کشاورزی آلی بود و در کشاورزی بیودینامیک متدهایی شبیه به هومیوپاتی کنونی رایج بوده است و سرانجام بحث کشاورزی آلی مطرح شد (Smith ، 2002).
هر چند استفاده از کود های معدنی ظاهراً سریعترین و مطمئنترین راه برای تامین حاصلخیزی خاک به شمار میرود، لیکن هزینه های زیاد مصرف کود ، آلودگی و تخریب محیط زیست و خاک ، نگرانکننده است. بنابراین، استفاده کامل از منابع گیاه ی غذایی قابل تجدید موجود )آلی و بیولوژیکی ( به همراه کاربرد بهینهای از مواد معدنی، نقش مهمی در جهت حفظ باروری، ساختمان و فعالیت حیاتی خاک ایفا میکند. در ایران با اقلیم غالب خشک و نیمه خشک نه تنها خاک ها عموماً از نظر مواد آلی فقیر بوده) کمتر از یک درصد ( بلکه به جهت بالا بودن دما، ثابت نگهداشتن و حفظ مقدار ماده آلی خاک بسیار دشوار میباشد. مواد آلی خاک یکی از اجزاء بسیار مهم ان است أه به طور مستقیم و غیر مستقیم تغذیه گیاه ، رشد و تولید محصول را تحت تاثیر قرار می دهد .
علاوه بر آن با توجه مشکل یارانهای کود های شیمیایی، هدف دستیابی به افزایش عملکرد هکتاری، علاوه بر ترمیم مواد آلی خاک ها میباشد که مستلزم حمایتهای عملی دولت و نیازمند عزم ملی میباشد چرا که علاوه بر ترویج فرهنگ مصرف کود های آلی در کشاورزی، نیاز به تولید انبوه این کود ها میباشد.
سلامت و کیفیت خاک : مواد آلی به علت اثرات سازندهای که بر خصوصیات فیزیکی) پایداری خاک دانهها (، شیمیایی )افزایش ظرفیت نگهداری عنصری ( و بیولوژیکی) اکتیویته بیوماس میکروبی (دارد، به عنوان رکن باروری خاک شناخته شده است. به طور خلاصه نقش ماده آلی در تامین سلامت و کیفیت خاک را میتوان به شرح زیر بیان داشت:
1ـ منبع کربن و انرژی برای میکروارگانیسمهای خاک ، 2ـ منبع عناصر غذایی نظیر نیتروژن، گوگرد، فسفر و … ، 3ـ پایداری و نگهداری ذرات خاک به عنوان خاک دانه یا خاک واحد و کاهش خطر فرسایش خاک ، 4ـ توسعه تخلخل خاک و افزایش ظرفیت نگهداری هوا و آب و تسهیل توسعه و رشد ریشهای، 5ـ حفظ و ابقای عناصر غذایی و جلوگیری از هدررفت آنها با افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) و ظرفیت تبادل آنیونی (AEC)، 6ـ جلوگیری از فشردگی و تراکم خاک با پائین نگهداشتن وزن مخصوص ظاهری و ممانعت از ایجاد قشرها و پوستههای سخت، ترک و گسل، 7ـ افزایش قابلیت خاک ورزی و تغییر در خصوصیات خاک مثل کاهش چسبندگی، افزایش نفوذپذیری و نرمی خاک ، 8ـ ابقای کربن از اتمسفر و دیگر منابع، 9ـ کاهش اثرات محیطی منفی مثل اثر حشرهکشها، فلزات سنگین و بسیاری از آلایندههای دیگر، -10 افزایش قدرت بافری خاک و مقابله با تغییرات سریع اسیدیته خاک و - -11 افزایش سرعت نفوذ آب در خاک و کاهش تولید رواناب.
اثر مواد آلی بر حاصلخیزی و باروری خاک : همانگونه که ذکر شد توان باروری خاک حاصل اثرات سازنده فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است. لذا مناسب خواهد بود تا به طور اختصار اثرات مواد آلی بر این ویژگیها مورد بررسی قرار گیرد.
ویژگیهای فیزیکی خاک : ویژگیهای فیزیکی خاک که از عوامل مهم و مشخصکننده رشد گیاه ان می باشند، خود تابع عوامل مختلف است. در این بحث اثر متقابل مهمترین خواص فیزیکی خاک و ماده آلی مورد بررسی قرار میگیرد.
اثر طرح پخش سیلآب بر نفوذ پذیری و حاصلخیزی خاک :
کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یک معضل عظیم و بحرانی می باشد. در حال حاضر این مشکل به شکلهای گوناگونی این مناطق را تهدید می کند. راههای مختلفی جهت مبارزه با این معضل وجود دارد که کشورهای درگیر به روشهای مختلف و با مدیریت های گوناگون با آن برخورد می کنند
اثر کود بیو لوژیک در حاصلخیزی خاک :
ارزش کود بیولوژیک به دلیل سه خاصیت مهم ان است : تغذیه ای و شیمیایی ( از نظر میکرو ارگانیزم خاک ) و خواص فیزیکی و بهبود خواص بیولوژیک
- این نوع کود وقتی به خاک داده می شودمانند یک کود NPK عمل می کند ( 25% ـ 5%25% ) . یعن رای هر مقدار 25 کیلو ازت و 5 کیلو پتا اکسید فسفر و 25 کیلو پتاس فورا در اختیار گیاه قرار می دهد ولی مهمتر ان است که همین مقدار ازت و پتاسیم و 20 کیلو پنتا اکسید فسفر نیز در طول مدت طولانمی به تدریج ازاد و اماده جذب گیاه می شود . غیر از سه عنصر پر مصرف اصلی ، مقادیر چشمگیری از عناصر دیگر از جمله منیزیم و گوگرد و آهن و روی و مس وبر و غیره در اختیار گیاه گذاشته می شود .
تذکر : ( منیزیم نیز باعث حاصلخیزی خاک می شود . منیزیم یکی از عناصر تشکیل دهنده کلروفیل است . و وجود ان برأی تشکیل کلروفیل در گیاه ان ضروری است . منیزیم جزء ساختمان کلروفیل است و ماده محرکه انزیمهاست .
چندی از راهای افزایش حاصلخیزی خاک :
نقش ازت در گیاه ان و حاصلخیزی خاک :
ازت جز ساختمان کلروفیل بوده و در اثر کمبود ان گیاه به زردی می گراید که این زردی ابتدا از برگهای پایینی و مسن شروع می شود .
کود اوره دارای 46 در صد ازت می باشد . از ترکیب امونیاک و گاز کربنیک به دست می اید و در صد ازت ان دو برابر ازت سولفات امنیوم می باشد .
شبدر قادر به تثبیت ازت از طریق همزیستی با ریزو بیوم است .
مصرف کود های ازتی جذب فسفر توسط گیاه را افزایش می دهند .
کود های ازتی به دلیل حلالیت زیاد از ابشوئی تلف شده بنابراین کود های ازتی را هرچه نزدیکتر به زمان کاشت و زمانی مه نیاز گیاه به ازت زیاد است مصرف شود .
معمولا کود های ازته مقداری هنگام کاشت و مقداری به صورت سرک و پس از کاشت مصرف می شود .
کود ازتی با افزایش میزان شاخ و برگ و تعرق و نازک کردن اپیدرم حساسیت گیاه به بیماری را افزایش می دهد .
سولفات امونیوم دارای 21% ازت و 24 % گوگرد می باشد .