عناب

Zizyphus jujuba mill اسم علمی: 
jujub اسم انگلیسی:
Rhamnaceae خانواده: 
گیاه شناسی :
عناب درختچه ای است با شاخه های کوتاه یا درختی به ارتفاع 6 تا10 متر (به ندرت 15 متر) پوست تنه آن ناهموار , چوب آن بسیار محکم و به رنگ قهوه ای است .
برگهای زیبای آن ساده و قلبی شکل می باشد و در دو طرف شاخه به صورت متناوب قراردارد .
برگها در بعضی رقم ها صاف و در بعضی دیگر دندانه دار است . سطح فوقانی برگ ، سبز تیره و سطح تحتانی آن سبز روشن می باشد .
در کنار هر برگ دو خار وجود دارد که از تغییر شکل گوشوارکها حاصل شده است .
درعناب دو نوع شاخه وجود دارد تعداد زیادی از شاخه ها خزان کننده و به عبارت دیگر در فصل زمستان همانند برگها از درخت جدا شده و به زمین می ریزد.
برخی دیگر از شاخه ها دائمی بوده و باعث رشد سالانه درخت می شود این شاخه ها که قطورند خود دارای تعدادی شاخه خزان کننده نیز هستند .
گلهای عناب دوجنسی هستند و دارای پنج کاسبرگ ، پنج گلبرگ ، پنج پرچم و دو برچه می باشند این گلها معطرند و به وسیله حشرات گرده افشانی می شوند تک درختان عناب نیز محصول طبیعی می دهند و این نشانه خودباروری آن است .
"در گلهای عناب پرچم ها بالاتر از کلاله قرار دارند و این امر به گرده افشانی کمک می کند ."
گلدهی ومیوه دهی عناب در چند مرحله متوالی صورت می گیرد .
گلهایی که دراواخر فصل رشد تشکیل می شود زمان لازم را برای تشکیل ، رشد ونمو و رسیدن میوه به دست نمی آورند .
میوه ها شفت ، بیضوی تاکروی به رنگ قرمزتیره یا متمایل به مشکی ، گوشت میوه سفید و شیرین مزه و خوراکی، میوه گیاه بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهد .
میوه عناب را باید پس از رسیدن کامل در پاییز جمع آوری کرد .
میوه های خشک عناب شبیه خرما است به همین دلیل به آن خرمای چینی نیز می گویند .
ترکیبات شیمیایی:
عناب دارای لعاب فراوان ، مواد قندی مختلف،72/2 تا43/6 درصد است .c مواد پروتئینی املاح آلی و ویتامین
از عصاره آبی چوب آن ، یک ماده قابل تبلور به نام اسید زی زیفیک ، تاننی به نام اسید زی زیفوتانیک و نوعی ماده قندی به دست می آید .
هسته عناب دارای روغنی شامل اولئیک اسید ، اینولئیک اسید ، پالمتیک اسید ، فیتوسترول می باشد .
خواص دارویی :
عناب تازه مانند میوه های دیگر مصرف می شود و اثر ملین دارد .
عناب خشک بهتر از عناب تازه است و طبیعت معتدل متمایل به سرد دارد .
خاصیت غذایی عناب کم است ولی در عوض حرارت را فرو می نشاند و خنک است، خون را صاف کرده و پاک ولطیف سالم می سازد و به عنوان برطرف کننده سرفه و گرفتگی صدا توصیه می شود .
حضرت علی (ع) فرموده اند : عناب خواب آور است و بی خوابی را برطرف می کند و تب را می برد هسته عناب خواب آور است خستگی شدید را برطرف می کند رشد موی سر را زیاد می کند.
آب عنا ب با کاهو برای درمان سرطان مفید است برگهای آن بند آورنده خون و تب بر هستند .
ریشه گیاه در درمان سوءهاضمه مفید است .
جویدن برگ تازه عناب به دلیل وجود ماده ساپونین در برگها حس چشایی را موقتا مختل می کند و از این خاصیت برای عدم احساس مزه نامطبوع بعضی داروها می توان استفاده کرد .