قارچ صدفی

قارچ صدفی

سه عامل مهم در کشت قارچ: اسپان، بستر، محیط

در این درس به شرایط محیطی و بستر مناسب خواهیم پرداخت و مختصری نیز در مورد اسپان و تهیه آن بحث خواهیم کرد و در درس بعد به طور کامل راجع به تهیه اسپان خواهیم پرداخت.

اسپان:

شکلهای مختلف اسپان: دانه ای، مایع، قرص، پودر، آگار

آگار، ماده ای ژلاتینی است که از گونه های مختلف Rodophyceae یا جلبکهای قرمز استخراج می شود. البته از دیگر گونه های جلبک قرمز نیز می توان بهترین آگار را تهیه کرد. برای تولید آگار از جلبکها (سخت و نرم) آنها را به آرامی برای حدود 12 ساعت (مرحله اول) می جوشانند و بعد محلول حاصل را با پارچه زبر و پارچه نرم ***** می کنند. جلبکها را دوباره برای مدت 10 ساعت می جوشانند و مایع ***** شده آن را پس از رنگبری در ظروف مستطیلی شکل تا بستن ژل نگه می دارند. مرحله بعد از تهیه ژل انجماد و خشک کردن آن است که حدود یک هفته وقت نیاز دارد....

اسپان را می توان در خانه تولید کرد. تولید اسپان یک فرایند تقسیم سلولی است. برای تولید اسپان به یک محیط کشت احتیاج داریم. محیط های کشت مختلفی وجود دارد که در اینجا به چند مورد اشاره می کنیم.

آگار ماده ای است که برای تولید محیط واسطه با مواد غذایی ترکیب می شود. خیلی ها خواهند گفت که من از آگار برای تولید اسپان قارچ استفاده می کنم که این جمله اشتباه است. برای مثال آگار مالت عصاره مالت است که با آگار مخلوط شده است و آگار سیب زمینی پودر سیب زمینی است که با آگار مخلوط شده است. فرمولهای زیادی برای درست کردن آگار وجود دارد که در اینجا ما در مورد اساس صحبت خواهیم کرد و به شما اجازه خواهیم داد تا با آزمایش دستورالعمل مطلوب خود را برای تولید قارچ پیدا کنید.

انواع محیط کشت:

آگار سیب زمینی(PDA)، مالت آگار(MDA) و ...

محیط کشت آگار سیب زمینیhttp://www.pacyrus.com/forum/images/smilies/frown.gifPDA)

مواد لازم: 250 گرم سیب زمینی، گلوکز 20 گرم، آگار 15 گرم، آب مقطر 1 لیتر

روش تهیه اسپان با آگار سیب زمینی:

مرحله اول: 250 گرم سیب زمینی را شسته، آنها را به صورت مکعب های 2/1 Cm ببرید. سپس آنها را در 1 لیتر آب مقطر به مدت 15 دقیقه بجوشانید. 15 گرم آگار ببه این عصاره اضافه کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه بجوشانید. 20 گرم گلوکز و 5 گرم عصاره مخمر به آم اضافه کرده، اجازه دهید که در آن حل شده و محلول سرد شود. سپس 50 تا 60 میلی لیتر از آن را در یک بطری مسطح ریخته و دهانه آن را با پنبه مسدود کنید و با پارچه یا نوار محکم ببندید. آنها را در یک زودپز در فشار 15 - 18 Kg/Cm2 به مدت 30 دقیقه استریل کنید. بطری ها را کج کرده تا آگار جامد شود.

مرحله دوم: یک قارچ تازه را به دو نیم تقسیم کرده، با استفاده از یک سوزن استریل قطعه ای کوچک از بافت قارچ را جدا کرده، بافت را وارد بطری نموده و در آن را با پنبه و پارچه می بندیم. لقاح در دمای 20-24 درجه سانتی گراد در نور کم به مدت 2 تا 3 هفته انجام می شود.

مرحله سوم: برای تولید بذر باید از یک نوع دانه استفاده کنید(سورگوم یا تخمه آفتابگردان و ...). برای این کار دانه ها را شسته سپس آنها را به مدت یک ساعت جوشانده و سپس سرد می کنیم. 1% دولومیت برای چسبیدن دانه ها به هم اضافه می کنیم. سپس بطری را به میزان 4/3 پر کرده و درب آن را با پنبه و پارچه می بندیم و به مدت 45 دقیقه استریل می کنیم. اکنون اسپان را اضافه کرده و شیشه را در یک جای مناسب در دمای 24 درجه سانتی گراد نگهداری می کنیم.

روشهای دیگری نیز وجود دارد که در درس بعدی به طور کامل به آن می پردازیم.

بستر کشت:

بستر کشت مانند خاک برای رشد گیاهان ضروری است. ترکیب مواد موجود در بستر می تواند شرایط رشد قارچ را فراهم کند

gavad

2008/9/14, 08:30 AM

روش تولید قارچ صدفی

ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل آماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد منتقل میکنیم. قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظررطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد و ... جهت کسب اطلاعات بیشتر به بخش پرورش قارچ مراجعه نمایید

مکانهای مناسب برای تولید قارچ صدفی

شما میتوانید قارچ صدفی رادر هر نقطه از ایران کشت کنید . برای این منظور فقط نیاز به یک فضای مسقف دارید تا شرایط مورد نیاز تولید را کنترل کنید .کشت وپرورش قارچ صدفی بسیار ارزان وکم هزینه است ومیتوان در گوشه ایی از پارکینگ ،انباری یا اتاقک بلا استفاده ایی آنرا تولیدکرد . اصولا قارچ صدفی رطوبت بسیار بالایی برای رشد نیاز دارند ودردمای معمولی( بین 20-30 درجه سانتی گراد) وکمی نور ، رشد قابل توجهی دارد . قارچ صدفی به راحتی میتواند برروی کاه گندم وجو ، تفاله چای ، ، پوست غوزه پنبه ، بقایای زیتون ، بقایای نیشکر ، درخت در حال پوسیدن و بسیاری از مواد لیگنوسلولزدار رشد کند ولی کاه معمول ترین ، ارزانترین و دردسترس ترین ماده برای تولید قارچ صدفی است

فیزیولوژی رشد قارچ صدفی قارچ صدفی بر روی بقایای کشاورزی رشدکرده وآنها را کلونیزه کرده وبه بازیدیو کارپ یا کلاهک تبدیل میکند. به گونه ای که قادراست این مواد راقبل از تخمیر کاملا تجزیه نموده ومورد استفاده قرار دهد . آنچه در مورد قارچ صدفی مهم و قابل توجه است ، تبدیل توده سابستریت بستر به اندامهای باردهی قارچ وراندمان بیولوژیکی آن است که اغلب در حدود 100 درصد عمل میکند که از نظر تولید قارچ در دنیا حداکثر میزان تولید محسوب می شود

کیت قارچ چیست ؟

کیت قارچ به شما امکان پرورش قارچ خوراکی رادر منزلتان می دهد شما می توانیداز فضاهای غیرقابل استفاده درمنزل مانند : پاسیو، گوشه ای از حمام ، بالای کمدو کابینت ، پارکینگ انباری ، وهرمکان دیگری ( دارای کمی نور بوده وتهویه مناسبی هم داشته باشد) که در همه منازل وجوددارند وتقریبا استفاده مفیدی ازآنها نمی توان کرد در جهت کمک به اقتصادوسلامت خانواده قارچ صدفی تولید نمائید. شما می توانید به روشی ساده وآسان وباکمترین هزینه قارچ صدفی مورد نیازتان را در منزل پرورش دهید.شما برای تولید کیت دقیقا مانند روش تولید قارچ صدفی که در بالا ذکر شد عمل کنید . سپس یک کیسه زباله یا کاور لباس کاملا تمیز که چند سوراخ نیز برروی آن ایجاد کرده اید روی کیت بکشید وروزانه چندین بار آب اسپری نمایید

روش نگه داری از قارچ صدفی

ابتدا مواد سابستریت ( مانند کاه گندم ، برنج و ...) را در آب می جوشانیم تا کاملا استریل شوند . سپس با بذر قارچ صدفی تلقیح نموده ودر داخل کیسه های پلاستیکی که از قبل آماده کرده ایم میریزیم و به اتاق رشد یا اتاق انکوباسیون منتقل میکنیم. در صورتیکه محیط مناسبی فراهم کرده باشید و تنش حرارتی و رطوبتی نداشته باشید قارچ صدفی معمولا پس از سه هفته نمایان می شود . در صورتیکه اتاق مورد نظر شرایط مناسبی از نظر رطوبت ، دما ، نور و ... داشته باشد واز بذر مرغوب استفاده شود ، کیسه ها ( کمپوستها ) تا مدت سه ماه به طور اقتصادی قارچ تولید خواهند کرد.هر کیسه در طول دوره سه ماهه بین سه تا شش کیلو قارچ تولید خواهد کرد پرورش قارچ صدفی شامل دو مرحله است : 1- مراقبت تا ظهور کلاهکهای قارچ 2- مراقبت از قارچها تا رشد کامل آنها

در مرحله اول ، قارچ نیاز به نور ندارد ومی باید در محلی نسبتا تمیز و در دمای معمولی(20-30درجه سانتی گراد) نگه داری شود. در این مرحله درون کیسه ها دراثر رشد میسلیوم قارچ صدفی ، سفید شده وتمام درون کیسه را پر می کندواین پایان مرحله اول است

پس از گدشت بیست الی بیست وپنج روز از تاریخ تلقیح ، قارچ صدفی شروع به رویش بیرونی یا تشکیل کلاهک می کند که در واقع آغاز مرحله دوم مراقبت است .در این مرحله قارچها نیاز به نور،تهویه مناسب هوا و همچنین رطوبت دارند. دراین مرحله بر روی پلاستیک شیارهایی به صورت عمودی ایجاد نمائید تا قارچها اندام زائی خارجی نموده و رشد نمایند.

مشکلات احتمالی درپرورش ونگه داری قارچ صدفی:

لازم به ذکر است قارچ صدفی بسیار مقاوم هستند وهیچ یک از موارد مذکور در زیر نمی توانند این قارچها را غیر قابل مصرف کنند زیرا کلیه مشکلات مذکور در زیر واکنشهای فیزیولوژیک قارچ صدفی در مقابل شرایط محیطی نا مناسب است که به محض تامین شرایط مورد نیاز مجددا قارچهای سالمی تولید خواهد کرد

1 - قارچها به شکل توده مرجانی رشد می کنند

علت : تهویه نامناسب - کمبود نور

رفع مشکل : کمپوستها رابه مکانی که دارای نور کافی وغیرمستقیم باشدمنتقل نمائید.قارچ صدفی نیازبه نور مستقیم وشدید ندارند نورفضای داخلآپارتمان و اتاقها با نور یک لامپ معمولی (800تا 1000لوکس در 12 ساعت ) کاقی است ضمنا برای مشکل تهویه نیز می توانیدهریک ساعت یکبار هوای سالن را تهویه کنید .

2 - قارچها دارای ساقه بلند و کلاهک ریز و بعضا فاقد کلاهک

علت : تهویه مناسب نیست و تجمع گاز کربنیک در محیط زیاد است.

رفع مشکل قارچ صدفی رای رشد نیاز به اکسیژن دارد که با تهویه مناسب ( هر یک تا دوساعت یکبار ) این مشکل حل میشود . بلند شدن ساقه ها بعضا به علت کمبود نور نیز عارض میشود

3 - قارچها چند سانتی متر بیشتر رشد نمی کنند

علت : - کلاهکهای قارچ در اثر کمبود رطوبت خشک شده اند - درکنار قارچهای قوی تر رشد کرده اند - برخی از قارچها از ابتدا ضعیف هستند

رفع مشکل : با افزایش کار رطوبت سازها میتوانید کمبود رطوبت راجبران نمائید ( رطوبت مطلوب بین90% -80 % است ) ضمنا کاهش دما به 18 درجه ( شوک حرارتی ) در این مرحله مفید است قارچهایی هم که در کنار قارچهای قوی تر رشد می کنند،قدرت رقابت با آنها را ندارند وطبیعی است که کوچک باقی بمانند. ضمنا قرار نیست تمام قارچها بسیار قوی و بزرگ باشند

4 - روی کلاهکها تیره و سیاه می شود

علت : نور موجود در فضای نگهداری قارچ صدفی بیش از حد نیاز قارچ است.

رفع مشکل : اگرکمپوستها را به مکانی با نور کمتر وغیر مستقیم منتقل نمائیدمطمئنا بازهم قارچهای سفیدرنگ و زیبایی تولید خواهید کرد.

5 - دیگر قارچ تولید نمی کند

علت : - توده داخلی کمپوستها خشک شده است . - قارچهای آن تمام شده وقدرت رویش ندارد .

رفع مشکل : قارچها نیز مانند تمام موجودات زنده برای ادامه حیات خود نیاز به آب دارند . وقتی آب توده داخلی کمپوست کاهش می یابد رشد نمی کنند.برای حل این مشکل توده داخلی کمپوست را از پلا ستیک خارج نموده به مدت 10-12 ساعت در داخل آب تمیز قراردهید. در این حالت یک جسم سنگین - و تمیز ـ برروی توده قراردهید تاکاملابه زیرآب فرورود .پس از آن از آب خارج کرده اجازه دهید آب مازادآنها خارج شود. سپس مجددا در داخل کیسه (بهتراست از کیسه دیگری استفاده بفرمائید )

ادامه نوشته

پرورش قارچ در منزل

پرورش قارچ در منزل

فصل کاشت:

 

بهترین موقع برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر است ولی چنانچه امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش وجود داشته باشد می توان قارچ را در ماههای دیگر سال تعمیم داد.

بطور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آنست و می توان آنرا در محیط تاریک پرورش داد و بجز نور مستقیم آفتاب، هر مقدار نور را تحمل می کند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه، بایستی تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین 15 - 10 درجه نگهداری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتریها، حشرات و قارچهای مضر باشد.

 

اطاق پرورش قارچ:

 

عرض اطاق پرورش بایستی بحدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه می گردد، براحتی عبور نمود( حدود 70 سانتی متر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر 180 سانتی متر در نظر می گیرند تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر 90 سانتی متر قرار می دهند. همچنین می توان قارچ را در جعبه های چوبی در اندازه 60 در 90 سانتی متر و عمق 20 تا 25 سانتی متر پرورش داد. به منظور صرفه جویی در هزینه اولیه می توان، هر طبقه را با تخته های سه سانتی متری به عرض 90 تا 180 سانتی متر پوشانده و کود را مستقیما کف هر طبقه ریخته و قارچ را در آن کاشت و به این طرتیب احتیاجی به جعبه های چوبی نخواهد بود. طبقه بندی ها معمولا در طول اطاق پرورش انجام می گردد. روی سطح زمین نبایستی طبقه ای مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین 15 سانتی متر و فاصله هر طبقه از هم 60 سانتی متر می باشد.

بطور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه در نظر می گیرند و چنانچه اطاق به حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه (دو طرفه) در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار می دهند بطوریکه دو راهرو به عرض 70 سانتی متر در دو طرف طبقه وسط، 180 سانتی متر باشد.

در یک اطاق بزرگ به طول 9 و عرض 5/6 متر می توان مساحتی در حدود یکصد متر مربع برای پرورش قارچ آماده نمود که از این سالن در هر فصل برداشت می توان استفاده نمود. و به 8 تا 850 کیلو قارچ دست یافت و چنانچه کاشت قارچ در جعبه های چوبی انجام گیرد تولید محصول از این میزان تا حدی بیشتر خواهد شد و در سالنی به ابعاد 5/9 و عرض 5/6 متر تعداد 180 جعبه جایگزین می گردد که محصول آن در یک فصل برداشت به حدود یک تن می رسد.

چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج به کود و محلیکه باید آنرا تخمیر نمود، متناسب می باشد. لذا ترجیح داده می شود یک محوطه بتونی به ابعاد 5/1 متر ساخته و در مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود در نظر بگیرند که فاضل آب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک به ابعاد 40 سانتی متر وارد نمود. کف مخزن اصلی را به ضخامت 15 سانتی متر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبه ای به ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم که شبکه سوراخهای آن 5/0 سانتی متر باشد بطوری قرار می دهند که از هر طرف با دیواره مخزن بتونی 25 سانتی متر فاصله داشته باشد و اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را از پهن اسبی مخلوط با کاه پر نموده و پهن را خوب متراکم نموده و سطح کود را نیز بطور کنبد مانند توده نموده تا آب باران به داخل توده کود نفوذ ننماید.

پس از 3 تا 4 روز به علت فعالیت باکتریهای تخمیر، درجه حرارت محیط توده به 70 درجه می رسد و مقداری از حجم توده کم می شود و در این موقع تمام توده کودی را که در مخزن قرار دارد برای هوادهی به محوطه مجاور توده برمی گردانند و در موقع برگرداندن کود بایستی سعی کرد حتی الامکان به تمام ذرات کود، هوا برسد تا اکسیژن مورد نیاز باکتریهای مخمر تامین گردد و پس از چند ساعت این توده را مجددا به داخل مخزن بذری ریخته و سطح آنرا با کاه بحد کافی انباشته تا سطح کود گنبدی شکل بشود. چنانچه در مخزن کوچک مجاور محل تخمیر فاضل آب جمع شده بوسیله سطل آنرا روی سطح کود می پاشند تا رطوبت توده تامین گردد مدت عملیات بین 15 - 10 روز به طول می انجامد و در این مدت 3 - 4 مرتبه بایستی کود برگردان بشود. و در خاتمه دوره سوم یا چهارم کود به رنگ قهوه ای تیره در آمده و ذرات آن ترد و شکننده شده و بوی مطبوعی از آن به مشام می رسد و چنانچه این شرایط در کود مشاهده نشود دلیل بر آن است که عملیات تخمیر به خوبی انجام نگرفته و در نحوه کار اشکالی وجود داشته است.

 

نحوه اسکلت بندی:

 

اسکلت بندی طبقات از نبشی 10 -12 که با ضد زنگ رنگ شده باشد و یا از الوار چهار چوب 10 سانتی متری ساخته می شود و بین ستونها چهار چوبی 5 سانتی متری پیش بینی می گردد. فاصله ستونهای عمودی از یکدیگر 5/1 متر و این فاصله در دو طرف بستر، بایستی حفظ گردد.

تهیه بستر برای پرورش قارچ:

 

بهترین ماده برای پرورش قارچ، پهن اسبی و کاه می باشد. برای تهیه کود جهت پرورش قارچ مقداری پهن اسبی و کاه را مخلوط نموده و در ابعاد مناسبی در حدود 3 متری آنرا انبار نموده و آنها را روی هم بخوبی بکوبید.(لگد کنید) تا متراکم شود بطوریکه از نفوذ باران به داخل آن جلوگیری گردد. پس از مدتی کوتاه عملیات تخمیر داخل توده کود شروع می شود و درجه حرارت محیط کود بالا می رود. همچنین می توان قبل از توده کردن کود مقداری آهک در حدود یک پنجم حجم پهن به آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. سپس آنرا توده نمود این عمل باعث می گردد که عمل تخمیر به تعویق بیافتد و در عین حال آمونیاک تولید شده را جذب و علاوه بر آن مقداری از رطوبت اضافی کود را جذب نماید. بعد از سه روز مجددا این توده را برگ و هوا داده و آنرا مانند دفعه اول، انباشته و روی آنرا بکوبید. سطح آنرا شیب دهید تا آب باران به داخل آن نفوذ نکند و این عمل به فاصله 4 - 2 روز، چهار تا شش مرتبه باید تکرار گردد. لازم به یادآوریست که چنانچه در مرحله اول به کود، آهک داده شده فاصله برگردان کود چهار روزه و در صورتیکه آهک داده نشده باشد فاصله برگردان کود دو روز می باشد.

باید توجه داشت که بایستی دقت و مراقبت در نگهداری میزان رطوبت و حرارت داخل توده به عمل آید. زیرا هر اندازه مقدار رطوبت پهن زیاد باشد، محیط داخل کود، اسیدی شده و کود غیر قابل استفاده می گردد. بخصوص در موقع برگردان کردن کود، چنانچه مشاهده شود که کود بسیار خشک است، بایستی مقدار کمی غبار آب روی آن پاشید، از علائم مشخصه میزان رطوبت کود، آزمایش آنست، چنانچه مقداری کود را در دست بفشارید، نبایستی قطرات آب، از لای انگشتان(در هنگام فشار دادن) بچکد و فقط کافی است در اثر فشار به کود، کف دست، تر بشود. پس از آماده شدن بایستی اطاق پرورش را مجهز نمود.

 

طرز کاشت قارچ در اطاق پرورش:

 

پس از آماده شدن کود آنرا به داخل سالن انتقال داده و روی سطح هر ردیف به ضخامت 15 سانتی متر کود را گسترده و سطح آنرا کاملا مسطح می نمایند و این عمل را بایستی خیلی به سرعت و بدون آنکه کود حرارت خود را از دست بدهد انجام داد. پس از تکمیل و انجام کار کلیه درها و منافذ را بسته و مدت چهار روز کود را بحالت خود واگذار کنید تا درجه حرارت کود و محیط اطاق بالا برود و حدود 54 تا 60 درجه برسد و این حرارت به مدت 30 -48 ساعت ثابت باقی بماند، بعد از آن درجه حرارت کود پائین آمده و به 54 درجه می رسد. این عمل را عرق کردن محیط کشت می نامند در حقیقت در این حرارت قسمت اعظم از محیط در اثر حرارت زیاد ضد عفونی شده و لارو حشرات و غیره از بین می روند.

از این تاریخ به بعد تا مدت 5 روز درجه حرارت محیط بستر 10 - 12 درجه پائین می آید تا آنکه درجه حرارت به 23 الی 24 درجه می رسد. این درجه حرارت برای کاشت قارچ مناسب خواهد بود.

 

اسپر آماده کاشت:

 

اسپر قارچ را نمی توان مستقیما کاشت زیرا امکان دارد همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی و غیر مفید وجود داشته باشد. بنابراین بایستی از اسپر آماده کاشت بنام اسپون که در محیط کاملا استریل، محفوظ و سلکته شده رشد کرده و به حالت خواب در آورده اند استفاده نمود.

طرز عمل و تهیه آن بدین ترتیب است که اسپر قارچ خالص شده را در محیط کاملا استریل آزمایشگاه قبلا پرورش داده، بطوریکه میسلیوم قارچ رشد خود را شروع نماید. سپس آنرا در حالت عقیم برده و مانع رشد بیشتر آن می شوند و در محیط کاملا استریل و محفوظ بنام اسپون قارچ به فروش می رسانند.

