نقش پيوند در بهبود عملكرد كمي و كيفي دو رقم گوجه فرنگي تحت شرايط شور
مواد و روشها
اين تحقيق با استفاده از سيستم هيدروپونيك در گلخانه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان اجرا
گرديد
. رقم گوجه فرنگي مورد استفاده از ارقام رايج در منطقه به نام هاي حمرا و كوين انتخاب گرديد. كه بربا استفاده از روش اسكنه اي پيوند شد
.. AR- روي يك پايه تجاري مقاوم به شوري گوجه فرنگي به نام 9704هاي در حدود
EC ميباشد كه به ترتيب NaCl ،( ميلي مولار ) mM 30 و 60 ، تيمار هاي شوري نيز شامل 3 تيمار 0بذور پايه و پيوندك در گلدان هاي پلاستيكي پر
.(Romer et al., را ايجاد مينمايد ( 2000 dSm-1 8/ 5/3 و 3 ،2/3شده با پرليت در اواسط آذرماه و در شرايط گلخانه كشت گرديد
. آبياري گلدانها نيز توسط محلول غذاييصورت گرفت
. 25 روز بعد از جوانه زني و در مرحله مشخص عمليات پيوند توسط روش Hoagland استانداردرايج اسكنه اي انجام شد
. سپس بوتههاي پيوند شده براي التيام زخم محل پيوند در گلخانه توسط كيسه پلاستيكياولين كارگاه فني ارتقاء كارايي مصرف آب با كشت محصولات گلخانهاي
۴شفاف براي افزايش رطوبت نسبي و جلوگيري از تعرق برگ ها قرار گرفتند
. در حدود 15 روز بعد از پيوند بوته هابه گلدان هاي اصلي در گلخانه منتقل گرديد
. .هر كرت آزمايشي شامل 3 بوته گوجه فرنگي بوده كه هر يك نيز درگلدان پلاستيكي بزرگ به عنوان يك پلات آزمايشي قرار گرفتند
. تعداد كل پلاتهاي آزمايشي با احتساب 3 تيمارشوري
12 پلات بودند كه در يك طرح استريپ پلات در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار به مدت 1 سالمورد بررسي قرار گرفت
. تيمار هاي شوري به عنوان عامل افقي و تيمار هاي پيوند به عنوان عامل عمودي در ايناستفاده گرديد كه با استفاده از
Hoagland طرح اعمال گرديد. براي تغذيه بوته ها نيز از محلول غذايي استانداردلوله و قطره چكان به گلدان ها منتقل شد
. .تيمار هاي شوري مورد نظرنيز به صورت مرحله اي و در طي 6 روز بابه ميزان مورد نظر رسانده شد
. صفات مورد بررسي در اين آزمايش شامل: عملكرد NaCl اضافه نمودن مقدار كافيبوته، متوسط وزن ميوه ها،در صد مواد جامد محلول در ميوه
(بريكس)، ،ميزان اسيد اسكوربيك در ميوه، ميزانآنيونها و كاتيون هاي اصلي شامل
: يون هاي كلسيم، پتاسيم، سديم، كلر و نيترات در ميوه بود.نتايج و بحث
باعث كاهش عملكرد معنيدار در عملكرد ميوه در هر بوته و متوسط وزن ميوه ها در مقايسه با تيمار هاي Ec= 8/3ديگر گرديده ولي تفاوت معنيداري ميان بوته هاي پيوندي و غيرپيوندي در مورد متوسط وزن ميوه ها و تعداد ميوه
در بوته وجود نداشت
. عملكرد كل ميوه در مورد بوته هاي پيوندي به طور معني داري بيش از بوتههاي غيرپيونديبود
. در نتايج قبلي در مطالعات آب آبياري بر روي گوجه فرنگي در خاك هاي dSm-1 2/ در رقم حمرا در شوري 3بود كاهش عملكرد قابل توجهي را نشان نداده
dSm-1 شني با محلول هاي آبياري كه داراي هدايت الكتريكي 5آبياري شده و كاهش عملكرد كمي
dSm-1 است. بوته هاي گوجه فرنگي حتي با محلول هاي غذايي داراي شوري 8اين تفاوتهاي مشاهده شده احتمالا مربوط به حساسيت متفاوت ارقام
.(Martinez et all., را نشان دادهاند ( 1987مورد استفاده نسبت به شوري ميباشد
. به همين علت هم رقم حمرا در اين مطالعه عملكرد بيشتري نسبت به كوينداشته است
. dSm-1 2/ در شوري 3نشان نميدهند
(جدول 1) ولي در عين TSS بوته هاي پيوندي و غير پيوندي اختلاف معني داري را در مورديكي از فاكتور هاي موثر در كيفيت ميوه گوجه
TSS . 8 دسي زيمنس بيشتر است / در شوري 3 TSS حال ميزانفرنگي است و همانگونه كه مشاهده شد با افزايش شوري ميزان آن افزايش يافته است بنابر اين آبياري با آب داراي
.(
Martinez et all., شوري متوسط به منظور افزايش كيفيت ميوه گوجه فرنگي پيشنهاد مي گردد ( 1987ثابت مانده در حالي كه با
dSm-12/ غلظت اسيد اسكوربيك در عصاره ميوه در تيمار هاي پيوندي با شوري 3افزايش معني داري براي رقم حمرا پيوندي را نشان مي دهد
. در مورد ليكوپن ، dSm-1 8/ 5 و 3 / به 3 EC بالا رفتنو بتاكاروتن بطور كلي شوري هيچگونه اثر معنيداري بر روي اين دو پيگمنت نداشته ولي پيوند اثر بسيار معني
-داري خصوصا بر ميزان ليكوپن در تمامي تيمار هاي شوري نشان ميدهد
. به طور يكه ميزان ليكوپن در ميوه هايدو برابر بوته هاي غير پيوندي بوده است
. اين نتايج نشان ميدهد كه پيوند dSm-1 2/ رقم حمرا پيوندي در 3(
خصوصا در مورد رقم حمرا) باعث افزايش ارزش تغذيه اي (ليكوپن و بتاكاروتن) گوجه فرنگي ميشود. غلظتآنيون ها و كاتيون ها در ميوه در جدول
2 آمده است. ميزان نيترات در مورد بو ته هاي پيوندي و غير پيوندي دركاهش نشان ميدهد
. ميزان يون هاي كلر و سديم نيز به تدريج با افزايش شوري افزايش مييابد. dSm-1 8/ شوري 3با غلظت بيشتري در بوته هاي غير پيوندي نسبت به بوتههاي پيوندي
dSm-1 8/ ولي هر دو يون مذكور در شوري 3وجود دارند
.آبياري با آب شور باعث افزايش عطر و شيريني ميوه ميگردد
. گزارش گرديده كه افزايش ميزان يون كلر و سديمبه
.(Doraia et all., در ميوه باعث رغبت بيشتر مصرف كننده شده و شيريني و طعم ميوه افزايش مييابد ( 1987همين دليل ميوه هاي حاصل از بو ته هاي پيوندي مي توانند داراي ارزش تغذيه اي بيشتري باشند
.