بررسي بيولوژي سرخرطومي گيلاس (Rhynchites auratus (Scop در منطقه شاهرود

 

 

 

* مركز تحقيقات كشاورزي سمنان (شاهرود)

 

 

اين بررسي طي سال هاي 1377 و 1378 درمنطقه بسطام و زيراستاق شهرستان شاهرود انجام پذيرفت. باغ هاي ميوه هسته دار در منطقه شاهرود از اهميت اقتصادي و اجتماعي ويژه اي برخوردار است. آفت سوسك سرخرطومي گيلاسRhynchites auratus (Scop) (Col.: Curculionidae, Rhinchitinae) درحال حاضر بعنوان مهم ترين آفت درختان گيلاس، آلبالو و آلبالو چمپا در منطقه شاهرود مطرح مي باشد. حشره كامل به رنگ سبز تا قرمز متاليك به همراه پرزهاي پراكنده در روي بالپوش ها مشاهده شد. حشره ماده به طول 10.4 تا 12 و متوسط 10.7 وحشره نر به طول 10 تا 10.6 و بطور متوسط 10.1 ميلي متر بود. تخم آفت به رنگ سفيد تا شيري و بيضي شكل به طول 0.6 تا 0.9 و متوسط 0.7 ميلي متر مشاهده شد. طول لارو سن اول 1 تا 1.5 ميلي متر و لارو بالغ 7.3 تا 11 و متوسط آن 9.3 ميلي متر بود. زمستان گذراني آفت عمدتا بصورت لارو درون لانه گلي و در عمق 5 تا 10 سانتي متر خاک بود. حشرات كامل سرخرطومي از اواخر فروردين تا اوايل ارديبهشت ماه به ترتيب در مناطق زيراستاق و بسطام و همزمان با گلدهي درختان گيلاس بتدريج در طبيعت ظاهر شده و پس از تغذيه از گوشت ميوه (بصورت قلوه كن) و معدودي از برگ ها، به دفعات جفتگيري و سپس تخم گذاري نمودند. طول مدت تخم گذاري 28 تا 39 روز و بطور متوسط 32.3 روز اندازه گيري شد. زمان شروع تخم گذاري مصادف با ريزش كامل گلبرگ ها بود. هر حشره ماده تنها يك تخم روي هر ميوه گيلاس مي گذاشت. تعداد تخم حشرات بالغ ماده بين حداقل 29 و حداكثر 193 و متوسط 99.3 عدد شمارش گرديد. تفريخ تخم ها بين 3 تا 5 روز و بطور متوسط 4.2 روز بطول انجاميد. طول مدت شفيرگي 25 تا 35 روز و بطور متوسط 29.4 روز بود. همچنين طول عمر حشرات كامل بين 35 تا حداكثر 60 روز و بطور متوسط 44.3 روز در شرايط آزمايشگاهي (25±1°C و رطوبت نسبي 40 تا 50 درصد) ثبت گرديد. در شرايط طبيعي تخم ها پس از يك هفته تا 10 روز تفريخ و لارو سن اول پس از 24 ساعت وارد هسته گيلاس مي شد. لارو پس از تغذيه از محتويات هسته گيلاس بمنظور ادامه چرخه زندگي و سپس زمستان گذراني وارد خاك مي گرديد. طول مدت لاروي بين 18 تا 20 ماه بود و لذا يك نسل آفت در مدت 2 سال طي مي شد. گيلاس و آلبالو بعنوان ميزبان اصلي و ساير محصولات هسته دار نظير زردآلو، هلو، بادام و آلو بعنوان ميزبان درجه دوم تنها به منظور تغذيه مورد استفاده سرخرطومي قرارگرفت.

 

 

 

منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )