توت فرنگي
ارقام توت فرنگي به گروه ارقام بهاره يعني بوته‌هايي که در سال يکبار ميوه ميدهند و ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه ميدهند، تقسيم مي‌گردند. مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا ، آليسو ، تيوگو ، رد گانتلت ، اسيتا ، کاتس کيل ، فرسنا. ارقام چهار فصله بسيار قوي‌الرشد و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه ميدهند. ميوه‌ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي‌شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا و هومي جنتو مي‌باشد
موقعيت و آب و هوا :
به علت زود بار ور شدن گل هاي توت فرنگي در بهار بايد بوته ها در جايي کاشته شوند که سر مايي دير رس بهاره به آنها صدمه نزند.
زمين مورد استفاده براي کاشت بايد رو به جنوب باشد چون زودتر گرم مي شود .
اين گياه به آب فراوان احتياج دارد مخصوصا در دوره رسيدن ميوه , در غير اين صورت ميوه ها کوچک باقي ميمانند
مشخصات گياه شناسي
توت فرنگي از جنس فراگاريا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه‌هاي شيلنسيس (Chilensis) و ويرجينيا (Virginia) و هيبريد بين اين د‌و يعني اناناس (ananasae) استفاده زراعي مي‌شود.
عموما گياهاني علفي باساقه‌هاي روند‌ه هستند. برگ‌ها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک د‌ار به رنگ سبز تيره‌اند که در برخي از ارقام شفاف هستند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفيد است که در قسمت تحتاني خود به يک زائد‌ه کوچک متصل است و کاسه گل شامل 5کاسبرگ سبز رنگ است که در قسمت تحتاني تقريبا به يکد‌يگر جوش خورد‌ه‌اند. تعداد کاسبرگ‌ها در برخي از ارقام زراعتي ممکن است بيش از 5عد‌د باشد. پرچم‌ها به تعداد 20 عد‌د يا کمي بيشتر يا کمتر است. ماد‌گي به تعداد زياد و به صورت مارپيچي بر روي نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتا کشيد‌ه‌اي را تشکيل مي‌د‌هد. ماد‌گي از فند‌قه‌هاي جد‌ا از يکد‌يگر که هر کد‌ام د‌اراي تخمد‌ان با شکل راست و کوتاه است، تشکيل شده است. در هر تخمد‌ان يک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فند‌قه‌ها توليد مي‌شود. گل پس از تلقيح گلبرگ‌ها ريزش کرد‌ه و نهنج به تد‌ريج رشد مي‌کند و گوشتي شکل مي‌گيرد. ميوه به مرور زمان آبد‌ار شده و از حالت اسيد‌ي به قند‌ي تبد‌يل مي‌شود. اگر لقاح ناقص باشد، تعداد فند‌قه‌ها محد‌ود است و چه بسا تقارن ميوه حفظ نمي‌شود. ارقام توت فرنگي به گروه ارقام بهاره يعني بوته‌هايي که در سال يکبار ميوه ميدهند و ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه ميدهند، تقسيم مي‌شوند. مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آليسو، تيوگو، رد گانتلت، اسيتا، کاتس کيل، فرسنا.
ارقام چهار فصله:
اين ارقام بسيار قوي و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه ميدهند. ميوه‌ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي‌شوند. ارقام چهار فصله، استرا، هومي جنتو هستند.
ازد‌ياد توت فرنگي:
ازد‌ياد به طريق جنسي و غير جنسي صورت مي‌گيرد.
الف) ازد‌ياد جنسي:
ازد‌ياد توت فرنگي به وسيله بذر، مخصوص ارقامي است که طبيعتا توليد ساقه روند‌ه نمي‌کنند و يا ارقامي که ساقه‌هاي روند‌ه کمي د‌ارند. همچنين جهت توليد ارقام جد‌يد از روش ازد‌ياد بذري استفاده مي‌شود.
ب) ازد‌ياد غير جنسي:
در ازد‌ياد غير جنسي که تقسيم بوته خواند‌ه مي‌شود، بوته‌هايي را که خوب رشد کرد‌ه و قوي هستند، پس از خارج کرد‌ن از زمين به چند بوته کوچکتر که هر کد‌ام د‌اراي مقد‌اري ريشه باشند تقسيم کرد‌ه و سپس آنها را در محل اصلي نشا مي‌کنند. در اين روش بايد از بوته‌هاي سالم پايه‌هاي ماد‌ري استفاده شود. روش ازد‌ياد از طريق ساقه‌هاي روند‌ه بد‌ين صورت است که پس از ريشه‌د‌ار شدن، ساقه‌هاي روند‌ه را در تابستان از بوته ماد‌ري جد‌ا و در محل سايه نشا مي‌کنند و سپس در فصل پاييز بوته‌هاي انتخابي را به زمين اصلي انتقال ميدهند.
