حشرات چگونه روی سقف و دیوار راه می روند؟ [فیزیولوژی ,
نگاهى به روش هاى كنترل بیولوژیك آفات گیاهى:
مجازات كشاورزان گنهكار:
انسان معاصر با مسائل زیادى مواجه است كه یكى از آنها موضوع امنیت غذایى است. فقر، قحطى و گرسنگى، پدیده هایى هستند كه گرچه ما قاره سیاه را نماد آن مى دانیم اما در گوشه و كنار این جهان پهناور مى توان از آن سراغ گرفت. علت عمده قحطى ها، تباه شدن محصولات كشاورزى است كه در اثر عوامل گوناگونى اتفاق مى افتد. خشكسالى، سرماى ناگهانى هوا و شرایط نامناسب انباردارى مى توانند به از بین رفتن این محصولات منجر شوند. اما شاید بتوان گفت نقش آفات و بیمارى هاى گیاهى در این میان برجسته تر است. به عنوان مثال علت قحطى زمان حضرت یوسف كه در كتب مقدسى چون قرآن و تورات به آن اشاره شده، به بیمارى زنگ سیاه گندم نسبت داده مى شود.
پدیده شوم آفات و بیمارى هاى گیاهى، از سالیان دور مطرح بوده است. در دوران باستان مردم و حتى برخى فلاسفه، طبق عقاید خرافى وقوع بسیارى از پدیده ها را ناشى از خشم خدایان مى پنداشتند. در آن زمان بلاى آفات و بیمارى هاى گیاهى نیز از این عقیده مستثنى نبوده و آن را مجازات كشاورزان گنهكار از سوى خدایان خشمگین مى دانسته اند. به طورى كه رومیان براى زنگ گندم، رب النوعى به نام روبیگو (Robigo) قائل بودند و هر ساله براى رضایت آن و جلوگیرى از وقوع این بلاى آسمانى، مراسم مذهبى گوناگونى شامل قربانى كردن سگ و... انجام مى شده است!
به هر روى هنوز هم كشاورزان در همه جاى دنیا البته به نسبت هاى متفاوت دست به گریبان این پدیده شوم هستند كه هر ساله مقادیر زیادى از انرژى زارعین را مى گیرد و در عوض خسارت هنگفتى نصیبشان مى كند. با این همه كشورهاى توسعه یافته با بهره گرفتن از خرد، دانش و تكنولوژى نوین توانسته اند تا حد زیادى از آسیب آفات و بیمارى هاى یاهى در امان باشند تا جایى كه بسیارى از این كشورها اكنون با مسئله مازاد تولید مواجه اند. این در حالى است كه كشورهاى در حال توسعه متاسفانه همچنان تاوان سنگین ناتوانى خود در بهره گیرى از تكنولوژى مدرن را مى پردازند. ناآگاهى و عدم دسترسى به روش هاى جدید كنترل آفات و بیمارى هاى گیاهى و تكیه بر روش هاى سنتى و پرخطرى چون استفاده مكرر و بى رویه و بدون منطق از سموم آفت كش، باعث شده این كشورها نه تنها موفقیتى در این زمینه نداشته باشند كه انسان و محیط زیست را نیز قربانى فعالیت هاى نادرست خود نمایند.
البته در سال هاى اخیر و با توجه بیشتر بشر به محیط زیست، نگاه جستجوگر انسان خردمند توانسته راهى را براى كنترل آفات و بیمارى هاى گیاهى بیابد كه مفید و در عین حال بیشتر از دیگر راه كارها به طبیعت نزدیك باشد. یكى از روش هاى مناسب كنترل بیولوژیك نام دارد كه در برنامه مدیریت تلفیقى آفات لحاظ شده است. این نوشتار تلاش دارد نگاهى گذرا داشته باشد به چرایى و چگونگى كنترل بیولوژیك آفات گیاهى.
مبارزه با مگس پیاز {آفات , }
با كاشت پیازهای زائد به عنوان تله در بعضی از قسمتهای مزرعه می توان آفت مگس پیاز را كنترل كرد.
به گزارش خبرگزاری كشاورزی ایران (ایانا)، براساس تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگران آفت مگس پیاز با نام علمی Hylemyia antique از مهمترین و شایعترین آفات گیاه پیاز است كه علاوه بر پیاز به تره فرنگی، سیر و موسیر نیز خسارات قابل ملاحظه ای وارد می كند.
این افت از استانهای خوزستان، گیلان، مازندران، اصفهان و همدان گزارش شده است.
حشره كامل آن به طول 6 تا 7 میلیمتر و شبیه مگس خانگی و به رنگ خاكستری متمایل به زرد و پوشیده شده و مومی شكل است، تخم این حشره نیز سفیدرنگ بوده و دارای طول 2/1 و عرض 5/0 میلیمتر به موزی شكل است.
مگس پیاز زمستان را به صورت لارو كامل در داخل خاك و اغلب در بقایای پیازهای خشك شده سال قبل به سر می برد، در اردیبهشت ماه حشرات كامل ظاهر شده و بخصوص در روزهای آفتابی و گرم فعالیت بیشتری داشته و از گل پیازها و همچنین صیفی جات كه در اطراف زمین پیاز كاری وجود دارد تغذیه می كند.
نحوه تغذیه و خسارت مگس بدین ترتیب است كه لارو مگس در خاك به قسمت زیرزمینی پیاز نفوذ كرده و ایجاد كانالهایی در ساقه و قسمتهای نرم گیاه می كند. و در نتیجه گیاه ضعیف و برگها پژمرده، چروكیده، خمیده و آویزان می شود.
هر لارو قادر است 6 تا 8 بوته را از بین ببرد و از طرفی بصورت دسته جمعی و 30 عدد لارو نیز در یك پیاز دیده شده است.
برای مبارزه با این آفت می توان همزمان با فعالیت و تخمریزی این مگس مزرعه را با تریكلروفن 80 درصد و یا دیازینون به مقدار 5/1 لیتر در هزار، سمپاشیی كرد و این سمپاشی لازم است كه پس از 15 روز تكرار شود.
همچنین می توان در بین ردیفهای كاشت پیاز و یا در بعضی از قسمت های كرت بعنوان تله مقداری غده پیاز فرسوده و یا از بین رفته برای تخمگذاری حشره قرار دارد و سپس آنها را كه ممكن است محتوی لارو باشند جمع آوری نمود و از بین برد.
یكی از دانشجویـان دانـشگـاه گیـلان نخستین بار در كشور توانست سلولهای جنینی حشرات را در شرایط آزمایـشگـاهـی كشـت و تكثیر كند.
به گزارش واحد مركزی خبر، خانم لیلا متیـن دوست، دانشجوی مقطع كارشناسی ارشـد رشتـه حشره شناسی دانشكده كشاورزی دانشگاه گیلان است كه در مدت دو سال تحـقیـق و پـژوهــش توانست سلولهای جنـینـی حشـرات را در شرایط آزمایشگاهی تكثیر و نگهداری كند.
كشت سلولهای حشرات محققان را قادر می‌سازد تا بتوانند به آزمایشات و تحقیقات گسترده‌تری در زمنیه تولید انبوه باكلو ویروسها، حشرهكشهای زیستی و در نهایت پروتئین‌های نوتركیب بپردازند.
پروتئین‌های جـدیـد امـروزی بـرای تـهیـه داروهای ضد ویروس مانند واكسن هپاتیـت ب، آنفلوانزا و ایدز كاربرد دارند.
برای اجرای این طرح پژوهشی،120 میـلیـون ریال از اعتبارات گروه پژوهشی كرم ابریشم دانشكده منابع طبیعی دانـشگـاه گـیلان هزینه شده است.
ویروس حشرات [کنترل بیولوژیکی , ]
بیماریهای ویروسی حشرات دهها سال است که شناخته شده‌اند و ویروسهای گوناگونی باعث آلودگی حشرات می‌شوند. برخی از این ویروسها باعث نابودی حشرات مضر می‌شوند و بعضی دیگر سبب مرگ حشرات مفید می‌گردند. با توجه به اهمیتی که حشرات در اکوسیستم دارا هستند، بنابراین شناسایی ویروسهای بیماری زا در آنان بسیار مهم می‌باشد. ویروسهای حشرات ممکن است بطور مستقیم باعث آلودگی حشرات شوند و یا اینکه به توسط حشرات انتقال یابند.
گروه بندی ویروسهای حشرات
شامل ویروسهایی هستند که بطور اولیه در حشرات ایجاد عفونت و بیماری می‌کنند و در حقیقت میزبان اصلی آنها حشرات هستند. این ویروسها در خانواده‌های باکولو ویریده ، پولید ناویرید ، آسکو ویروسها ، تترا ویریده و نودا ویریده قرار دارند.
شامل ویروسهایی هستند که در جانوران مهره دار و یا گیاهان ایجاد عفونت می‌کنند و میزبان ناقل آنها حشرات هستند.
توصیف ویروسهای عفونت زای حشرات
ویروسهایی که در حشرات ایجاد عفونت می‌کنند، ممکن است دارای پوشینه و ژنوم dSDNM ، فاقد پوشینه و دارای dSDNA ، فاقد پوشینه و دارای SSDNA ، فاقد پوشینه و دارای dSRNA و دارای پوشینه sSRNA و فاقد پوشینه و دارای SSRNA باشند.
توصیف باکولو ویریده
اعضای خانواده باکولو ویریده را ویروسهایی تشکیل می‌دهند که دارای dSDNA حلقوی هستند که در یک کپسید میله‌ای شکل قرار گرفته‌اند. در خارج از کپسید ، ویروس نیز پوشینه آن واقع است. اما این خانواده از کلمه لاتین باکولوم ، یعنی میله یا عصا گرفته شده است. این خانواده دارای دو زیر خانواده است که شامل اوباکولو ویرینه که ویروسهای آن به شکل آکلود (بسته) بوده و امروزه با نام باکولو ویروس معروف است و زیر خانواده نودی باکو ویرینه که ویروسهای آن به شکل اکلود نبوده و بنام نودی ویروس معروف است.
ساختمان باکولو ویروس
باکولو ویروسها در مراحلی از دوره زندگی خودشان به شکل پیچیده شده (بسته) هستند. ذرات ویروس (نوکلئو کپسید همراه با پوشینه) در شکل بسته در یک پوشش پروتئینی بلوری (کریستالینه) قرار گرفته‌اند که به آنها اجسام بسته گفته می‌شود. این ویروسها دارای دو جنس هستند که عبارتند از نوکلئوپولی هدرو ویروس و گرانو ویروس که معمولا به آنها ویروسهای نوکلئارپولی هدروزیس (NPVs) و ویروسهای گرانولو زیس (G Vs) هم گفته می‌شود. باکولو ویروسهایی که از پوشش سیتوپلاسم یاخته میزبان جوانه می‌زنند پوشینه خارجی خود را از این پوشش بدست می‌آورند. به این ویروسها اصطلاحا ویروسهای جوانه زده (VBs) گفته می‌شود. این ویروسها در پیدایش عفونت ثانویه در حشرات دخالت دارند.
ویروسهایی که توسط اجسام بسته شده‌اند، پوشینه خود را از پرده هسته یاخته میزبان کسب می‌کنند. این ویروسها به ویروسهای پوشش دار (OVS) معروفند و در بین لاروهای حشرات انتقال پیدا می‌کنند و باعث عفونت اولیه میزبان می‌شوند. ژنوم باکولو ویروسها از dSDNA حلقوی از 230-80 هزار جفت تشکیل شده است. پوشش اجسام بسته بطور اصلی از یک نوع پروتئین تشکیل شده است که گرد هم آمده و شبکه‌ای بلورین را در اطراف ذره کامل ویروسها تشکیل می‌دهد. پوششهای فوق در NPVs و GVs به ترتیب بنام پولی هدرین و گرانولین شناخته شده‌اند. اجسام بسته بالغ همچنین دارای یک پوشش اضافه هستند که از پروتئین و کربوهیدرات ساخته شده و کالیکس نام دارند.
ایجاد بیماری توسط باکولو ویروسها در حشرات
باکولو ویروسها از راه غذاهای آلوده باعث آلودگی حشرات می‌شوند. در PH بالای 10 موجود در معده میانی حشره ، پوشش گلیکو پروتئینی محافظ ویروس تخریب می‌شود و در نتیجه ویروسها در روده آزاد می‌شوند و ویروسها به سطح یاخته اتصال یافته و بطریق در هم آمیختن وارد سیتوپلاسم یاخته میزبان می‌شود. چنانچه میزبان خیلی حساس و ویروس نیز خیلی عفونت زا باشد در نهایت تمام ارگانهای حشره مورد حمله ویروس قرار می‌گیرند و اینگونه گفته می‌شود که حشره تبدیل به یک مایع سفید شیری رنگ شده است که بیشتر آنرا ذرات ویروس تشکیل داده‌اند و این بیماری را امروزه بنام بیماری ذوب کننده می‌نامند.
مکانیسم عمومی کنترل حشرات با استفاده از ویروسها
این کار شامل سه مرحله مهم است. 1- آزادسازی ویروس. 2- افزودن یک ویروس دوم به ویروس که در آزاد سازی مورد استفاده واقع شده است. 3- محافظت از ویروسهای بیماری زا مفید.