بامبو و روش نگهداری و پرورش آن
بامبو و روش نگهداری و پرورش آن
بامبو گياهي است كه به خوش يمني شهره شده و در بين مردم نيز هواداران زيادي يافته است به طوري كه تنها در تهران روزانه بين 30 تا 40 هزار شاخه بامبو با قيمت هايي از سه تا 35 هزار تومان به فروش مي رسد.
گياه بامبو كه در اصل متعلق به كشور چين است درختچه اي است كه از برگ آن براي خوراك خرس هاي پاندا استفاده مي شود. اين گياه كه به غلط ني خيزران خوانده مي شود تفاوت هاي زيادي از نظر شكل ظاهر و كاربرد با آن دارد و عموما در بيشه ها يا تپه ها و دامنه كوه هايي با رطوبت 65 تا 90 درصد مي رويد و هر چه ميزان رطوبت و حرارت موجود در منطقه و خاك بيش تر باشد، كيفيت محصول نيز بهتر است
گياه خيزران به رنگ قهوه اي است و تنه نازك تري نسبت به بامبو دارد و در توليد انواع سبد و صنايع دستي استفاده مي شود. اين گياه در شمال ايران و عموما در شهرهاي لاهيجان و روستاهاي رودسر كشت مي شود اما گياه بامبو به دليل شرايط خاص كشت و رويش، در كشور ما توليد نمي شود و شاخه هاي بامبوي موجود در گلفروشي ها معمولااز كشورهاي تايلند، مالزي و چين وارد ايران مي شود.
بامبوهای خوش یمن یا (Lucky Bamboo) از محبوبترین ابزارهای کارگشایی در فنگ شویی به شمار میروند و جالب اینجاست که این گیاهان، بیش از هر وسیله دیگر فنگ شویی مورد غفلت و بی توجهی قرار میگیرند. من خود شاهد دهها و صدها بامبوی خوش یمن بوده ام که برای زنده ماندن تلاش میکردند، ظاهرشان نشانه بی توجهی و تنها نشانه بارز خوش یمنی آنها، موفقیت در امر "بقا" بود.
http://www.farya.com/images/sec2/bamboo-200.jpg
هرچند مراقبت از این بامبوها ساده است و خود گیاه هم اصولا مقاوم و صبور است، اما مانند هر موجود زنده دیگری نیازمند توجه و علاقه است. از لمس کردن آن نترسید و مراقبش باشید. هرچه باشد بمبو به خاطر نیروی حیات و رشد قدرتمند خود دارای ارج و قرب شده و خوش یمن لقب گرفته است.
راستی چرا این بامبو، خوش یمن است؟
بامبو به خودی خود گیاهی شگفت انگیز و دارای انرژی صلح آمیز و خردمندانه است. این گیاه به ما می آموزد که چگونه انعطاف پذیر و در درون باز و آزاد باشیم تا روح ما بتواند آزادانه در درونمان حرکت کرده و وجود ما را درمان کند.
اگر این شانس را داشته باشید که بامبو در باغچه خانه شما بروید، میدانید که صدای این گیان تا چه حد آرامش بخش و تقریبا صدایی متعالی است. این صدا در مورد زنگوله های بادی که با بامبو ساخته میشوند و همچنین کفپوشهای بامبو نیز صادق است. به طور کلی، دلیل اصلی اینکه این گیاه خوش یمن دانسته میشود این است که این گیاه میتواند با قرار گرفتن در شرایط مناسب، هر پنج عنصر اصلی فنگ شویی آب، آتش، خاک، چوب و فلز را در محیط زیست خود وارد کند. به این ترتیب که:
• چوب: خود گیاه
• خاک: زمینی که گیاه از آن میروید
• آب: آبی که گیاه با کمک آن رشد میکند
• آتش: روبان قرمز یکه به نشانه آتش به گیاه یا به ظرف آن بسته میشود.