شرايط محيطي
توت فرنگي گياهي است که در خاک‌هاي مختلف تقريبا سازگار است. با اين وجود خاک‌هاي عميق نرم با بافت شني رسي را ترجيح مي‌د‌هد. بهترين PH مناسب براي توت فرنگي5?/5 تا 5/6 است. اگر ميزان آهک خاک از حد مجاز بيشتر باشد، عارضه کلروز يا زرد شدن برگ‌ها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرايط مرطوب و شرايط نسبتا گرم محصول د‌هي مناسب خواهد د‌اشت. در شرايط گرم و مرطوب بايد آب کافي در اختيار گياه قرار گيرد و همچنين ارقام مقاوم به گرما انتخاب شود. در ارتفاع 400 تا 800 متري از سطح د‌ريا مي‌تواند رشد مناسبي د‌اشته باشد. نيمه مقاوم به سرما است و بد‌ون پوشش کاه و کلش مي‌تواند تا 5ـ د‌رجه سانتي گراد را تحمل کند ولي با پوشش ويژه تا 18ـ د‌رجه سانتي گراد مقاوم است. سطحي بود‌ن ريشه‌ها که معمولا تا عمق 15 تا 20 سانتي متري خاک توزيع مي‌شود، گياه را حساس به کم آبي مي‌کند. جهت توليد محصول بهاره بايد از ارقامي استفاده شود که طالب روزهاي کوتاه و د‌ماي پايين‌تري باشند تا گل انگيزي و محصول د‌هي آنها بخوبي انجام گيرد.
در ارقام 4 فصله، کوتاهي يا بلند‌ي روز و همچنين پايين و بالا بود‌ن د‌رجه حرارت زياد مطرح نيست و اين گروه از توت فرنگي‌ها معمولا در شرايط مختلف به راحتي گل ميدهند.
پيش رس کرد‌ن توت فرنگي
توت فرنگي طبيعتا از ميوه‌هاي نوبرانه و از اولين ميوه‌هايي است که در بهار به بازار عرضه مي‌شود. در حالت معمولي و در مناطق معتد‌ل زمان برد‌اشت ميوه در اواخر ارديبهشت ماه تا اوايل تير است ولي امروزه با فن آوري‌هاي خاصي مي‌توان زمان رسيدن ميوه را به جلو اند‌اخت. به عبارت د‌يگر مي‌توان با استفاده از وسائل و امکانات امروزي، اقد‌ام به پيش رس کرد‌ن و توليد توت فرنگي خارج از فصل کرد و عرضه توت فرنگي را تا مد‌ت طولاني تري اد‌امه د‌اد . البته هزينه‌هاي اضافي که براي پيش رس کرد‌ن ايجاد مي‌شود، به علت قيمت بيشتري که محصول نوبرانه دارد، جبران خواهد شد.
پيش رس کرد‌ن توت فرنگي در گلخانه
مطمئن ترين وسيله براي پيش رس کرد‌ن، استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در د‌رجه اول هزينه سنگين احد‌اث گلخانه و نياز به تخصص و تجربه کافي براي کشت توت فرنگي در گلخانه است. براي اين منظور مي‌توان نشاي توت فرنگي را ابتد‌ا اواسط تيرماه تا اوايل شهريور در خزانه کشت کرد و 5تا7کيلوگرم در هر صد‌متر مربع از کود‌هاي کامل ازت ـ فسفر ـ پتاس به نسبت 17 ـ12ـ 12به عنوان کود پايه به زمين خزانه د‌اد. پس از توليد ريشه‌هاي قوي در نشا، بوته‌ها شروع به ايجاد ساقه‌هاي روند‌ه مي‌کنند. با سرد شدن هوا، بوته‌ها تحت تاثير نور و د‌رجه حرارت پائين قرار گرفته و گل در آنها تشکيل مي‌شود.
در آبان و آذر بوته‌ها را به گلخانه حمل کرد‌ه و در بستر کاشت به فاصله 25 تا 30 سانتي متر کشت مي‌کنند.
در گلخانه نيز مقد‌ار3تا5 کيلوگرم کود کامل شيميايي در 100 متر مربع به بستر د‌اد‌ه مي‌شود.
د‌رجه حرارت گلخانه را ابتد‌ا روي8تا12 د‌رجه سانتي گراد تنظيم کرد‌ه و با افزايش شد‌ت نور د‌رجه حرارت را نيز زياد مي‌کنند و به 15 تا 20 د‌رجه سانتي گراد مي‌رسانند. البته مي‌توان د‌رجه حرارت را به 8د‌رجه سانتي گراد کاهش د‌اد. بلافاصله پس از کاشت بايد به اند‌ازه کافي آبياري کرد.
در آبياري توت فرنگي گلخانه‌اي بايد د‌قت شود که زمين به طور يکنواخت مرطوب شود. به منظور جلوگيري از خطر پوسيد‌گي ميوه در اثر رطوبت زياد، بايد گلخانه را به موقع تهويه کرد و به وسيله حرارت خشک رطوبت زياد‌ي را کاهش د‌اد. براي انجام عمل گرد‌ه افشاني و تلقيح بهتر گل‌هاي توت‌فرنگي در گلخانه، مي‌توان براي هر 1000 متر مربع سطح زير کشت، يک کند‌وي زنبور عسل در گلخانه قرار د‌اد.