 

طرز کاشت اسپون:

 

یک قطعه اسپون را که در محیط بسته و کاملا استریل محفوظ است باز کرده و به دوازده قطعه کوچک تقسیم نموده و قبلا سطح خاک بستر را به فاصله 25 سانتی متر، قطعه چوبهای در خاک بستر فرو برده و علامت گذاری کنید. در محل هر سوراخ قسمتی از خاک را تا عمق 5 سانتی متر با وسیله ای خارج کرده و با دست چپ یک قطعه اسپون بجای آن گذاشته و روی آنرا بپوشانید بطوریکه عمق کاشت 3-5 سانتی متر از سطح خاک باشد و به همین ترتیب پیش بروید تا کلیه بستر کاشت شود.

 

پوشاندن سطح بستر:

 

ده تا چهارده روز بعد از تاریخ کاشت اسپون، بایستی سطح کشت را به وسیله یک لایه دو سانتی متری خاک استریل شده پوک و منفذدار پوشانده و کاملا آنرا مسطح و یکنواخت نمود. در این موقع درجه حرارت بستر بایستی 5/15 درجه باشد. باید توجه داشت که در موقع روکش کردن بستر، اسپون ها باید رشد خود را شروع کرده باشند و میسلیوم قارچ در اطراف محلی که اسپون کاشته شده رشد نموده و گسترش پیدا نموده باشند. در این موقع بوی مطبوع قارچ در محوطه و در محل بستر به مشام می رسد و در این موقع باید کاملا دقت شود تا به هیچ وجه، بستر کشت تکان نخورد و جابجا نشود و مخصوصا اگر تخته کف و طبقات شکم داده و یا قدرت نگهداری بستر خاک را نداشته باشد میسلیوم قارچ ها پاره شده و تمام محصول از بین می رود.

پس از پوشش نمودن سطح بستر، میسلیوم رشد سریع خود را شروع کرد و برای تسریع در رشد میسلیوم، درجه حرارت محیط بایستی بین 5/16 - 14 درجه باشد. در صورتیکه درجه حرارت محیط کشت خیلی بالا باشد، بکار بردن آهک در مخلوط خاک پوشش بستر صلاح نمی باشد.

 

شرایط برای پرورش و رشد قارچ:

 

تهویه:

 

تهویه در محیط اتاق کشت باید بطور یکنواخت انجام شود و نبایستی روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه در کلیه نقاط اطاق بطور یکنواخت باشد.

 

درجه حرارت:

 

چنانچه درجه حرارت بستر کشت به کمتر از 14 درجه برسد و درجه حرارت محیط اطاق به حدود 5/7 درجه برسد بایستی اطراف بستر را با پارچه ضخیم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محیط شود. برای سرعت رشد قارچ می توان درجه حرارت محیط را به 5/14 درجه رساند و میزان تهویه را بالا برد ولی باید دقت شود که جهت حرکت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.

 

رطوبت هوا و آبیاری:

 

ادامه نوشته

روش پرورش قارچ دکمه ای

: کلیه قارچها در دومرحله رشد می کنند: 1) مرحله رویشی یا اسپان ران2) مرحله زایشی یا مرحله بارگیری در این قسمت در مورد قارچ دکمه ای صحبت خواهد شد : مر حله اسپان ران:1) طول دوره : این مرحله 20 روز طول می کشد.2) دما : باید روی 25 درجه سانتیگراد تنظیم گردد.رطوبت : در حدود 75 درصد فیکس روش تهیه کمپوست قارچ دکمه ای : کمپوست سازی در دو فاز انجام می گیرد فاز I معروف به فاز تخمیر و فاز II معروف به فاز پاستوریزاسیون می باشد. فاز I : برای تهیه کمپوست فرمولهای متفاوتی وجود دارد که با توجه به مواد موجود در هر محیط تعیین می شود اما از فرمول زیر می توان در هر محدوده با کمی تغییرات استفاده کرد: ) کلش گندم 6000 کیلوگرم (محیط اصلی )2) کود مرغی 3500 کیلوگرم ( مکملها )3) ملاس 100 کیلوگرم ( مواد غذایی کنستانتره ) 4) اوره 100 کیلوگرم ( مواد شیمیایی )5) گچ هیدراته 400 کیلوگرم (مواد معدنی )روش تهیه بذر قارچ دکمه ای:1) روش تهیه سویه: می توان سویه مورد نظر را بصورت خالص خریداری نمود ویا از بهترین قارچهای رشد کرده در محیط تهیه نمود به این صورت که در ابتدا محیط کشتی مانند دکستروز آگار را طبق دستور روی قوطی آن تهیه کرد سپس 20 سی سی از آن را در یک پلیت ریخته و به مدت 15 دقیقه در اتوکلاو در دمای 121 درجه سانتیگراد و فشار 1.5 پوند بر اینچ مربع قرار داده وبعد از سرد شدن در شرایط استریل از بین پایه و کلاهک وهمچنین 2 سانتیمتر بالاتر از پایین پایه در روی آن قرار می دهیم وسپس بصورت بر عکس در انکوباتور در دمای 25 در جه سانتیگراد به مدت 14 روز می گذاریم که در این صورت کل پلیت پر از میسیلیوم می شود. 2) تهیه بذر: در ابتدا Kg 10 گندم دیم را به مدت 15 دقیقه در 15 لیترآب می جوشانیم ( بهتر است چند قطره مایع ظرف شویی در ان بچکانید ) سپس با شعله خاموش 15 دقیقه دیگر در آب بماندو بعد ان را در روی یک توری پهن کرده تا آب اضافی آن حذف شود سپس gr 120 گچ هیدراته (سولفات کلسیم ) و gr 30 گرم آهک هیدراته (کربنات کلسیم) بر روی آن ریخته و کاملا هم می زنبم سپس در کیسه های یک کیلویی ریخته و به مدت 2 ساعت در اتوکلاو در دمای 121 درجه سانتیگراد و فشار 1.5 پوند بر اینچ مربع قرار داده وبعد از سرد شدن در شرایط استریل از کمی از محتویات پلیت میسیلیوم دار را در کیسه ریخته وبه مدت 14 روز در دمای 25 درجه سانتیگراد انکوبه می کنیم که وقتی تمام گندمها سفید شدند آماده انتقال بر روی کمپوست می باشد

 

منبع: مرکز مقالات کشاورزی

روشهاي کشت قارچ صدفی

کشت در کيسه: يکي از رايج ترين روش ها در کشت قارچ در اکثر نقاط جهان است. بعضي از مزاياي آن به شرح زير است.
1- ريسک کمتري نسبت به روشهاي ديگر کشت دارد.
2- کنترل آسان آٿات و بيماريها
3- امکان کشت در تمام طول سال
4- بازگشت سريع سرمايه
5- سرمايه گذاري اوليه کم
6- امکان کشت در خانه
روش کار : ابتدا بستر خود را انتخاب نماييد
اگر از کاه استٿاده مي کنيد بهتر است ابتدا کاه ها را خرد کنيد ( کاه هاي خرد نشده نيز قابل کاشت مي باشند). براي ضدعفوني کردن کاه ها بايد آنها را بجوشانيد. براي اين کار بهتر است کاه ها را درون کيسه هاي پلاستيکي ريخته و آنها را به مدت 45 دقيقه در آب جوش قرا دهيد ( 45 دقيقه از زماني که آب به جوش مي آيد). کاه ها را به مکان تميز برده و 24 ساعت منتظر بمانيد تا آب اضاٿي آن خارج گردد .
رطوبت مطلوب به نحوي است که وقتي يک مشت کاه را در دست ٿشار مي دهيد چند قطره آب از آن بچکد. قبل از ريختن کاه ها (بستر ) در پلاستيک ( پلاستيک هاي خياري) بهتر است چند سوراخ در کٿ پلاستيک ايجاد نماييد.
کاههاي ضد عفوني شده را تا ارتٿاع حدود 20 – 30 سانتيمتر در داخل کيسه هاي پلاستيکي ريخته و با دست خوب فشرده نماييد، سپس بر روي آن يک لايه بذر بپاشيد و اين عمل را تا پر شدن کامل پلاستيک انجام دهيد. براي ٿشرده شدن کاه ها بهتر است يک سوراخ در وسط کيسه ايجاد نماييم و در نهايت درب پلاستيک را ببنديد. ميزان بذر هر کيسه بستگي به مقدار کاه و اندازه کيسه حدود 200-500 گرم مي باشد . ميزان رطوبت دما نور و ديگر شرايط در دوره هاي رشد بسيار مهم است .
کيسه هاي آماده شده را به مکاني تميز و ٿاقد آلودگي با حرارت 20-30 درجه سانتيگراد برده .ميزان دما در هفته اول بسيار مهم مي باشد .
بعد از سفيد شدن کامل پلاستيکها با ميسليومها ( 20 تا 30 روز بعد از کاشت ) پلاستيکها را با تيغ برش دهيد و يا آنها را به طور کامل از بسته جدا نماييد تا قارچها فضاي مناسب براي رشد داشته باشند. تامين رطوبت در اين دوره بسيار اهميت دارد. مناسبترين رطوبت هوا 85 تا 90 درصد مي باشد .
حداکثر تا يک هٿته بعد از برش پلاستيکها قارچهاي کوچک در بدنه بستر ظاهر و پس از چند روز بزرگ و قابل برداشت خواهند شد. بهترين زمان برداشت زماني است که لبه هاي قارچ به سمت بالا بر نگردد . براي برداشت قارچ مي توانيد ساقه قارچ را با دست گرٿته و بپيچانيد. در صورت رعايت کامل شرايط و حٿظ دما، نور، رطوبت و غيره با روش فوق مي توانيد 3-4 هٿته قارچ برداشت نماييد. فاصله کيسه ها از يکديگر حدود 30 سانتيمتر بايد باشد تا از تداخل کلاهکهاي قارچ با يکديگر جلوگيري گردد .
در مکان هاي کوچک براي حفظ رطوبت مي توانيد با اسپري نمودن بدنه بستر از خشک شدن آن جلوگيري کنيد و اگر چنانچه بدنه بستر خشک شد مي توان نسبت به آبياري آن اقدام نمود. براي بالا بردن ميزان رطوبت مي توانيد کف اطاق را دائما با آب خيس نماييد، بهتر است از دستگاه بخار ساز يا در صورت امکان از کتري آب جوش استفاده کنيد. براي تشکيل کلاهک و تغيير رنگ آن نور کافي لازم است. (مراجعه به درس قبل)
نور طبيعي اطاق، براي کشت کافي است. از ورود حشارت، بيماري ها و آلودگي ها به داخل مکان پرورش حتما ممانعت گردد و در صورت مشاهده مگسهاي ريز ( مگس سرکه ) نسبت به مبارزه با آنها اقدام گنيد.
در صورتي که بذر آماده استفاده مي کنيد به چند نکته بايد توجه کنيد:
1- کيسه نايلوني حاوي بذر (اسپان) قارچ سالم بوده و فاقد پارگي يا چسب خوردگي مي باشد.
2- دانه هاي اسپان(بذر) قارچ فقط به رنگ قهوه اي(رنگ غلات) يا سفيد(ناشي از رشد ريسه ها يا ميسليوم قارچ خوراکي) بوده و فاقد رنگ سبز يا سياه يا نارنجي( بيماري کپکي) مي باشد.
3- داخل نايلون بذر(اسپان) قارچ فاقد هرگونه قطرات آب مي باشد.
4- دانه هاي بذر (اسپان) قارچ حالت دانه بندي داشته و در صورت چسبيدگي با فشار دست به راحتي دانه دانه شود.
5- پنبه درب نايلون بذر(اسپان) قارچ سالم بوده و آلوده و کثيف نباشد.
در صورت تهيه بذر (اسپان) قارچ مناسب، امکان نگهداري آن در يخچال (دماي 4- 6 درجه بالاي صفر) تا 21 روز ميسر مي باشد.
کشت در قفسه يا تاقچه: (کشت در قفسه در يک نگاه) مرحله قبل از تخمير و آماده کردن بستر، پاستوريزه و پر کردن، بذر زني، دوره نهفتگي، ميوه دهي، برداشت محصول، تخليه
کشت در بطري: در اين روش بطري ها را از بستر پر کرده و آن را استرليزه کرده. آنها را در دماي 17-18 درجه سانتي گراد و رطوت 65-70 درصد قرار مي دهند. حدود 25-20 روز طول مي کشد که به مرحله ميوه دهي برسد.
کشت روي کنده درخت: (درمناطق معتدل) دو روش اساسي براي کشت قارچ روي قطعات درخت وجود دارد. کشت روي قطعات بزرگ چوب، کشت روي قطعات کوچک چوب در اين روش اسپان را روي قطعات درخت مي ريزند و در شرايط مناسب رشد مي دهند.

 

منبع: مرکز مقالات کشاورزی

 

قارچ خوراکی

قارچ خوراکی

قارچ از گياهانی است که شناخت آن بسيار مشکل می باشد . از اينرو محققين آنرا گياه منحصر بفردی می دانند که با هيچک از گياهان ديگر قابل قياس نبوده و مشخصات مخصوص خود داراست .

 

 

 

از آنجا که بعضی از قارچ ها سمی می باشند , گذشتگان بر اين باور بودند که قارچ گياه جادويی است که قدرتی فوق طبيعی و پايان ناپذير را داراست .

 

در مصر , مکزيک , چين , يونان و روسيه قارچ را می پرستيدند و برای آن احترام قائل بودند . به همين دليل در اکثر عيدها و جشنها ی مذهبی خود به نحوی از آن استفاده می کردند .

 

در يونان قديم , مداوای بسياری از بيماريها را منوط به استفاده از قارچ می دانستند معتقد بودند که مصرف آن , نيروی مضاعف در انسان به وجود می آورد و باعث شادابی و جوانی می گردد .

 

در مصر باستان قارچ را هديه ای با ارزش از سوی خدايان دانسته و معتقد بودند که بايد به آن احترام گذاشت . ضمن بررسی لوحه ها و کتيبه های مصری مربوط به سال 2600 سال قبل از ميلاد مسيح , معلوم شد که مصريان قديم , قارچ را گياه ((هميشگی))لقب داده بودند .

 

مصرف قارچ خوراک به عنوان غذا و دارو از اين هم دورتر رفته و به زمان انسانهای نخستين بر می گردد .

 

امروزه نيز پرورش انواع قارچ – برای مصارف خوراکی يا درمانی – از اهميت بسزايی برخورداراست . با وجود اين که قارچ از بقايای زايد گياهی تغذيه می کند , اما سرشار از پروتئين , کلسيم , فسفر , انواع ويتامين و اسيدهای آمينه ضروری برای بدن است .

 

با مصرف قارچ , ضمن تهيه غذاهای لذيذ و مقوی و ارزان , ميتوان کمبود پروتئين , ويتامينها , کلسيم , آهن و فسفر مورد نياز بدن را بويژه در کودکان و خانمهای باردار تامين کرد .

ادامه نوشته

کشت قارچ خوراکی

کشت قارچ خوراکی

به‌ همان‌ اندازه‌ که‌ محبوبیت‌ قارچ‌ در رژیم‌ غذایی‌ آمریکایی‌ افزایش‌ می‌یابد، علاقه‌مند ی برای ‌تخصص‌ یآفتن‌ در امور مربوط‌ به‌ قارچ‌، تبدیل‌ به‌ یک‌ سرگرمی‌ و نیز تجارتی‌ کوچک‌ می‌شود.امروزه‌ بسیاری‌ از فروشگاههای‌ انواع‌ گوناگون‌ از قارچ‌ها را عرضه‌ می‌دارند و روش‌های‌ مورداستفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند نوع‌ قارچ‌ معمول‌ دیگر، آنچه‌ در پی‌ می‌آید. شرح‌مختصری‌ است‌ از مواد و روش‌های‌ مورد استفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند قارچ‌خوراکی‌ کشت‌ شونده‌ی‌ معروف‌.
قارچ‌ چیست‌؟
قارچ‌، میوه‌ای‌ از تیره‌ی‌ رویندگان‌ قارچی‌ است‌؛ مشابه‌ سیبی‌ بر یکی‌ درخت.‌ بیشتر قارچ‌ها، به‌دلیل‌ تشکیل‌ کولونی‌ به‌ جذب‌ مواد مغذی‌ از چوب‌، برگهای‌ فرو آفتاده‌ و ترکیبات‌ موجود در خاک‌و غیره‌، قابل‌ مشاهده‌ نیستند. به‌ عنوان‌ یک‌ مجموعه‌، قارچ‌ها می‌توانند بر سطح‌ هر منبعی‌ که‌دارای‌ کربن باشد، به‌ شکل‌ لایه‌ای‌ رشد کنند. یک‌ گیاه قارچی‌ از تارهای‌ شاخه‌ شاخه‌ ولوله‌ای‌ شکل‌ متعددی‌ تشکیل‌ شده‌ است‌ که‌ Hyphae نام‌ دارند. مجموعه‌ Hyphae ها رامیسیلیوم‌ می‌نامند. بسیاری‌ از گیاهان‌ قارچی‌، که‌ برخی‌ از قارچ‌ها را نیز شامل‌ می‌شود،Soprophyte (پوده‌زی‌) هستند و غذای‌ خود را با تشکیل‌ کولونی‌ بر ترکیبات‌ ارگانیک‌ مرده‌بدست‌ می‌آورند. اگر یک‌ میسیلیوم‌ پژمرده‌ شود، همچنان‌ انرژی‌ کافی‌ را برای‌ باز تولید خود داراخواهد بود. هنگامی‌ که‌ ترکیبات‌ دما، رطوبت‌ نسبی‌، میزان‌ دی‌اکسید کربن‌ و...همگی‌ مناسب‌باشند، گیاهان‌ قارچی‌ ساختار پیشرفته‌ای‌ را سازمان‌ می‌دهند که‌ همان‌ قارچ‌ آشناست‌. قارچ‌ها،میلیون‌ها هاگ‌ را می‌پراکنند که‌ عملی‌ مشابه‌ دانه‌ی‌ گیاهان‌ دارند. شماری‌ از این‌ قارچ‌های‌پوده‌زی‌، برای‌ قارچ‌های‌ قابل‌ خوردنی‌ که‌ به‌ عمل‌ می‌آورند، کشت‌ می‌شوند.
برخی‌ از این‌ قارچ‌ها انگل هستند و بر گیاهان‌، جانوران‌ و یا سایر قارچ‌ها می‌زیند. برخی‌انگلها، بیماری زا و مضرند و برخی‌ نیز سودمند مشارکت‌ دو طرفه‌ی‌ قارچی‌ که‌ در ریشه‌ی‌ گیاهی‌زندگی‌ می‌کند (گیاهی‌ که‌ مواد قندی‌ قارچ‌ را تلقین‌ می‌کند) با آن‌ گیاه‌ (که‌ ترکیبات‌ آب ‌ را ازقارچ‌ دریآفت‌ می‌کند)، را Mycorrhiza می‌نامند. بسیاری‌ از قارچ‌ها، در رابطه‌ای‌ Mycorrhiza با درختان‌ به‌ سر می‌برند. و درست‌ به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ که‌ جنگلها نسبت‌ به‌ جویندگان‌ قارچ‌ بسیارسخاوتمند از: برخی‌ از قارچ‌ها، مانند پودکینی‌، ماتسوتا که‌ و چانتلوز، جزو قارچ‌های‌ میکور میزان‌هستند و به‌ هیچ‌ وجه‌ قابل‌ کشت‌ نیستند. مگر آنکه‌ خود آن‌ درختان‌ نیز کشت‌ شوند. این‌ قارچ‌ها،گاهی‌ اوقات‌ در فروشگاهها یآفت‌ می‌شوند؛ وانگهی‌ همگی‌ آنها از جنگل جمع‌آوری‌ شده‌اند.

ادامه نوشته

پرورش قارچ خوراکـی

 

پرورش قارچ خوراکـی
با ظرفیت 50 تن در سال
تیـرماه 1382

خـلاصــه طــرح
موضوع طرح : پرورش قارچ خوراکی به ظرفیت 50 تن در سال
محل اجرای طرح : قابل اجرا در سراسر کشور
سرمایه گذاری کـل: 8/889 میلیون ریال
سهم آوردة متقاضی: 8/89 میلیون ریال
سهم تسهیلات: 800 میلیون ریال
دورة بازگشـت سرمایه: 26 ماه

مقدمـه :

مواد پروتئینی ، یکی از مهم ترین اجزای مواد غذایی مورد استفاده انسانها است. نیاز طبیعی بدن انسان به این مواد ، مبین ضرورت استفاده آنها در سبد غذایی خانواده ها است. از دیرباز انواع گوشت ها، خصوصا گوشت قرمز‌ منبع اصلی تامین پروتئین موردنیاز انسان بوده است.

لکن در حال حاضر ، به واسطه تغییر روش زندگی از سنتی به ماشینی و کاهش تحرک افراد در زندگی روزمره ، استفاده از گوشت قرمز بدلیل دارا بودن مقدار زیادی مواد چرب رو به کاهش نهاده و در عوض، استفاده از مواد غذایی ای که با داشتن مقدار کافی پروتئین، برای سلامتی زیان آور نباشند مورد توجه واقع شده است. حبوبات ، سویا و قارچ خوراکی مهم ترین منابع پروتئین غیر حیوانی هستند که امروزه به طور وسیع مصرف می‌شوند. در این میان بازار مصرف قارچ خوراکی به دلیل افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به فواید و روش مصرف آن ، روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.

قارچ ، به علت اینکه سرشار از مواد پروتئینی ، گلوسیدی ، ویتامین‌ها و لیپیدها است می‌تواند غذای مناسب و کاملی برای انسان به شمار آید. ضمن اینکه به واسطه سهولت پرورش قارچ های خوراکی می‌توان آنها را به صورت تازه ، خشک ، کنسرو و پودر به بازار عرضه نمود.

اجرای این طرح به عنوان یک فعالیت تولیدی ، ضمن اینکه گامی به سوی خود اتکایی کشور در صنایع غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند بسترساز اشتغال به کار نیروهای متخصص ( خصوصا در علوم کشاورزی ) و فاقد تخصص گردد. ضمن اینکه بانوان کارآفرین نیز می‌توانند با پیاده سازی این طرح، گامی در جهت توسعه میهن بردارند.

ادامه نوشته