یک روزه‌ها، طیاره‌ها و سوسَریها
یک روزه‌ها، طیاره‌ها و سوسَریها
حشرات بالدار (Pterygota)
- یک روزه‌ها (Ephemeroptera)
- طیاره‌ها (Odonata)
- سوسَریها (Blattaria)
یک روزه‌ها (Ephemeroptera)
از ابتدایی‌ترین حشرات شروع می‌کنیم. اولین
راسته حشرات، راسته افمرپترا (Ephemeroptera) که حشراتی با بالهای غشایی و
تعداد زیادی رگ‌بال هستند و عموماً بالهای عقبی آن‌ها کوچکتر از بالهای جلویی است.
حشرات کامل در انتهای بدن دارای زائده‌های بلندی
می‌باشند. تا قبل از بلوغ، در داخل آب زندگی می‌کنند و از انواع گیاهان مختلف در داخل آب تغذیه می‌کنند. پوره‌های
این حشرات در طرفین بدن دارای
زوائد برگ مانندی که در واقع همان پیوست‌های تنفسی هستند، می‌باشند که به وسیله آن
اکسیژن محلول در آب را جذب می‌کنند. در انتهای بدن نیز دارای پیوست‌هایی هستند. یک
روزه‌ها از نظر تغذیه‌ی ماهی‌ها دارای اهمیت فوق‌العاده زیادی هستند و یکی از
بخشهای مهم در جیره غذایی ماهی‌ها در آب های شیرین می‌باشند.
اما چرا به این حشرات یک روزه می‌گویند؟
به خاطر اینکه عمر این حشرات کامل بسیار کوتاه است
و بعد از اینکه حشره‌ی کامل ظاهر می‌شود یک یا دو روز و بیشتر از سه روز زنده نمی‌مانند.
یک استثناء دیگر که در این راسته وجود دارد، بعد از ظهور فرم بالدار، یک مرتبه
دیگر پوست اندازی می‌کنند تا فرم بالغ آن‌ها ظاهر گردد.
طیاره‌ها (Odonata)
دومین راسته، راسته اُدناتا یا طیاره (Odonata)می‌باشند. حشرات این دسته، حشراتی نسبتاً بزرگ، به رنگ‌های بسیار زیبا و
دارای بدن باریک و کشیده می‌باشند. چشم‌های این حشرات عموماً مرکب در آسیابک‌ها بسیار بزرگ می‌باشند
به طوری که بخش اعظم سر را در بر می گیرد. در حالیکه در سنجاقک‌ها، چشم‌های مرکب عموماً کوچکتر هستند.
بالها باریک و کشیده و با تعداد زیادی رگ‌بال در سطح خود می‌باشد. این حشرات، جزء حشرات
اولیه و ابتدایی محسوب می‌شوند.
راسته (Odonata) از جمله مفیدترین حشرات
می‌باشند. زیرا همه گونه‌های آن، بدون استثنا شکارگرند و حشرات کامل و پوره‌ها، از سایر حشرات و همچنین حشرات آفت تغذیه
می‌کنند. البته تخصص یا تعلق خاصی نسبت به گروه خاصی از حشرات ندارند، و از تمام گونه‌های دیگر اعم از
مفید و غیر مفید تغذیه می‌کنند. حشرات
کامل این راسته گاهی از مگس‌ها که اغلب ناقل بیماری‌های
مختلف می‌باشند تغذیه می‌کنند و در کاهش جمعیت آنان نقش موثری دارند. پوره‌های این
حشرات آبزی بوده و مدت زمان دو تا سه سال را
درون آب زندگی می‌کنند.
تشخیص پوره آسیابک‌ها از پوره سنجاقک‌ها
پوره سنجاقک‌ها عموماً در انتهای
بدن دارای زوائد برگ مانندی هستند، ولی در پوره آسیابک‌ها این زوائد برگ مانند
دیده نمی‌شود. همانطور که اشاره شد پوره‌های حشرات
نیز شکارگر هستند و در محیط‌های آبی از حشرات
به ویژه ازلارو پشه‌ها و سایر حشرات
تغذیه می‌کنند.
غیر از چشم‌های مرکب، سنجاقک‌ها و آسیابک‌ها چه
تفاوت دیگری با هم دارند؟
ساده‌ترین روش برای تشخیص آسیابک‌ها از سنجاقک‌ها
اینست که در آسیابک‌ها بالهای عقب در قاعده عریض‌تر از بالهای جلوست در حالیکه در
سنجاقک بالهای عقب و جلو دارای شکلی یکسان بوده
و از نظر اندازه مشابه هستند.
سوسریها (Blattaria)
راسته دیگر، راسته بلاتاریا (Blattaria) یا سوسریها هستند. علی‌رغم اینکه عموم مردم به این حشرات سوسک یا
سوسک حمام می‌گویند ولی در واقع این‌ها سوسک به معنای بی‌تل (Beetle) که ما آن‌ها را سخت بالپوشان می‌نامیم، نیستند. از جمله حشرات مهم بهداشتی هستند که در کشور ما حداقل سه
گونه از آن‌ها به وفور یآفت می‌شود.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )