«خرفه»، هرزه علفي سرشار از امگا 3
پژوهشگران دانشگاه تبريز موفق به شناسايي قابليت استفاده از گونه‌اي علف هرز به عنوان منبعي جديد براي استخراج روغن خوراكي شدند.
به گزارش سرويس پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، به گفته دكتر سيد جلال طباطبايي، عضو هيات علمي دانشگاه تبريز بر اساس مطالعات انجام شده، اين گياه ناشناخته كه يك علف هرز به نام «خرفه» بوده، مي‌تواند منبع مناسبي براي تامين روغن خوراكي با دارا بودن اسيدهاي چرب غير اشباع، به خصوص امگا-3 باشد.
وي با بيان اينكه اين گياه با نام علمي Protulaca Oleracea از تيره پرتولاكاسه بوده و كاملا مقاوم به خشكي و شوري بالا مي‌باشد، افزود: تحقيقات انجام شده بر روي اين گياه نشان داد كه مي‌توان حدود 20 درصد روغن از بذور و حدود 5/0 درصد روغن خوراكي با ارزش غذايي بسيار بالا از برگهاي تر آن استحصال كرد.
طباطبايي با اشاره به كيفيت روغن استحصالي از گياه خرفه گفت: حدود 70 درصد از اسيدهاي چرب اين گياه غير اشباع و حدود 50 درصد از اسيدهاي چرب غير اشباع آن امگا-3 مي‌باشد.
عضو هيات علمي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز با بيان اينكه استفاده از اسيدهاي چرب غير اشباع نقش مهمي در سلامت انسان دارد، افزود: روغن‌هاي استحصالي از منابع گياهي حاوي اسيدهاي چرب غير اشباع شده مي‌باشند كه امروزه از گياهاني مانند بادام زميني، كلزا، آفتابگردان، ذرت و هسته انگور استخراج مي‌شوند و منبع اصلي اسيد چرب - امگا 3 روغن ماهي مي‌باشد.
به گفته وي، بر اساس نتايج اين تحقيقات مي‌توان براي توليد صنعتي روغن خوراكي از گياه خرفه استفاده كرد.
مجري اين طرح پژوهشي با اشاره به اينكه گياه خرفه در فهرست گياهان خوراكي قرار ندارد، خاطر نشان كرد: خرفه تنها گياه شناخته شده تا به امروز است كه بخش رويشي آن داراي روغن بوده و قابليت رشد در مناطق مختلف جهان از جمله كشورهاي ايران، چين، مصر و جنوب اروپا را دارد.
دكتر طباطبايي افزود: ارزش غذايي خرفه در مقايسه با بعضي سبزي‌هاي موجود بسيار بالاست؛ بنابراين، به عنوان يك سبزي جديد مي‌توان از آن به صورت تازه خوري و يا خشك شده آن استفاده كرد. تازه خوري آن به صورت سبزي و اضافه كردن چند گرم از برگهاي تازه آن به سالاد يا ماست توصيه مي‌شود.
وي با بيان اينكه اين گياه علاوه بر اسيدهاي چرب غير اشباع، حاوي مقادير زيادي منيزيم، پتاسيم و ويتامين C است، افزود: گياه خرفه در اكثر نقاط ايران به صورت خودرو رشد مي‌كند و در برخي نقاط به عنوان سبزي براي سوپ و يا آش استفاده مي‌شود ولي استفاده همگاني ندارد.
طباطبايي با اشاره به اهميت توليد روغن خوراكي در كشور افزود: قسمت عمده روغن مصرفي ايران وارداتي مي‌باشد كه هزينه بسيار سنگيني را به كشور تحميل مي‌كند كه در اين ميان استفاده از امكانات ناشناخته داخلي مي‌تواند جايگزين اين ماده وارداتي شود.
وي با اشاره به ويژگي‌هاي خاص اين گياه كه قابليت رشد در زمين‌هاي خشك و شور را دارد، خاطر نشان كرد: با توجه به محدوديت منابع آب و اينكه ايران زمين‌هاي خشك و شور زيادي دارد، توسعه كشت صنعتي اين گياه و استخراج روغن خوراكي از آن مي‌تواند در رفع مشكلات اين بخش موثر باشد.
طباطبايي با بيان اينكه اين گياه علاوه بر تغذيه انسان مي‌تواند به عنوان مكمل غذايي براي تغذيه دام و طيور همچنين تهيه قرص‌هاي اسيدهاي چرب امگا 3 نيز استفاده شود، افزود: كشت اين محصول علاوه بر كمك به خودكفايي در زمينه واردات روغن مي‌تواند در اصلاح اراضي شور و باير نيز موثر باشد.
براساس اين گزارش نتايج اين تحقيقات كه در اداره كل ثبت شركت‌ها و مالكيت صنعتي به ثبت رسيده طي مدت 23 ماه و با همكاري صديف آزادفرد، استاديار علوم صنايع غذايي و ليلا ناصري، دانشجوي دوره دكتري دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز به انجام رسيده است.
منبع: مرکز مقالات کشاورزی AKE( بزرگترین وبلاگ کشاورزی ایران )