بررسی اثرات نوع و زمان پوشش خوشه در جلوگیری یا کاهش احتمالی خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما
بررسی اثرات نوع و زمان پوشش خوشه در جلوگیری یا کاهش احتمالی خسارت عارضه خشکیدگی خوشه خرما
چکیده
در چند ساله اخیر عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما مهمترین معضل تولیدکنندگان خرما در استانهای کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس و سیستان و بلوچستان بوده است. عارضه معمولاً در مرحله تبدیل خارک به رطب مشاهده میشود. بررسیهای مقدماتی نشان داده است که عوامل آب و هوایی در بروز و تشدید عارضه و رعایت نکات به زراعی در نخلستانها در کاهش خسارت آن بسیار موثر میباشند.
در این تحقیق اثرات دو فاکتور نوع و زمان پوشش خوشههای خرما بصورت آزمآیش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 8 تکرار و بر روی ارقام مضافتی در جیرفت، مرداسنگ در رودان هرمزگان و کبکاب در بوشهر در طی سالهای 1381-1380 مورد مطالعه قرار گرفت. فاکتور پوشش شامل چهار نوع پوشش سبد حصیری، کیسه کنفی، کیسه پلاستیکی و کیسه توری پارچهای در مقایسه با شاهد بدون پوشش و فاکتور زمان پوشش شامل پوشش خوشهها در مرحله کیمری و اوایل مرحله خارک بود. نمونهبرداری به منظور تعیین میزان خسارت عارضه در تیمارهای آزمایشی در زمان برداشت محصول صورت گرفت.
دادههای دو ساله آزمآیش تجزیه مرکب گردید و میانگین تیمارها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج مربوط به سه منطقه آزمآیش بشرح زیر است.
اثر فاکتور پوشش بر روی کاهش خسارت عارضه در ارقام مرداسنگ در رودان هرمزگان، مضافتی در جیرفت و کبکاب در بوشهر معنیدار گردیده است. اثر فاکتور زمان پوشش در مناطق هرمزگان و جیرفت معنیدار نبوده ولی در منطقه بوشهر معنیدار گردیده است.
در منطقه رودان، پوشش کیسه پلاستیکی با میانگین خسارت 8/23% در گروه A ، پوششهای حصیری و توری پارچهای به ترتیب با 17/31% و 57/34% در گروه AB ، کنفی با 31/49% در گروه BC و شاهد با میزان 4/58 درصد در گروه C قرار گرفتند.
در منطقه جیرفت، پوشش حصیری با میانگین خسارت 5/16% در کلاس A ، کیـسه کنفی با 5/23% در کلاس B ، کیسه پارچه توری با 27% در کلاسBC ، کیسه پلاستیکی با 35% در کلاس CD و شاهد بدون پوشش با 66% در کلاس D قرار گرفتند
در منطقــه بوشهر پوششهای حصیری، گونی کنفی و گونی پلاستیکی به ترتیب با میانگین خسارت 62/3 %، 96/3% و 4% در گروه A ، توری پارچهای با 16/5 در گروه B و شاهد با 81/17 در گروه C قرار گرفتند. از نظر زمان پوشش، پوشش خوشهها در اواسط مرحله کیمری و اوایل مرحله خلال به ترتیب با میانگین خسارت 69/6% و 14/7% در گروههای A و B قرار گرفتند.
نتیجه نهایی آنکه پوشش خوشهها با سبدحصیری در اواسط مرحله کیمری یا ابتدای مرحله خلال بدلیل تأثیر مطلوب در کاهش خسارت عارضه در هر سه منطقه، ارزان بودن، فراوانی و امکان دسترسی دائمی به ماده اولیه و استفاده از ضایعات برگ نخل خرما جهت تهیه آن و همچنین امکان استفاده از آن در طی چند سال (4-3 سال) به عنوان بهترین نوع پوشش جهت کاهش خسارت عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما معرفی میگردد.
بررسی اثرات میانه کاری با یونجه و سورگوم روی عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما
چکیده
عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما در چند ساله اخیر مهمترین معضل تولیدکنندگان خرما در استانهای کرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس و سیستان و بلوچستان بوده است. عوامل آب و هوایی بویژه آفت ناگهانی رطوبت نسبی هوا توأم با افزآیش دما و وزش بادهای گرم و خشک در بروز و تشدید عارضه نقش مهمی را ایفا میکنند. تعدیل شرایط حرارتی و رطوبتی در نخلستانها و افزآیش مقاومت درختان خرما در مقابل تنشهای محیطی در کاهش خسارت عارضه نقش مثبت داشتهاند.
در این تحقیق اثرات میانه کاری با یونجه و سورگوم به عنوان عامل تعدیل کننده شرایط حرارتی و رطوبتی در نخلستان در مقایسه با تیمار شاهد (بدون میانه کاری) و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و با 8 تکرار بر روی ارقام مضـافتی در جـیرفت و کبکـاب در بوشهر در طـی سـالهای 81 -1380 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله از تجزیه آماری مرکب دو ساله دادهها در دو منطقه به تفکیک نشان میدهدکه بین تیمار میانهکاری و شاهد اختلاف آماری معنیداری در سطح یک درصد وجود دارد.
در مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون چنددامنهای دانکن در منطقه جیرفت و بر روی رقم مضافتی تیمارهای سورگوم ، یونجه و شاهد با میانگین خسارت 16، 25 و 95 درصد به ترتیب در کلاسهایA ،B وC قرارگرفتهاند و در منطقه بوشهر و بر روی رقم کبکاب تیمارهای سورگوم و یونجه با میانگین خسارت 06/11 و 43/11 در کلاس A و تیمار شاهد با میانگین خسارت 62/31 در گروه B قرار گرفتند.
نتایج نشان میدهد که در صورت وجود آب کافی، میانه کاری با یونجه و سورگوم بدلیل اثر قابل توجهی که در کاهش خسارت عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما دارد، توصیه میگردد
منبع: مرکز مقالات کشاورزی