نقش حشرات مفید در کنترل بیولوژیک آفات + مدیریت تلفیقی

زنبورها چگونه پارازيت كرم­هاي سفيد ريشه‌اي كه در خاك فعاليت مي­كنند، هستند؟

حشرات كامل زنبورها در خاك نرم نفوذ مي­كنند و بدنبال لارو كرم‌هاي سفيد ريشه مي­گردند. پس از نيش زدن، آن‌ها را فلج كرده و بر روي لارو كرم سفيد ريشه تخم‌ مي­گذارند. بعد از خارج شدن لارو زنبور از داخل تخم، از بدن لارو كرم سفيد ريشه تغذيه مي‌كند.

زنبور پمپيليده (Pompilidae) از گروه آكولئاتا شكارگر بوده و با به نوعي پارازيتوئيد عنكبوت­ها مي‌باشد.
زنبورهاي بالا خانواده آپوايدا‌(Apoidea) از مهم‌ترين گرده ­افشان­هاي اختصاصي گياهان هستند. كه در اين خانواده، بالا خانواده‌هاي متعددي از جمله خانواده مگاكليده(Megachilidae) ، آنتوفوريده (Anthophoridae) ، آندرنيده (Andernidae)، هاليكتيده (Halictidae) و آپيده (Apidae) در ايران وجود دارند. از مهم‌ترين گرده افشان­هاي گياهان هستند و سودي كه از اين حشرات به انسان مي­رسد غير قابل محاسبه است.

زنبورهاي گروه پارازتيكا خانواده­هاي تريكوگراماتيده (Trichogrammatidae)، سيلونيده (Scelionidae) و مي­ماريده (Mymaridae) پارازيتوئيد تخم گروه‌هاي مختلفي از حشرات مي­باشند. و در همين گروه خانواده­هاي براكونيده (Braconidae) و ايكنئومونيده (Ichneumonidae) پارازيتوئيد گروه‌هاي مختلف حشرات محسوب مي­شوند.
در خانواده براكونيده زير خانوادهايي به نام آفي­ديئينه (Aphidiinae) وجود دارند كه گاهي تحت عنوان خانواده آفي­ديئيده (Aphidiidae) از آن نام مي­برند كه همه گونه­هاي آن پارازيتوئيد شته­ها و شپشك‌ها هستند.
مهم‌ترين دشمنان طبيعي آفات گلخانه­اي شامل شته­هاي خانواده­هاي انسيرتيده (Encyrtidae)، آفلينيده(Aphelinidae) ، ائولوفيده (Eulophidae) و در مواردي پتروماليده (Pteromalidae) مي­باشند.

 

 

 

 

مديريت تلفيقي ملخ هاي زيان آور گندم

ــ پرندگان مخـتلف از شـكارگران عمومي ملـخ ها به شمار مي آيند. لارو چند گونه از سوسك هاي جنس
 Meloe و چند گونه از سوسك هاي جنس Mylabris گزارش شده اند كه از تخم ملخ ها تغذيه مي كنند. زنبور
Scelio flavibabis M.  از پارازيتوئيد هاي مهم تخم ملخ ها به شمار مي آيدو گونه هايي از مگس هاي Tachinidae نيز گزارش شده اند كه پارازيتوئيد پوره ها و حشرات كامل ملخ ها هستند.

ــ ملخ مراكشي زمين هاي عاري از پوشش گياهي و خاك سخت و كوبيده شده را براي تخم گذاري انتخاب
مي كند و چراي بي روية دام در مراتع باعث از بين رفتن پوشش گياهي و كوبيده شدن زمين مي شود و نقاط مناسبي را براي به وجود آمدن حالت گله اي ملخ فراهم مي كند. كشت زمين هاي لخت و بالا بردن ميزان پوشش گياهي در مناطق زيست ملخ مراكشي، در جلوگيري از افزايش جمعيت آن موثر است.

ـــ در مديريت تلفيقي ملخ هاي بومي زيان آور كشور شناسايي كانون ها و مناطق نشو و نماي اين ملخ ها اهميت فراواني دارد. در سال 1378 عمليات ديده باني و مبارزه با ملخ هاي بومي و ملخ صحرايي در سطح 118000 هكتار توسط عوامل اجرايي سازمان حفظ نباتات صورت گرفته است .

براي كنترل شيميايي ملخ هاي زيان آور،  سموم فنيتروتيون ULV 96% ( 4/0- 5/0 كيلودر هكتار)، مالاتيون ULV 96%  (7/0- 5/1 كيلو در هكتار)، فنيتروتيون EC 50% (1 ليتر درهكتار) و ديفلوبنزورون ULV 95% (300 ميلي ليتر در هكتار) و طعمة مسموم ( ليندين WP 25% + 100 كيلو سبوس گندم ، برنج يا ذرت+ آب به اندازة مرطوب شدن) به مقدار 25-50 كيلو گرم در هكتار به محض خروج پوره ها تا زمان ظهور ملخ هاي كامل، مورد استفاده قرار مي گيرند.

ــ در كشورهاي توسعه يافته، از عوامل بيماري زاي حشرات ( قارچ ها و پروتوزوئرها) براي كنترل ملخ هاي زيان آور استفاده مي كنند. در ايران نيز تحقيقاتي براي جداسازي، شناسايي و بررسي كارايي آزمايشگاهي اين عوامل صورت گرفته است.

ادامه نوشته

حشرات مفید - نقش حشرات مفید در زراعت و باغبانی

گذشته‌های دور تا کنون حشرات به شکل‌های مختلف با زندگی انسان ارتباط داشته‌اند و براساس این ارتباط حشرات را به دو گروه تقسیم می‌کنیم:

1- حشرات مفید

2- حشرات مضر

 

­ حشرات مفید

اولین گروه از حشرات مفید، حشرات گرده افشان هستند. گرده افشانی به معنای انتقال گرده از پرچم به مادگی گل دیگر است. بعضی از گیاهان مقادیر زیادی گرده تولید می‌کنند که باد مهمترین عامل انتقال آن‌ها محسوب می‌شود، ولی اکثر گیاهان مقادیر بسیار کمی گرده تولید می‌کنند که این گیاهان برای گرده افشانی خودشان نیاز قطعی به عامل خارجی دارند که مهمترین آن‌ها حشرات هستند. در بین حشرات زنبورهای بالاخانواده‌ی آپویداها (Apoidea) مخصوصاً زنبور عسل با نام علمی آپیس ‌میلی‌فرا (Apis mellifera) از بیشترین اهمیت برخوردار است.
دومین گروه از حشرات، حشرات هستند که تولید فرآورده‌های تجاری و غذایی می‌کنند. از جمله‌ی این فرآورده‌ها عسل و موم است که توسط زنبور عسل و بعضی دیگر از گونه‌های زنبورهای خانواده آپیده ( Apoide ) تولید می‌شود. از دیگر این فرآورده‌ها ابریشم است که توسط پروانه کرم ابریشم با نام علمی بومبیکس موری ( Bombyx mori ) از خانواده بومبوسیده ( Bombycidae )و بعضی دیگر از گونه‌های این خانواده تولید می‌شود. یکی دیگر از فرآورده‌ها لاک است که در کشورهای جنوب شرق آسیا توسط نوعی شپشک تولید می‌شود. این شپشک در سطح ساقه بعضی از گیاهان مثل گونه‌های خاصی از انجیر، ترشحاتی تولید می‌کند. ضخامت لاک در بعضی از ساقه‌ها به یک سانتی‌متر می‌رسد، که کشاورزان برای استخراج لاک، این ساقه‌ها را بریده و به تمام نقاط دنیا صادر می‌کنند. و بعنوان وسیله‌ی آرایشی، یا آزمایشگاهی کاربرد دارد

 

ارزش 220 میلیارد دلاری حشرات در سال برای مردم جهان

زنبورها و سایر حشرات گرده افشان به خاطر کمک به رشد میوه ها، سبزیجات، دانه های روغنی، قهوه، کاکائو و ادویه جات، ارزشی برابر 220 میلیارد دلار در سال را دارا هستند.

 

نقش حشرات در تحقیقات علمی

حشرات یکی از بهترین موجودات آزمایشگاهی هستند که در مطالعات  بیولوژیکی و ژنتیکی کاربرد فراوان و موثری دارند،مانند مگس سرکه Drosophilia melanogaster که در کشف اصول علم ژنتیک کمک شایانی به محققین نمود.همچنین در مطالعات سم شناسی از مگس خانگی و سوسری به وفور استفاده می شود.بسیاری از اصول جنین شناسی،رفتار شناسی و حیوانات عالی نیز طی بررسی و مطالعه عکس العمل های حشرات کشف شدند.

استفاده از حشرات مفید در علم پزشکی                    

در طی سالهای جنگ جهانی اول دکترBaer متوجه شد که زخم سربازانی که چند ساعتی روی زمین جبهه استراحت کرده اند دچار عفونت نشده و حتی زود تر از زخم های پانسمان شده التیام می یابد.تحقیقات نشان داد که زخم افراد پانسمان نشده مورد حمله لاروهایی از خانواده دوبالان(مگس ها)قرار گرفته و این لاروها با نفوذ به درون زخم تمامی بافتهای مرده،عفونی و فاسد را خورده و از بین برده بودند.امروزه از این لاروها دارویی به نام آلانتوئین تهیه شده که از آن برای پانسمان و التیام زخم ها استفاده می شود.

نوعی دارو نیز وجود دارد که از زنبور عسل به دست می آید،به این صورت که زنبور عسل زنده را در الکل قرار داده و به مدت یک ماه در جایی گرم نگهداری کرده تا به تدریج بدن زنبور جذب الکل شود.این دارودر سال 1858 به همراه گل تاج الملوک برای معالجه دیفتری،باد سرخ،استسقاء،سرخک و تورمهای همراه با التهاب و سوزش در سطح جهان استفاده شده است.

از دیگر فوایدزنبور عسل در پزشکی استفاده از زهر زنبور عسل است که از زمانهای دور در درمان بیماری هایی همچون آرتروز و رماتیسم،به طور سنتی به کار می رفته و امروزه نیز از آن به شکل مدرن و آکادمیک در فرمهای مختلف دارویی برای این دسته از بیماری ها استفاده می شود.زهرزنبور عسل به علت اثر گذاری سریع روی سیستم عصبی یک نروتوکسین شناخته شده است که در صورت رعایت پروتکل درمانی از آن می توان به عنوان به عنوان داروی اعصاب استفاده کرد.در عصری که برای بیماری های صعب العلاج نظیرCP;MS;ALS داروهای کارساز و قطعی موجود نیست،این ماده می تواند در تعدادی از این بیماری ها نقش درمان کننده و در برخی موارد عامل بازدارنده از توسعه بیماری باشد.مورد دیگری که در ایران دارای اهمیت زیادی است،استفاده از داروی شکر تیغال می باشد که پیله حشره ایست به نام Larinus mellificus از خانواده Curclionidae یا سرخرطومی ها که روی بعضی از گیاهان خانواده Compositae زندگی می کند.لارو پس از طی دوران لاروی از فضولات خود پیله هایی درست می کند به رنگ سفید و با سطحی ناصاف که در واقع این پیله مصرف دارویی داشته و در طب سنتی برای معالجه گلو درد و سرفه استفاده می شود.این ماده برای اولین بار توسط شخصی به نام Guibourt در سال 1858 کشف شد.از این ماده در سوریه به عنوان ماده غذایی نیز استفاده می شود.به این ماده Sugar nest نیز گفته میشود.

ادامه نوشته