• فلز: اگر ظرفی که بامبو در آن قرار میگیرد شیشه ای باشد، در دسته عنصر فلز قرار میگیرد. اگر گلدان از جنسی چون سفال یا سرامیک باشد، معمولا سکه یا تصویری فلزی به همراه دارد.
تعداد ساقه های گیاه بامبو نیز بسیار مهم است و هر تعداد ساقه معنای متفاوتی دارد:
• 3 برای خوشبختی
• 5 برای سلامتی
• 2 برای عشق و ازدواج
• 8 برای ثروت و فراوانی
• 9 نیز که عددی خوش یمن محسوب شده و عددی برای خوشبختی و شانس در همه امور زندگی است.
توصیه هایی مختصر و مفید برای نگهداری از بامبوی خوش یمن
میلیونها تن از صاحبان خوش شانس بامبوی خوش یمن در سراسر جهان میدانند که این گیاه، برای منزل و محل کار بهترین انتخاب است زیرا تنها به دو سه سانتیمتر آب در ظرفش و نور غیر مستقیم آفتاب نیاز دارد تا خوش و خرم باشد.
بامبوی خوش یمن چیست؟
گیاهی که قرنهاست به نام بامبوی وش یمن شناته میشود، اصلا بامبو نیست و از دسته گیاهان دراکانیا Dracaena و ویشاوند جهش یافته خانواده سوسنیان است که در جنگلهای بارانی تاریک مناطق حاره در آسیای جنوب شرقی و آفریقا میروید.
این گیاه به چه مقدار مراقبت نیاز دارد؟
نیازهای اصلی این بامبو بدین شرح است: تمیز نگهداشتن آب آن با تعویض هفتگی. مقدار آب باید تا اندازه ای باشد که تقریبا تا 2.5 سانتیمتری بالاتر از انتهای پایینی ساقه قرار بگیرد. این گیاه نور فراوان اما غیر مستقیم آفتاب و دمای 18 تا 22 درجه سانتیگراد را ترجیح میدهد. هرچند درباره غذا دادن به این گیاه عقاید متلفی وجود دارد، اما بامبوی خوش یمن هم یک موجود زنده است و بدنیست هر از گاهی مقداری کود ملایم، مانند کود بنفشه آفریقایی به آب آن اضافه شود. از آنجایی که رشد گیاه با مقدار غذای آن متناسب است، با تغذیه آن با مقادیر اندک کود میتوانید همواره گیاه را در اندازه ای قابل کنترل نگهدارید.
چرا برگهای گیاه زرد میشوند؟
دو عامل اصلی زرد شدن برگ بامبو از این قرارند: 1) نور مستقیم بیش از حد و 2) آب لوله کشی مورد استفاده برای گیاه بیش از حد نمک یا فلوراید دارد. برای اینکه گیاهتان دوره پربار و جدیدی آغاز کند، آن را از تابش مستقیم نور آفتاب دور کرده و آب آنرا تنها از آب ----- شده یا آب معدنی طبیعی تامین کنید.
یا میتوان بامبوی خوش یمن را قلمه زد؟
بله. ساقه های تازه را میتوان با استفاده از یک چاقوی تیز از گیاه اصلی جدا نمود. ساقه باید از زیر بند بریده شود و در آب تازه و تمیز قرار بگیرد. برای سرعت بخشیدن به رشد جوانه های تازه، اسپری کردن مختصر ساقه با آب نیز توصیه میشود.
تعویض گلدان بامبو چگونه است؟
بامبو نیز مانند هر گیاه خانگی گلدانی دیگر میتواند به گلدانی در حدود 5 سانتیمتر بزرگتر از گلدان اولیه منتقل شود یا به طور دائم در مخلوطی از ماسه و خاک که به خوبی زهکشی شود (آب اضافه آن خارج شود) کاشته شود. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه، باید در بین هر دو آبیاری ، خاک گیاه را بررسی کنید و درصورتی که سطح روی آن خشک شده باشد، آنرا آبیاری نمایید.
بامبو از سال 80 وارد ايران شد، اوايل ورود بامبو به ايران، از سوي مردم استقبال چنداني از اين گياه تازه وارد نشد اما به مرور به لحاظ شكل و شرايط آسان نگهداري و تبليغات وسيعي كه در ژورنال ها و حتي فيلم هاي تلويزيوني از آن شد، توجه بيش تر مردم به اين گياه جلب شد. بامبو عموما از طريق هوايي تا كيش وارد ايران مي شود و از آن جا به صورت زميني به تهران و شهرهاي ديگر مي رود. در گذشته كه ورود بامبو به ايران ممنوع شده بود اين گياه از طريق دوبي وارد كشور مي شد اما در حال حاضر به طور مستقيم از تايلند و چين واردات اين گياه صورت مي گيرد
لاكي بامبو، نوعي بامبو است كه در سرگياه و در قسمت انتهاي پيچ بعد از قلمه زدن از بامبوي مادر - با خمير يا لاكي پوشانده مي شود به همين دليل و نيز به دليل خوش شانس بودن اين گياه به آن لاكي بامبو (بامبوي خوش شانس) گفته مي شود
چند سالي است كه خرافه نيز با اين گياه همراه شده و بسياري از افراد معتقدند چنانچه تعداد شاخه هاي اين گياه فرد باشد، براي صاحبانش شانس مي آورد!
تعداد ساقه هاي گياه بامبو نقش مهمي در خوش شانسي آن دارد! و هر تعداد از شاخه بامبو، معناي متفاوتي دارد. مثلابامبوي سه تايي براي خوشبختي، پنج شاخه براي سلامتي و هفت شاخه موجب ثروت و فراواني شده و 9 شاخه اين گياه براي تمام امور زندگي خوش يمن محسوب مي شود
به نظر مي رسد اين مفاهيم براي فروش بيش تر بامبوها ابداع شده باشند، مثل عدد زوج دو كه براي عشق و ازدواج تعريف شده است
در پاسخ به اين پرسش كه چرا چنين خرافه هايي در مورد بامبو وجود دارد، شايد به دليل انعطاف پذيري و شرايط رشد اين گياه باشد، چون اين گياه داراي انرژي شگفت انگيزي است و در چين از قديمي ترين درخت هاي اين كشور محسوب مي شود و در كشورهاي آسيايي و در بعضي مناطق آن نيز به «درخت بقا» معروف شده است.
در كشورهاي آسياي شرقي، بامبو از اهميت خاصي برخوردار است، به طوري كه هر ساله جشنواره هاي مختلفي به پاسداشت اين گياه برگزار مي شود و گردشگران زيادي براي صنايع دستي زيبايي كه از بامبوها تهيه مي شوند و نيز مراسم شاد اين فستيوال ها راهي كشورهاي تايلند، چين و مالزي مي شوند
اين گياه همچنين به دليل اين كه از عناصر اصلي طبيعت در چرخه رشد و مصرف خود بهره مند است، مورد توجه واقع شده مثلاخاك و آبي كه گياه در آن مي رويد مردابي است كه گياه سبزي را توليد مي كند. همچنين روبان قرمزي كه به شاخه ها يا گلدان بامبو وصل مي شود نشانه آتش است. ظرف هايي هم كه براي نگهداري آن استفاده مي شود معمولاشيشه اي است كه در دسته فلزات قرار مي گيرد، حتي چنانچه گلدان از جنس سفال يا سراميك باشد، معمولاسكه يا تصويري فلزي به همراه دارد كه نشانه هاي اين چنيني معمولابه عنوان دلايلي براي خوش شانسي اين گياه بيان مي شود
سال هاي اوليه ورود بامبو به ايران، هر ساقه حدود 15 تا 20 هزار تومان به فروش مي رسيد در صورتي كه هم اكنون ساقه هايي با جوانه هاي كم و شاخه هاي جوان از حداقل 000ر2 تا 000ر4 تومان فروخته مي شود. هر شاخه بامبوي پيچ دار نيز از پنج تا هشت هزار تومان به فروش مي رسد
انواع پرپيچ و پرجوانه بامبو قيمتي حدود هفت تا 12 هزار تومان دارد
عموما قيمت ها براساس تعداد پيچ گياه، قطر تنه، تعداد جوانه و ميزان سبزي و طراوت برگ ها تعيين مي شود و نرخ مصوبي نيز ندارد
بعضي از درختچه هاي بامبو در گلدان هاي نفيس قيمتي حدود 500 تا 600 هزار تومان دارند، اما حداقل قيمت اين گياه به تنهايي حدود سه هزار تومان و حداكثر قيمت آن را مي توان 35 هزار تومان ذكر كرد. ساقه هاي كوتاه سه، پنج و هفت تايي در گلدان هاي چيني نيز قيمتي از شش تا 15 هزار تومان دارند
اگرچه شرايط نگهداري و رشد اين گياه بسيار ساده است، اما براي ماندگاري آن از غذاي بامبو استفاده مي كنند كه شامل فسفات، پتاس و ... است و حداقل 000ر2 تا 000ر5 تومان قيمت دارد
بعضي از فروشندگان ادعا مي كنند كه غذاي ارايه شده بسيار كامل و شامل انواع املاح معدني و مفيد براي گياه است. و با اين ترفند محصولات خود را حتي با قيمت هايي تا 10 هزار تومان هم به فروش مي رسانند
روش نگهداری گیاه بامبو بسیار ساده است ، اين گياه را می توان در آب و یا خاک ژله ای نگهداری كرد .
نگهداری بامبو در آب : در روش نگهداری بامبو در آب نباید تمام ساقه را در آب قرارداد ، بلکه باید فقط 3 تا 5 بند پايین آن در آب باشد . اگر تمام ساقه داخل آب قرار گیرد ، ريشه تمام سطح ساقه را مي پوشاند و اين از زيبايي گياه مي كاهد.
براي نگهداری بامبو در آب معمولی ابتدا می باید حدود دو ساعت آب را کنار بگذاريد تا کلر آن كاملاّ از بین برود ، زیرا کلر آب باعث زرد شدن گیاهان سبز می شود . پس از گذشت مدت زمان ياد شده بامبو را در آن قرار دهيد .
لازم به يادآوريست که هر 15 الی 20 روز یک بار بايد آب گياه بامبو را عوض كرد . بامبو ، املاح موجود در آب را جذب و به اين ترتيب رشد می کند . با تعویض آب ، املاح مورد نیاز در اختیار گياه قرار مي گيرد و در نتيجه ، رشد سريع تر را شاهد خواهيد بود.
یاد آور می شویم هرگز نبايد از آب معدنی براي نگهداري بامبو استفاده شود ، زيرا آب معدنی دارای فلوئر است و وجود این ماده باعث زرد شدن گیاهان سبز می شود .
خاک ژله ای : به منظور نگهداری گياه بامبو در خاک ژله ای ابتدا باید بامبو را در آب قرار داد تا ریشه كند . حدودا دو ماه ونيم پس از آنکه بامبو به ریشه نشست می توان آن را داخل خاک های ژله ای قرار داد . در زمان هایی که قصد تعويض يا شارژ خاک ژله ای را داشتید ، بامبو را داخل آب نگهداری كنيد . لازم به ذكر است در اين روش نگهداري ، املاح مورد نیاز بامبو از طریق خاک ژله ای تامین می شود .
کاشت بامبو در خاک : گياه بامبو فقط در خاک های مخصوص مي تواند به زندگی ادامه دهد . از خصوصیات این نوع خاک ها ، قابليت نگهداری آب به مدت طولانی را مي توان نام برد . رشد بامبو در این خاک ها افزایش می یابد. بامبو ، گیاهی است که در رطوبت 70 درصد در جنوب شرقي آسیا رشد می کند ، اما با دمای معمولی داخل اتاق نيز سازگاري دارد ، البته اگر قصد رسیدگی بیشتر و بهتر از این گیاه را دارید می توانيد در زمان های مختلف ، برگ های گیاه را با آب پاش مرطوب كنيد .
بامبو ، گیاهی است که هم از طریق ریشه و هم از طریق برگ تغذيه مي كند . با پاشيدن آب روی آن در واقع شما به دو روش ، مواد غذايي را به گياه تزريق كرده ايد ؛ البته اگر مي خواهيد گياه شما رشد بهتري داشته باشد ، مي توانيد از قطره هاي تقويتي يا اسپري تغذيه استفاده كنيد .
نورگيري : گياه بامبو نیاز به نور مستقیم خورشید ندارد . اين گياه كاملا آپارتمانی است و بهترین نور برای آن نوري است كه در فاصله ي حدود 3 متر از پنجره ای که جلوي آن پرده کشیده شده مي باشد . بامبو با شرايط آب و هوايي ثابت ، سازگار است . از اين رو از نگهداری بامبو مقابل باد کولر ، نزدیک بخاری یا شومینه و یا جلو دري که بعضی اوقات نسیمی از لاي آن مي وزد ، خود داري كنيد و همچنين از جا به جا کردن آن بپرهيزيد ، چرا كه این گیاه بعد از مدتی به مکانی که در آن قرار دارد عادت می کند و جا به جايي ممکن است ضربه ي جبران ناپذیری به گیاه وارد کند و باعث زرد شدن برگ هاي آن شود.
از بامبو به عنوان گیاهی اجتماعی یاد می شود . زمانی که تعداد زیادی از اين گياه در کنار یکدیگر قرار گیرد ، سرعت رشد آن افزایش می یابد .
نكته ي قابل توجه اينكه رنگ ها بر روند رشد بامبو تاثیر بسياري دارند كه در اينجا به تأثير دو رنگ قرمز و مشكي اشاره مي كنيم :
رنگ قرمز : اصولا گياه بامبو به رنگ هاي شاد به خصوص قرمز واكنش مثبتي نشان مي دهد . تجربه نشان داده كه اگر مكان نگهداري اين گياه با رنگ هاي شاد مثل نارنجي و قرمز تزئين شده باشد ، برگ هاي اين گياه با سرعت بيشتري رشد مي كنند و امكان زدن جوانه هاي بيشتري را فراهم مي سازند . همچنين وجود رنگ هاي گرم در مكان نگهداري گل بابو ، طول عمر گياه را افزايش مي دهد .
رنگ مشکی : ازآنجا كه بامبو به نور غیر مستقیم خورشید نیاز دارد ، رنگ مشکی تاثیر منفی بر روند رشد آن مي گذارد و در صورتی که مدت زمان زیادی گياه در معرض رنگ مشکی قرار گيرد ، پژمرده
مي شود و به تدريج از بين مي رود.
مردم تایلند در مورد تعداد بامبو هايي كه نگه مي دارند ، اعتقاد خاصی دارند . آنها معتقدند که نگهداری تعداد دو شاخه ،نشانه ي عشق و ازدواج است . سه شاخه نشانه ي خوشبختی ، پنج شاخه نشانه ي سلامتی ، هفت شاخه نشانه ي پولدار شدن و ثروت و نه شاخه نشانه ي خوش یمنی در تمام امور زندگی است.
گیاه بامبو به گونه های مختلفی تقسیم می شود که مهمترین آنها عبارتنداز:
1. بامبوي جوانه: این نوع بامبو از قسمت های وسط ساقه تشکیل می شود . برگ ها ازجوانه ي کنار ساقه می رويند . طول ساقه های نوع جوانه بين 50تا120 سانتی متر و رنگ برگ ها در این نوع ، سبز است .
2. بامبوي برگ سبز : در اين نوع بامبو ، رنگ برگ ها سبز پررنگ است و ارتفاع ساقه به 80 تا 120 سانتی متر مي رسد .
3. بامبوي طلايی : رنگ برگ ها در بامبوي طلايي ، سبز کم رنگ است که رگه های سبز پر رنگي در آن ديده مي شود ، اما بعضی از انواع این گونه دارای برگ های سبز کم رنگ یکدست است.
4. بامبوي سیلور ( ابلق ) : این گونه از بامبو دارای برگ هایی به رنگ سبز کم رنگ و پر رنگ است و طول ساقه ي آن به 120 سانتی متر مي رسد .
بامبو از نظر نوع پیچ نیز دارای تقسیم بندی می باشد :
1. پیچ فنری : یکیاز پر طرفدارترین پیچهای بامبو می باشد و از نظر تعداد پیچ نیز به دسته های تک پیچ ، دو پیچ ، سه پیچ و چهار پیچ تقسیم می شود .
2. پیچ O : به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه O انگلیسی به این نام معروف شده است .
3. پیچ S : به دلیل شباهت زیاد این نوع پیچ بامبو به کلمه S انگلیسی به این نام معروف شده است .
شکل هاي مختلف
يكي از شگفتي هاي اين گياه اين است كه در شرایط خاصی می توان گیاه لاکی بامبو را به حالت هاي مختلف شكل داد .
این گیاه شانس آور را می توان در تعداد و اندازه های گوناگون در کنار یکدیگر قرار داد . معمولا مجموعه های به هم تنيده ي بامبو دارای تعداد فرد می باشد . از نظر طول ساقه اين مجموعه ها متفاوت هستند و معمولا بين 10 تا120 سانتی متر به هم تافته می شوند .
از نظر تعداد ساقه هر بافته بامبو حداقل 5 ساقه دارد و در بعضی از نمونه ها در اندازه های مختلف تا 100 شاخه نیز در کنار یکدیگر به هم تنيده می شوند . یکی از خصوصیات این گیاه منحصر به فرد ، حفظ حالت های شکل یافته است.
مي توانيد برخی از نمونه های مختلف گیاه لاکی بامبو را مشاهده كنيد :
طرز تکثیر بامبو:
با قلمه تکثیر می یابد.از هر جا که خواستید قلمه می زنید اما دیگر پیچ نمی خورد.
تکثیر گياه بامبو به روش قلمه زدن انجام مي شود كه در زير توضيح داده شده است:
تكثير به روش قلمه زدن : از قسمت پايین ساقه ، بالای ریشه ، 3 بند را در نظر بگیرید ، از وسط بند 4 به بعد می توانید آن را قلمه بزنید . شما می توانید تعداد بند های بیشتری را انتخاب كنيد ، اما اگر کمتر از سه بند داشته باشد ، ممکن است گیاه از بین برود . قسمت پايین ساقه را به صورت اریب، برش زده و قسمت بالای آن را به وسیله ي چسب مخصوص و یا شمع بپوشانید.
برش پايين ساقه : در اين قسمت دقت کنید برش به وسیله ي یک تیغ یا قیچی تیز مخصوص گل انجام شود، در غیر این صورت ممکن است آوند های پايین ساقه دچار آسيب ديدگي گردد و در نتيجه گياه از بين برود.
شمع زدن : در هنگام شمع زدن باید دقت شود تمامي قسمت های بالای ساقه پوشیده شود و روی آن شمع ریخته نشود . معمولا ساقه پس از یک ماه ، ریشه و پس از دو ماه جوانه خواهد زد.
زمان قلمه زدن : بامبو جزو گیاهانی است که در هر زمانی و فصلی می توان آن را قلمه زد .
معاني تعداد بامبو در جوامع :
تعداد بامبو دارای نشانه های است:
۲.عشق و ازدواج
۳.خوشبختی
۵.سلامتی
۸.ثروت
۹.عددی خوش یمن در تمام امور زندگی
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )